Cyfrowe Paszporty Produktów (ang. Digital Product Passport – DPP) od 2026 roku będą najważniejszymi dokumentami dotyczącymi produktów.
Cyfrowe Paszporty Produktów to narzędzie do zbierania i udostępniania danych o produktach w całym cyklu ich istnienia. Rejestruje dane z łańcucha dostaw oraz eksploatacji, w tym pozyskiwanie surowców czy proces produkcji. Jak podaje UE, koncepcja cyfrowego paszportu produktu będzie ewoluowała pod względem użyteczności. Obecnie jest on natomiast wykorzystywany głównie, jeśli chodzi o zrównoważony rozwój, możliwości recyklingu i ochrony środowiska. Działania mieszczą się w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym.
Cyfrowe Paszporty Produktów branży budowlanej
Unia Europejska wytypowała branże, które powinny w pierwszej kolejności być objęte wymogiem przygotowania i udostępniania DPP. Należą do nich baterie i pojazdy, tekstylia, elektronika i ICT, meble, tworzywa sztuczne, ale też budownictwo i chemikalia. Harmonogram dla tych i innych branych pod uwagę branż jest cały czas tworzony. Natomiast jako pierwsze są baterie, a cyfrowe paszporty produktów będą obowiązywały od końca 2026 roku. Kolejne branże będą sukcesywnie wdrażane. Dotyczące ich regulacje będą publikowane w poszczególnych rozporządzeniach. Zakończenie całego procesu ma nastąpić do 2030 r.
Cyfrowe Paszporty Produktów są uwzględnione m.in. w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1781 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia ram ustalania wymogów ekoprojektu w odniesieniu do zrównoważonych produktów (ESPR – Ecodesign for Sustainable Products Regulation). ESPR weszło w życie 18 lipca 2024 r. Koncentruje się na poprawie cyrkularności oraz efektywności energetycznej i środowiskowej produktów.
Od marca 2022 roku jest wdrażane Construction Products Regulation (CPR), czyli rozporządzenie w sprawie wyrobów budowlanych. Zawiera ono podstawową deklarację. Mianowicie produkty budowlane w całej Europie będą spełniały kryteria bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Dokument ma też pomagać w korzystaniu z Cyfrowych Paszportów Produktów.
Nowe rozporządzenie w sprawie wyrobów budowlanych
Nowe rozporządzenie UE w sprawie wyrobów budowlanych zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 18 grudnia 2024 r. i weszło w życie 7 stycznia 2025 r.
W przypadku produktów zharmonizowanych zgodnie z nowym CPR będą obowiązywać następujące obowiązki.
Od listopada 2025 r. wymagane będzie złożenie deklaracji dotyczącej potencjału globalnego ocieplenia. Do października 2026 r. państwa członkowskie muszą powiadomić o przepisach dotyczących kar za naruszenia wymogów nowego rozporządzenia CPR. Deklarowanie wskaźników bazowych dla środowiska będzie obowiązkowe od listopada 2029 r. Od listopada 2031 r. obowiązkowe będzie z kolei raportowanie wszystkich wskaźników środowiskowych dla oceny cyklu istnienia produktów.
Wspomniane rozporządzenie zastąpiło rozporządzenie (UE) nr 305/2011. Jego celem jest ustanowienie zharmonizowanych zasad wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych. Chodzi też o wzmocnienie unijnego rynku wewnętrznego. Kolejnym powodem jest dążenie do zagwarantowania, że wyroby będą zgodne z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym i regulacjami państw członkowskich. Okres przejściowy ze starych do nowych ram prawnych potrwa 15 lat od daty wejścia w życie nowego rozporządzenia (do 2039 r.).
Nowe przepisy mają promować zrównoważony rozwój i digitalizację w dziedzinie wyrobów budowlanych. Dokumenty producenta będą mogły być dostarczane elektronicznie i utworzą Cyfrowy Paszport Produktu.
Jak informują eksperci unijni, obecne wymagania będą skutkowały koniecznością podjęcia przez producentów odpowiednich działań. Przede wszystkim to oni będą odpowiedzialni za gromadzenie dokładnych i rzetelnych informacji. CPP musi być też regularnie aktualizowany, aby odzwierciedlać bieżące dane na temat produktu. Wymaga to wdrożenia odpowiednich systemów zarządzania informacjami, integracji z istniejącymi systemami IT oraz ścisłej współpracy między dostawcami i partnerami na każdym etapie łańcucha dostaw.
Na czym polega Cyfrowy Paszport Produktu?
Cyfrowy Paszport Produktu jest odpowiednikiem rzeczywistego wyrobu. Oferuje dostęp do kompletnych danych za pośrednictwem kodu QR, kodu kreskowego lub innej technologii, takiej jak np. tagowanie NFC.
Dane te obejmują ściśle określone grupy tematów. Są to m.in.:
- rodzaj i pochodzenie surowców oraz komponentów wykorzystanych w procesie produkcji oraz rozwoju wyrobu,
- dane dotyczące śladu węglowego, oczekiwanej produkcji odpadów i wpływu produktu na środowisko w całym procesie produkcyjnym, cyklu istnienia oraz rzeczywistym użytkowaniu,
- cyfrowe wersje gwarancji, serwisu, ubezpieczenia i dokumentacji gwarancyjnej, które mogą być przechowywane w cyfrowym paszporcie oraz dostępne dla zainteresowanych,
- instrukcje i protokoły dotyczące operacji, takich jak demontaż, recykling, koniec okresu użytkowania i utylizacja.
Korzyści wynikające z Cyfrowych Paszportów Produktów
Informacje zawarte w DPP mają pomagać zarówno producentom, jak i konsumentom. Są to informacje bardzo szczegółowe m.in. o:
- materiałach wykorzystanych do produkcji,
- pochodzeniu komponentów,
- miejscu wyprodukowania wyrobu,
- trasie; którą przebył (np. środki transportu użyte do jego dostarczenia na rynek),
- śladzie węglowym wytworzonym przez produkt,
- sposobach recyklingu,
- metodach naprawy,
- trwałości produktu,
- wskaźnikach efektywności energetycznej,
- zgodności z przepisami środowiskowymi,
- certyfikatach.
Ustawodawca przewiduje liczne korzyści z wprowadzenia DPP – zarówno dla konsumentów, jak też wytwórców i firm (np. dystrybutorów).
Konsumenci zyskają:
- świadomość wpływu produktu na środowisko,
- przejrzystość informacji i łatwy dostęp do nich,
- ułatwiony recykling i naprawę produktu,
- możliwość podejmowania bardziej świadomych decyzji zakupowych,
- eliminację greenwashingu.
Podmioty zyskają:
- wzmocnienie marki i zwiększenie konkurencyjności,
- optymalizację łańcucha dostaw,
- możliwość śledzenia informacji o komponentach produktu.
Zobacz również
Automatyzacja i cyfryzacja – przegląd najnowszych inwestycji producentów
W ostatnich czasie firmy z branży stolarki otworowej poinformowały o inwestycjach w automatyzację i cyfryzację procesów produkcyjnych. Przedstawiamy najnowsze inicjatywy producentów w tym zakresie.
Assa Abloy powiększyła swój oddział w Krakowie i kontynuuje akwizycje
Firma Assa Abloy Opening Solutions Poland przedłużyła umowę najmu w podkrakowskim kompleksie Eximius Park. Jednocześnie zwiększyła wynajmowaną powierzchnię. Liczy ona obecnie ok. 3,8 tys. mkw.
Nowy CPR 2024/3110 – kluczowe zmiany w rozporządzeniu
W dniu 7 stycznia 2025 roku weszło w życie nowe Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/3110, znane jako CPR2/nowe CPR. Poznaj kluczowe zmiany.