Polski Ład mocno namieszał w rzeczywistości polskiego przedsiębiorcy. Tym bardziej, że już wcześniej była ona wystarczająco skomplikowana. Zmieniły się nie tylko stawki podatku, ale również sposoby rozliczania składki zdrowotnej. Do końca 2021 roku była ona odliczana od podatku – zarówno jeżeli chodzi o naliczanie wynagrodzeń, jak i odliczanie składki zdrowotnej przedsiębiorcy. Obecnie takiej możliwości nie ma. To znaczy w zasadzie jest, ale nie dla wszystkich…
Otóż składki zdrowotnej nie odliczamy obecnie od podatku, ani w przypadku wynagrodzeń, ani w przypadku przedsiębiorców – z jednym tylko wyjątkiem. Prawo do odliczenia opłaconej składki zdrowotnej od podatku mają przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się na kartę podatkową. Ta grupa podatników może pomniejszyć kwotę podatku o 19 proc. zapłaconych składek.
Ale to nie koniec. Po wielu dyskusjach i próbach ustalono ostatecznie, iż pozostali przedsiębiorcy też powinni mieć prawo do odliczenia składki zdrowotnej, a z grona szczęśliwych wyłączono jedynie tych, których działalność gospodarcza opodatkowana jest na zasadach ogólnych (skala podatkowa).
Jak zatem wygląda możliwość odliczania składki zdrowotnej w przypadku ryczałtowców i liniowców? Otóż te grupy podatników nie pomniejszą kwoty podatku o składkę zdrowotną. A przynajmniej nie bezpośrednio. Pomniejszą bowiem o jej częściową wartość podstawę opodatkowania, a więc w zasadzie również kwotę odprowadzanego do urzędu skarbowego podatku dochodowego.
W przypadku ryczałtu, składkę zdrowotną można odliczyć od kwoty uzyskanego przychodu (ryczałtowcy nie ewidencjonują kosztów i nie wyliczają dochodu). Limitem jest tu 50 procent zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Liniowcy natomiast mogą posłużyć się dokładnie takim samym mechanizmem, jaki dotyczy składek na ubezpieczenia społeczne. A zatem, opłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne mogą oni albo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu, albo odliczyć je od wyliczonego dochodu. Oczywiście odliczenie od dochodu nie gwarantuje, że przedsiębiorca rozliczy wszystkie zapłacone składki, (uwzględniając jednocześnie ustawowy limit, ale o tym za chwilę) – może on bowiem nie uzyskać odpowiednio wysokiego dochodu. Dlatego też zaliczanie składek do kosztów podatkowych jest zdecydowanie korzystniejszą opcją. No i mniej ryzykowną.
Wracając do wspomnianego wyżej limitu. Rząd ograniczył odliczenie składek na ubezpieczenie zdrowotne do kwoty 8.700 zł. To, co zostanie zapłacone po przekroczeniu tego limitu, nie będzie już podlegało odliczeniu. Ani od dochodu, ani poprzez zaliczenie do kosztów. Skąd taki limit? Ciężko powiedzieć. W każdym razie minimalna składka zdrowotna dla tej grupy przedsiębiorców to 270 zł miesięcznie. Jeżeli w danym roku nie będziemy uzyskiwać dochodów, które nakazywałyby opłacać wyższe składki, wówczas w koszty zaliczymy wszystko, co zapłacimy w ciągu 12 miesięcy. Zostaje nawet spory margines na szaleństwo dochodowe, bo 12 x 270 to zaledwie 3.240 zł. Czyli do odliczenia pozostaje jeszcze ponad 5.000… o ile te 5.000 wpłacimy wcześniej do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w formie składki zdrowotnej, rzecz jasna.