Do 20 maja br. należy złożyć deklarację rozliczeniową DRA lub RCA za kwiecień danego roku, w której należy dokonać rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.
Od początku 2022 roku weszły nowe przepisy dotyczące naliczania składki zdrowotnej przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w Polsce.
Co to jest roczne rozliczenie?
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej to obowiązek złożenia corocznych deklaracji dotyczących wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok kalendarzowy. Przedsiębiorca musi wykazać wysokość swoich przychodów/dochodów uzyskanych w danym roku i na tej podstawie zostanie wyliczona odpowiednia kwota składki zdrowotnej.
Kto musi dokonywać rozliczenia składki zdrowotnej?
Dotyczy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, których wysokość składki zdrowotnej zależy od osiąganych przychodów lub dochodów i podlegają opodatkowaniu podatkiem według skali, podatkiem liniowym albo podatkiem zryczałtowanym od przychodów ewidencjonowanych.
Osoby rozliczające się na karcie podatkowej, właściciele jednoosobowych spółek z o.o. oraz spółek komandytowych, nie mają obowiązku rozliczania rocznej składki zdrowotnej.
Obliczanie rocznej składki zdrowotnej na zasadach ogólnych
Roczna składka zdrowotna na zasadach ogólnych jest obliczana na podstawie dochodu osiągniętego w ciągu roku, pomniejszonego o poniesione koszty oraz zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne.
W obliczaniu dochodu trzeba również uwzględnić różnicę remanentową – dodatnią lub ujemną. Różnica remanentowa ujemna, zmniejsza dochód podlegający opodatkowaniu, natomiast różnica dodatnia, zwiększa ten dochód.
Roczny dochód podlegający opodatkowaniu stanowi jednocześnie podstawę obliczenia rocznej składki zdrowotnej. Wysokość jej stanowi 9% podstawy dla osób opodatkowanych podatkiem według skali i 4,9% podstawy dla osób na podatku liniowym.
Ponadto jest ustalona minimalna podstawa składki zdrowotnej, którą wylicza się mnożąc ilość miesięcy, podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego pierwszego dnia składkowego i od której należy wyliczyć minimalna roczną składkę zdrowotną. W 2023 roku, przy założeniu prowadzenia działalności cały rok minimalna podstawa wynosi 41880,00 zł, a składka 3769,20 zł. Oznacza to, że nawet jeśli wyliczona roczna składka zdrowotna jest mniejsza, to przedsiębiorca musi zapłacić minimalną roczna składkę zdrowotną, która w 2023r wyniosła 3769,20 zł.
Obliczanie rocznej składki zdrowotnej dla ryczałtu ewidencjonowanego
Roczna podstawa składki zdrowotnej dla osób opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych jest ustalana na podstawie rocznej kwoty przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Od przychodów tych odejmowane są opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, z wyłączeniem składek opłaconych w miesiącu, w którym korzystało się ze zwolnienia ze składki zdrowotnej na podstawie odpowiednich przepisów.
Podstawa ta jest ustalana w zależności od wysokości przychodów:
- Do 60 tysięcy złotych rocznie – jest to liczba miesięcy, w których opłacana jest składka zdrowotna, pomnożona przez 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2022 roku. Za cały 2023r, podstawa ta wynosi 50154,72 zł., a składka 4513,92 zł.
- Powyżej 60 tysięcy złotych, ale poniżej 300 tysięcy złotych rocznie –podstawa jest obliczana poprzez pomnożenie liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu przez 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2022 roku. Za cały 2023r, podstawa ta wynosi 83591,28 zł, a składka 7523,22 zł.
- Powyżej 300 tysięcy złotych rocznie –jest to liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu pomnożona przez 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2022 roku. Za cały 2023 r, podstawa ta wynosi 150464,28 zł, a składka 13541,79 zł.
Osoby rozliczające się na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych mieli możliwość wyboru, czy podstawą wyliczania składki zdrowotnej będzie przychód z zeszłego czy z bieżącego roku.
Ryczałtowcy muszą mieć świadomość, że stosując ww. przepisy może zaistnieć obowiązek dopłaty na roczne ubezpieczenie zdrowotne po przekroczeniu progów dochodowych.
Różnice w rocznej składce zdrowotnej
W wyniku rocznego rozliczenia składki zdrowotnej może okazać się, że kwota, którą wpłaciliśmy w ciągu całego roku jest różna od należnej i wystąpi niedopłata, albo nadpłata. Jeśli wystąpi niedopłata, musimy uregulować brakującą kwotę do 20 maja wraz ze składką za kwiecień roku bieżącego. Natomiast jeśli wystąpi nadpłata, możemy złożyć wniosek o zwrot nadpłaconej kwoty na swoje konto bankowe.
Żeby został dokonany zwrot nadpłaty, przedsiębiorca nie może posiadać żadnych zaległości w ZUS (w takiej sytuacji nadpłata zostanie zaliczona na poczet wpłat zaległych) oraz złożyć wniosek o zwrot w terminie do 31 maja (jeśli wniosek nie zostanie złożony w odpowiednim terminie i nie ma żadnych zaległości, kwota nadpłaty zostanie zaliczona na poczet przyszłych opłat). Żeby uzyskać zwrot nadpłaty na konto bankowe, musimy złożyć wniosek elektronicznie za pośrednictwem konta na ZUS PUE w nieprzekraczalnym terminie 31 maja.
Zobacz również
Rozliczenie z nadpłaty rocznej składki zdrowotnej
Co w przypadku, gdy w rozliczeniu rocznej składki zdrowotnej odnotujemy nadpłatę? Przedstawiamy kilka zasad dotyczących tego rozliczenia. Rozliczenia rocznego składki...
Składka zdrowotna do rozliczenia
Do 22 maja 2023 roku przedsiębiorcy muszą dokonać rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2022 rok. Należy je przekazać do ZUS...
Składka zdrowotna do odliczenia czy nie?
Polski Ład mocno namieszał w rzeczywistości polskiego przedsiębiorcy. Tym bardziej, że już wcześniej była ona wystarczająco skomplikowana. Zmieniły się nie...