Chociaż część osób zapomniała już o pomocy otrzymanej z PFR, a środki finansowe większość firm wykorzystała zgodnie z przeznaczeniem, to jednak sprawa tarczy finansowej nadal pozostaje aktualna – zarówno dla tych, którzy pieniądze otrzymali, jak i dla tych, którzy tych środków jeszcze nie otrzymali, a którzy zdecydowali się na postępowanie wyjaśniające i cierpliwie czekają na odpowiedź Funduszu.
Pieniądze z PFR podlegają bowiem zwrotowi, a to, ile środków należy zwrócić, jest uzależnione od spełnienia kilku warunków. Warto się z nimi zapoznać i o nich pamiętać – czas mija szybko, a mały błąd może w tym przypadku naprawdę sporo kosztować.
Kwoty zwrotu subwencji określone są procentowo. A procent ten zależy między innymi od wielkości podmiotu, który otrzymał wsparcie. Pozostałe czynniki, które mają tu znaczenie to fakt prowadzenia działalności gospodarczej po otrzymaniu dofinansowania oraz utrzymanie średniej liczby pracowników i wielkość straty gotówkowej na sprzedaży. Chciałabym tu podkreślić, iż chodzi o średni poziom zatrudnienia – czyli niekoniecznie jest tak, że nie powinno się zwalniać poszczególnych osób. Przy tym rodzaju dofinansowania ważna jest jedynie liczba pracowników, a nie ich nazwiska. Firma nie dostaje bowiem dofinansowania na poszczególne osoby (tak, jak to było w przypadku dofinansowań z urzędów pracy).
Spójrzmy zatem, jaka firma i pod jakimi warunkami zwraca 25% otrzymanego wsparcia, a jaka 75%, a nawet 100%. Przypomnę jeszcze tylko, że zwrot otrzymanych środków następuje po upływie 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji, a najmniejsze podmioty (mikro) mogą dokonać zwrotu w systemie ratalnym, przy czym rat nie może być więcej, niż 24 i powinny być one równe.
Mikroprzedsiębiorcy
Jeżeli jesteś mikroprzedsiębiorcą, musisz zwrócić do PFR:
25% subwencji – bez względu na okoliczności. Ta część bowiem od początku określana była jako podlegająca zwrotowi i nie ma opcji jej umorzenia. Pozostałe 75% otrzymanego wsparcia może (ale nie musi i nie dzieje się to z automatu) zostać umorzona, w zależności od spełnienia następujących warunków:
- prowadziłeś działalność przez 12 miesięcy, licząc od dnia przyznania (nie otrzymania) subwencji
- średnia liczba zatrudnionych w firmie, w stosunku do liczby pracowników na koniec miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku, została utrzymana (chodzi o 12 pełnych miesięcy kalendarzowych).
Jeżeli oba wyżej wymienione warunki są spełnione, należy zwrócić do PFR jedynie 25% otrzymanej kwoty.
od 25% do 75% subwencji – warunkiem jest tu prowadzenie działalności przez okres 12 miesięcy, a kwota zwrotu uzależniona jest od stanu zatrudnienia w takim samym (ilościowo) okresie (sposób wyznaczania 12 miesięcy jest bowiem inny, jeżeli chodzi o kontynuowanie działalności i inny, jeżeli chodzi o stan zatrudnienia).
- dodatkowe 50% (poza częścią podlegającą zwrotowi zawsze) zwracane jest, jeżeli dane przedsiębiorstwo utrzyma zatrudnienie na poziomie niższym, niż 50% (w tym przypadku całkowita część podlegająca zwrotowi to 75%),
- jeżeli natomiast poziom zatrudnienia, wyliczony według specjalnego wzoru dostępnego w przewodniku PFR, jest niższy niż 100%, ale wyższy niż 50% poziomu wyjściowego, wówczas kwotę podlegająca zwrotowi wylicza się proporcjonalnie do redukcji zatrudnienia (będzie to dodatkowo maksymalnie 50% subwencji, czyli łącznie mniej niż 75% ale więcej niż 25%).
100% subwencji – jeżeli przedsiębiorca zaprzestał prowadzenia działalności, a także w przypadku jego upadłości bądź likwidacji.
Mali i średni przedsiębiorcy
Jeżeli jesteś małym lub średnim przedsiębiorcą, musisz zwrócić do PFR:
25% subwencji – reszta zostanie umorzona, jeżeli prowadziłeś działalność przez okres wymaganych 12 miesięcy, utrzymałeś poziom zatrudnienia oraz wykazałeś stratę gotówkową na sprzedaży większą, niż 25% otrzymanego od PFR wsparcia.
od 25% do 75% subwencji – warunkiem jest tu prowadzenie działalności przez okres 12 miesięcy, a kwota zwrotu uzależniona jest od stanu zatrudnienia i wielkości straty gotówkowej na sprzedaży, liczonej jako sumę strat z 12 miesięcy począwszy albo od miesiąca otrzymania dofinansowania albo od pierwszego miesiąca, w którym wystąpiła strata (ale po 1 lutego 2020). Sposoby wyliczania straty oraz wszelkie objaśnienia związanych z nią kwestii, znaleźć można na stronie internetowej PFR oraz w udostępnionym przewodniku. A jak to działa? Otóż:
- wyliczona strata pomniejsza dodatkowe 25% subwencji, podlegające zwrotowi. Brak straty oznacza zatem, że zwracamy całe 25%, dodatkowo oczywiście, a zatem poza częścią podlegającą zwrotowi zawsze oraz częścią uzależnioną od poziomu zatrudnienia.
- poziom zatrudnienia tym razem to średnia liczba pracowników w okresie 12 miesięcy kalendarzowych, licząc od miesiąca poprzedzającego zawarcie umowy, ale w stosunku do średniego stanu zatrudnienia z roku 2019, liczonego według specjalnego schematu. Jeżeli firma utrzyma zatrudnienie na poziomie niższym, niż 50%, wówczas zobowiązana jest do zwrotu kolejnych 25% subwencji. Jeżeli utrzymany poziom zatrudnienia mieści się w przedziale od 50% do 100%, to część podlegającą zwrotowi należy wyliczyć zgodnie z wytycznymi funduszu.
Oznacza to, iż firma, która nie wykazuje w wymaganym okresie straty i zredukowała poziom zatrudnienia do mniejszego, niż 50% poziomu wyjściowego, zwraca do PFR 75% otrzymanej kwoty wsparcia.
100% subwencji – jeżeli przedsiębiorca zaprzestał prowadzenia działalności, a także w przypadku jego upadłości bądź likwidacji.
Podsumowanie
To już wszystkie dostępne opcje, jeżeli chodzi o kwotę zwrotu. Chociaż PFR publikuje wzory i podaje przykłady, to z pewnością nie dla wszystkich te zasady wydają się być jasne i przejrzyste. Problemem przy wyliczaniu części podlegającej zwrotowi jest raczej skomplikowany sposób wyznaczania 12 miesięcy, inny na potrzeby określenia zatrudnienia, a inny w przypadku wyznaczania straty. Sytuację komplikuje także stan, do jakiego należy odnieść zatrudnienie – jest on uzależniony od wielkości podmiotu. I chociaż firmy mają jeszcze czas, to jednak pewne rzeczy lepiej wiedzieć wcześniej – zwłaszcza, że PFR przy rozliczeniu dotacji będzie brał pod uwagę 12 miesięcy wstecz.