Ukraiński sektor stolarki otworowej odnotował wyraźne odbicie w 2024 roku. Pomimo trwającego konfliktu zbrojnego i licznych trudności gospodarczych, eksport okien i drzwi z Ukrainy wzrósł o 32,5 proc. względem roku 2023, osiągając wartość 110,8 mln USD. To nie tylko znaczne odbicie po pandemiczno-wojennym załamaniu, ale także wynik lepszy niż w roku 2021 – ostatnim przed wybuchem wojny – o 8,4 proc.
Eksport stolarki z Ukrainy w latach 2021-2024
Lata 2021–2024 ukazują pełny obraz wpływu wojny na sektor eksportowy. W roku 2021 Ukraina wyeksportowała stolarkę o wartości 102,2 mln USD. W wyniku pełnoskalowej inwazji Rosji w 2022 roku eksport spadł do 72,3 mln USD, czyli o blisko 1/3. Był to rezultat zerwanych łańcuchów dostaw, zniszczeń infrastruktury przemysłowej i ogromnej niepewności inwestycyjnej.
W 2023 roku sytuacja zaczęła się stopniowo stabilizować – eksport wzrósł do 83,6 mln USD, co oznaczało 15,7 proc. poprawę względem roku wcześniejszego. Jednak to dopiero rok 2024 okazał się tym, w którym skutecznie udało się przywrócić potencjał eksportowy. Wartość eksportu osiągnęła 110,8 mln USD. To nie tylko znaczny wzrost rok do roku (+32,5 proc.), ale również przekroczenie poziomu sprzed wojny (+8,4 proc. względem 2021 r.).
PCW napędza eksport stolarki z Ukrainy
Największy udział w strukturze eksportu mają produkty z PCW – 48,2 mln USD, czyli około 43,5 proc. całkowitego eksportu stolarki z Ukrainy. Wzrost w tym segmencie wyniósł niemal 50 proc. w porównaniu do 2023 r. i ponad 50 proc. względem 2021 r., co czyni stolarkę PCW absolutnym liderem eksportowym Ukrainy. Dwa główne rynki zbytu to Niemcy i Polska, które zakupiły po 12 mln USD okien i drzwi tworzywowych.
Drzwi drewniane i stalowe – drugi filar eksportu stolarki z Ukrainy
Drugim ważnym segmentem są drzwi drewniane, które odpowiadają za niemal 30 mln USD eksportu, czyli około 27 proc. ogólnej wartości. Pomimo lekkiego wzrostu względem 2023 roku, nadal są one o ponad 35 proc. niżej niż w roku 2021. Wówczas eksport drzwi drewnianych wynosił niemal 46 mln USD.
Z kolei eksport drzwi stalowych osiągnął wartość 23,2 mln USD, czyli około 21 proc. całkowitego eksportu stolarki z Ukrainy. Co ciekawe, to właśnie w tym segmencie zanotowano jeden z najwyższych wzrostów r/r – o 38 proc. względem 2023 r. oraz aż o 58 proc. w porównaniu do 2021.
Okna drewniane – segment w kryzysie
Nie wszystkie kategorie radzą sobie równie dobrze. Okna drewniane, mimo swojej prestiżowej pozycji na wielu rynkach europejskich, są obecnie eksportowym marginesem dla ukraińskich producentów. Wartość eksportu w 2024 r. wyniosła 1,5 mln USD, co stanowi zaledwie 1,4 proc. całego eksportu stolarki z Ukrainy. To także spadek o ponad 70 proc. względem 2021 roku, kiedy wynosiła 5,4 mln USD.
Główne rynki eksportowe – USA, Niemcy, Rumunia i… Mołdawia
Choć mogłoby się wydawać, że naturalnym kierunkiem eksportu dla ukraińskiej stolarki będą sąsiednie kraje UE – jak Polska czy Słowacja – dane pokazują zaskakująco silną obecność na rynkach bardziej odległych. Największym odbiorcą eksportu z Ukrainy w 2024 r. były Stany Zjednoczone, które zakupiły produkty o wartości 16,3 mln USD. Drugie miejsce przypadło Niemcom – 14,5 mln USD, z czego aż 12,3 mln USD to stolarka z PCW. Niemiecki rynek konsekwentnie od kilku lat pozostaje największym importerem ukraińskich okien z tworzyw sztucznych. Więcej o eksporcie stolarki z Ukrainy do krajów UE znajdziesz w: 32 mln euro – import okien i drzwi z PCW z Ukrainy. Stolarka w liczbach #18.
Kolejne miejsca w rankingu należą do: Rumunii – 13,9 mln USD, głównie drzwi drewniane i stalowe (łącznie ponad 11 mln USD), Mołdawii – 13,5 mln USD, gdzie główną część eksportu stanowi ślusarka stalowa i drzwi drewniane. Na piątym miejscu jest Polska – tu wartość eksportu wyniosła 13,2 mln USD, z czego aż 12 mln USD to produkty z PCW. Więcej o imporcie stolarki do polski dowiesz się z artykułu: 10,8% – o tyle wzrósł import okien do Polski w I kwartale 2025 r. Stolarka w liczbach #25.
W przypadku Polski warto podkreślić, że ukraińska stolarka nie odgrywa istotnej roli w strukturze krajowego rynku. Produkty ukraińskie stanowią nieco ponad 1 proc. całkowitej sprzedaży okien i drzwi w Polsce, co – przynajmniej na razie – oznacza marginalne znaczenie konkurencyjne. Jednocześnie są sygnały od wielu polskich przedsiębiorców, że wpływ ukraińskich producentów na rynek jest już zauważalny.
Co mogło wpłynąć na wzrost?
Odbudowa i dynamiczny wzrost eksportu stolarki z Ukrainy w 2024 roku może być rezultatem kilku równoległych procesów. Ukraińskie firmy z sektora okien i drzwi zdołały dostosować się do trudnych realiów wojennych, reorganizując produkcję i logistykę. Kluczowe znaczenie miała również coraz ściślejsza współpraca z partnerami handlowymi z Unii Europejskiej, której towarzyszyła liberalizacja zasad handlu i uproszczenie procedur eksportowych. Duże znaczenie miała także przewaga kosztowa wynikająca z osłabienia hrywny, co uczyniło ukraińskie produkty bardziej konkurencyjnymi cenowo. Na koniec warto podkreślić, że w dobie wysokich kosztów surowców i pracy w Europie Zachodniej, rynek naturalnie zaczął poszukiwać tańszych alternatyw – i właśnie w tej przestrzeni ukraińska stolarka znalazła swoje miejsce, oferując rozwiązania w znacznie niższej cenie.
Czy eksport stolarki z Ukrainy stanowi zagrożenie?
Choć 32,5 proc. wzrost eksportu wygląda imponująco, należy go rozpatrywać w szerszym kontekście. Całkowita wartość eksportu stolarki z Ukrainy to zaledwie 110,8 mln USD, co – w porównaniu do polskiego eksportu stolarki o wartości prawie 4 mld euro rocznie – jest wartością marginalną.
Zagrożenie konkurencyjne ze strony Ukrainy dla firm polskich i zachodnioeuropejskich jest na ten moment ograniczone. Niemniej jednak, w kontekście przyszłej odbudowy Ukrainy, ewentualnej integracji z UE i transferów technologii – może to ulec zmianie. Już teraz ukraińskie firmy potrafią efektywnie działać mimo kryzysu, co pokazuje ich elastyczność i odporność na zewnętrzne czynniki. W długim horyzoncie warto uważnie śledzić postępy ukraińskiej branży, która – przy odpowiednim wsparciu – może stać się liczącym graczem na rynku UE.
Zachęcamy do odsłuchania podcastu Plusy, minusy #36 – eksport stolarki z Ukrainy.