Nowy program „Pierwsze klucze”, który ma być wsparciem w kupnie pierwszego mieszkania, budzi mieszane uczucia. Z jednej strony powinien on pomóc tym, którzy nie mają odpowiedniej zdolności kredytowej. Z drugiej – na dopłaty do kredytów na pewno zareaguje rynek. O ocenę propozycji rządu i jego wpływu na rynek stolarki poprosiliśmy przedstawicieli naszej branży.
W ostatnim czasie przyspieszyły prace nad propozycją nowego programu wsparcia mieszkalnictwa. Projekt „Klucz do mieszkania” jest w fazie konsultacji międzyresortowych, jeżeli wejdzie w życie to najwcześniej w 2026 roku. Jego istotnym elementem jest program „Pierwsze klucze”, który wesprze rodziny w kupnie domu lub mieszkania na rynku wtórnym.
Ograniczenie podaży mieszkań dostępnych w ramach programu ma związek z efektem jaki powstał po ostatnim tego typu rozwiązaniu. Mowa o programie „Bezpieczny kredyt 2%”, który wprowadzał poprzedni rząd. Największymi beneficjentami kredytu 2 proc. stali się deweloperzy, którzy widząc napływ pieniądza na rynek wywindowali ceny mieszkań. Warunek kupna nieruchomości, która ma minimum 5 lat, odcina całkowicie rynek nowych mieszkań, czym rozczarowani są na pewno tzw. flipperzy. Natomiast cały czas istnieje uzasadniona obawa, że podniosą się ceny mieszkań na rynku wtórnym. Ponadto krytycy wskazują na małą dostępność mieszkań w małych miejscowościach, na to że program nie wpłynie na wzrost podaży mieszkań i nie wspiera inwestycji. Nie napędzi to budownictwa, nie wzrośnie za tym produkcja materiałów, między innymi stolarki okienno-drzwiowej.
Opinie o programie „Pierwsze klucze”
Jak zatem nowa propozycja rządu może wpłynąć na rynek stolarki? O opinie poprosiliśmy przedstawicieli branży, Łukasza Ostrowskiego, wiceprezesa Plastimet oraz dr Zbigniewa Mendla, ekonomisty, który jest felietonistą „Forum Branżowego”.
Łukasz Ostrowski, wiceprezes zarządu Plastimet, dyrektor pionu handlu i marketingu:
Program został skonstruowany tak, aby stymulować wyłącznie rynek wtórny oraz budownictwo domów metodą gospodarczą. Trudno więc oczekiwać, że znacząco wpłynie na wzrost popytu na stolarkę otworową.
Liczymy jednak na uruchomienie pewnego potencjału wynikającego z konieczności remontów i modernizacji mieszkań z rynku wtórnego, które często wymagają wymiany stolarki. W takich przypadkach klienci poszukują energooszczędnych rozwiązań, co stwarza potencjalne możliwości dla producentów okien, oferujących produkty dostosowane do termomodernizacji i poprawy efektywności energetycznej budynków.
Kluczowe będzie dostosowanie oferty oraz aktywne poszukiwanie nowych kanałów dotarcia do klientów planujących remonty i budowę domów, czyli obsługę rynku silnie rozproszonego. Skorzystają na tym firmy posiadające dobrze rozwiniętą siec dystrybucji.
Dr Zbigniew Mendel, ekonomista oraz doradca w zakresie zarządzania:
Szczerze mówiąc, wciąż mamy zbyt mało informacji na temat tego programu, aby jednoznacznie ocenić jego wpływ na rynek stolarki. Kluczowe będą szczegóły – czy faktycznie pobudzi wydatki i wesprze polskie firmy, czy też okaże się mało skuteczny? Tego na razie nie wiemy.
Ważne jest również, aby uniknąć problemów, jakie pojawiły się przy innych inicjatywach, np. przy programie termomodernizacji. Istnieje ryzyko, że zamiast wspierać budownictwo i modernizację domów, program stanie się okazją do nadużyć. Dlatego każdą tego typu inicjatywę można traktować jako pozytywny sygnał, ale z dużą ostrożnością.
Jednak trzeba pamiętać, że przyszłość sektora budowlanego nie zależy od jednego programu. Gospodarka to szereg powiązanych czynników. Już teraz obserwujemy wzrost bezrobocia, w tym duże grupy osób zwolnionych w ramach zwolnień grupowych, a stopa bezrobocia zbliża się do 5,5 proc. – to są to pierwsze sygnały, że sytuacja zaczyna się pogarszać.
A kiedy spada siła nabywcza, żaden program dopłat nie pomoże. Dopłaty mają sens tylko wtedy, gdy ludzie dysponują odpowiednimi środkami, aby z nich skorzystać. Poza tym, większość programów podatkowych z założenia faworyzuje osoby zamożniejsze, podczas gdy ci mniej zamożni, żyjący na granicy szarej strefy, i tak nie mają czego odliczać.
Podsumowując – dopiero po czasie zobaczymy, czy ten program rzeczywiście pobudzi rynek. Jak mówi przysłowie: po owocach ich poznacie.
Jak wynika z opinii, trudno spodziewać się by program ten w zauważalny sposób mógł stymulować produkcję na rynku stolarki budowlanej. Paradoksalnie jest jeden aspekt, który sprawia że program może mieć pozytywny wpływ na rynek nowego budownictwa. Gdy ustawa zostanie przegłosowana, skończy się niepewność, wynikająca z oczekiwania na decyzje w tym zakresie. Na program dopłat zareagują banki, a Ci którzy odkładali pieniądze na zakup nowego mieszkania, w końcu dowiedzą się na czym stoją, co powinno przyspieszyć decyzję o kredycie. Póki co czekamy na projekt ustawy, o istotnych zmianach będziemy informować.