Od 30 września 2025 roku obowiązuje nowa ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy. Przedłuża ona legalny pobyt Ukraińców w Polsce do 4 marca 2026 roku i wprowadza zmiany dotyczące świadczeń socjalnych oraz opieki zdrowotnej. Sprawdź, jakie nowe przepisy weszły w życie.
Nowa ustawa po prezydenckim wecie
Po prezydenckim wecie z 25 sierpnia 2025 roku rząd przygotował nową wersję Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, którą Sejm uchwalił 12 września, a Senat przyjął bez poprawek 17 września 2025 roku.
W dniu 26 września Ustawę podpisał prezydent Karol Nawrocki, a jej przepisy weszły w życie 30 września 2025 roku.
Przedłużenie legalnego pobytu do 4 marca 2026 roku
Ustawa z dnia 12 września 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (DzU poz. 1301) przedłuża okres pobytu obywateli Ukrainy (i określonych członków ich rodzin) uznawanego za legalny do 4 marca 2026 r.
Z mocy prawa przedłużeniu ulegają m.in.:
- okresy ważności wiz krajowych i zezwoleń na pobyt czasowy,
- terminy opuszczenia terytorium Polski i dobrowolnego powrotu,
- ważność kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości oraz dokumentów „zgody na pobyt tolerowany”,
- pobyt krótkoterminowy (na podstawie wizy Schengen lub w ramach ruchu bezwizowego),
Nowelizacja przewiduje także możliwość umorzenia postępowań o zobowiązanie do powrotu oraz stosowanie uproszczonych zasad dotyczących działalności gospodarczej Ukraińców wpisanych do CEIDG.
Zezwolenia na pobyt czasowy – uproszczone zasady
Nowe przepisy wprowadzają subsydiarną podstawę prawną do udzielania zezwoleń na pobyt czasowy obywatelom Ukrainy (art. 42a ust. 1 ustawy).
Oznacza to, że organy administracyjne będą mogły elastyczniej podejmować decyzje o zezwoleniach w przypadkach uzasadnionych humanitarnie lub gospodarczo.
Zmiany w świadczeniu 800+ dla cudzoziemców
Nowa ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy zmienia także zasady przyznawania świadczenia 800+. Od 1 lutego 2026 roku (wtedy rozpoczyna się składanie wniosków na nowy okres świadczeniowy) będzie ono przysługiwać tylko cudzoziemcom, którzy są aktywni zawodowo i zarabiają co najmniej 50 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Warunek aktywności zawodowej nie dotyczy:
- opiekunów dzieci z niepełnosprawnością,
- rodziców dzieci posiadających polskie obywatelstwo.
Za osoby aktywne zawodowo uznaje się również osoby na urlopach macierzyńskich, wychowawczych, a także emerytów i rencistów.
ZUS, we współpracy ze Strażą Graniczną, będzie weryfikował prawo cudzoziemców do świadczenia i kontrolował, czy przebywają oni na terytorium Polski.
Aby złożyć wniosek, cudzoziemiec i dziecko, na które ma być przyznane świadczenie muszą posiadać numer PESEL.
Jeżeli cudzoziemcy nie pracują w Polsce, ale są objęci ubezpieczeniem zdrowotnym jako bezrobotni (zarejestrowani w Urzędzie Pracy), mogą uzyskać ograniczone prawo do świadczenia 800+.
W takim przypadku świadczenie przysługuje im przez 3 albo 6 miesięcy, jeżeli świadczenie 800+ przysługuje im na troje lub więcej dzieci i spełniają pozostałe warunki do jego uzyskania (czyli zamieszkiwanie na terenie Polski i realizacja obowiązku szkolnego).
Ograniczenia w dostępie do opieki zdrowotnej
Drugą istotną zmianą w ustawie jest wprowadzenie dla obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski po wybuchu wojny, ograniczeń w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Dotychczas osoby te, nawet jeśli nie opłacały składki zdrowotnej, mogły korzystać z takich samych uprawnień jak obywatele Polski posiadający ubezpieczenie zdrowotne. Nowelizacja ustawy rozszerza jednak katalog świadczeń, które nie będą dostępne dla osób objętych ochroną czasową.
Jeśli nie posiadają one ubezpieczenia zdrowotnego (np. uzyskanego poprzez zatrudnienie), nie będą mogły korzystać m.in. z refundacji leków, leczenia stomatologicznego, przeszczepów czy zabiegów endoprotezoplastyki.
Ograniczenia te nie dotyczą dzieci i młodzieży do 18. roku życia.
Tagi
800+NFZpobyt czasowypobyt stałyubezpieczeniaukrainaZakład Ubezpieczeń Społecznychzatrudnienie cudzoziemcówZobacz również
Nowe limity dorabiania dla emerytów i rencistów od 1 września 2025
Od września 2025 r. zmienią się limity dorabiania dla emerytów i rencistów. Jakie są nowe kwoty i zasady zmniejszania lub zawieszania świadczeń?
Przedłużenie specustawy dla obywateli Ukrainy do 2026 roku – nowe zasady pobytu i pracy w Polsce
Polska przedłuża specustawę dla obywateli Ukrainy do 2026 r. Sprawdź zasady pobytu, pracy, świadczeń i podatków w nowelizacji ustawy.
Legalne zatrudnienie obywateli Ukrainy w Polsce
Po wybuchu wojny w Ukrainie, Polska wprowadziła specjalne przepisy dotyczące legalnego zatrudnienia obywateli Ukrainy. Dowiedz się jak wygląda procedura zatrudnienia obywateli Ukrainy w świetle nowych regulacji prawnych.