Kodeks pracy zobowiązuje pracodawcę do zapewnienia zatrudnionym w firmie osobom nieodpłatnych posiłków i napojów niezbędnych z przyczyn profilaktycznych. Treść tego przepisu nie jest jasna i jednoznaczna. Dlatego wydano szczegółowe rozporządzenie, które dokładnie reguluje obowiązki pracodawców w tym zakresie.
Kiedy pracownik wykonuje pracę zdalną podczas upału…
Temperatura przekracza 28 stopni C, a pracownik biurowy pracuje we własnym mieszkaniu. Czy w takiej sytuacji pracodawca nadal ma jakiekolwiek obowiązki względem pracownika? No cóż, nie jest to pierwsze pytanie związane z pracą zdalną, na które w obowiązujących obecnie, dosyć przestarzałych przepisach, próżno szukać odpowiedzi… i pewnie nie ostatnie.
Wprowadzenie pracy zdalnej zostało spowodowane pandemią koronawirusa. Na polskim rynku pracy była to nowość, która całkowicie wyparła, a raczej zastąpiła telepracę (ta forma zatrudnienia parę lat wcześniej została uregulowana w Kodeksie pracy). Jednak do tej pory ten tryb pracy (czyli praca zdalna) nie został uregulowany ustawowo. Co prawda w międzyczasie powstało wiele projektów zmian i zapewne zmiany te niebawem pojawią się w kodeksie, póki co jednak jednoznacznych przepisów nadal brakuje. Dotyczy to nie tylko zapewnienia dostępu do wody, ale również zwrotu ekwiwalentu za sprzęt, dopłaty do zwiększonych opłat po stronie pracownika, wyposażenia stanowisk pracy, kontroli pracy pracownika, względów BHP czy chociażby ewentualnej odpowiedzialności za wypadek przy pracy.
Praca zdalna a zwrot kosztów po stronie pracownika
Co do tej kwestii było już kilka obietnic. Ustalono nawet kwotę (100 zł), jednak ostatecznie żadna z tych obietnic nie została wprowadzona w życie. Zwrotu za zwiększone koszty raczej nie będzie, tym bardziej że nie jest to do końca prawdą. Bo przecież z jednej strony praca zdalna wiąże się z większymi opłatami za prąd czy Internet, ale z drugiej – niższe są opłaty za dojazdy do pracy. A dokładniej, nie ma ich wcale, co również należy wziąć pod uwagę.
Do czego zobowiązany jest pracodawca podczas upałów
W Kodeksie pracy widnieje m.in. zapis o tym, że jeżeli temperatura przekracza 25 stopni C, a pracownicy wykonują swoje zadania na otwartej 
przestrzeni, należy im zapewnić bezpłatne napoje. W przypadku osób pracujących w biurze, temperatura, która do tego zobowiązuje, to 28 stopni C. Chodzi o temperaturę na stanowisku pracy.
Zdaniem ekspertów w przypadku pracy zdalnej nie istnieją żadne regulacje prawne, na mocy których firma powinna zapewnić pracownikom wykonującym obowiązki z domu wodę, klimatyzatory, wiatraki itd. Jeżeli natomiast będą oni w czasie upałów pracować w biurze, to wówczas już taki obowiązek istnieje.
Warto dodać, że brak regulacji prawnej w zakresie obowiązków pracodawcy w przypadku pracy zdalnej nie zwalnia go z zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. A praca w 35-stopniowym upale jest jednak od takich warunków daleka. Jednak kwestia BHP podczas pracy zdalnej też nigdzie nie została sprecyzowana, więc w tym przypadku nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Poza tym fakt, iż nie ma obowiązku, nie oznacza, że pracodawca nie może się przychylić do próśb pracowników i zapewnić im napojów, wiatraków czy klimatyzatorów. Oczywiście, firma będzie miała z tego tytułu koszty podatkowe. Tyle że to już kwestia indywidualna i zależy od porozumienia pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Prawo w tej sytuacji nie ma nic do rzeczy.
Pozostaje mieć nadzieję, że zgodnie z obietnicami w nowym roku w Kodeksie pracy pojawi się regulacja co do pracy zdalnej, a wszystkie związane z nią wątpliwości (obowiązki stron, kontrola, koszty itd.) zostaną wreszcie rozwiane. Tym bardziej że zmiany przepisów prawa pracy wobec obecnej cyfryzacji stały się koniecznością. Trzymamy kciuki ?