Kontaktron – magnetyczna ochrona okna

Autor: |Data publikacji:

Większość włamań odbywa się przez okna, wskutek wyważenia skrzydła.  Podstawowym elementem ochrony elektronicznej okien są czujki magnetyczne, tzw. kontaktrony.

Czujki magnetyczne czyli kontaktrony wykorzystuje się głównie do sygnalizowania nieuprawnionego otwarcia okien i drzwi.  W skład czujki wchodzą dwa elementy: właściwy kontaktron oraz magnes. Kontaktron to łącznik elektryczny zamknięty hermetycznie w niemagnetycznej (najczęściej szklanej) obudowie. W środku znajdują się dwa druciki zakończone namagnesowanymi płytkami metalowymi czyli stykami. Do zadziałania potrzebne jest zbliżenie magnesu. Wytwarzane przez niego pole magnetyczne sprawia, że styki zwierają się (w kontaktronach typu NO ze stykami normalnie otwartymi) lub rozwierają (kontaktrony NC – normalnie zamknięte). Obydwa elementy czujnika umieszczone są w niemal identycznych obudowach z tworzywa sztucznego, aluminium lub innego metalu nie zakłócającego pola magnetycznego.

Magnes montuje się na części ruchomej czyli skrzydle drzwi lub okna. Sam kontaktron mocowany jest do ramy. Oddalenie jednej części od drugiej, a więc otwarcie okna lub drzwi, powoduje rozwarcie obwodu czujnika i uruchamia dźwiękowy lub świetlny sygnał alarmowy. Może także wysyłać powiadomienia do ochrony lub właściciela budynku oraz uruchamiać inne urządzenia, które zapobiegną dalszej działalności intruza. Na przykład, włączyć kamerę i oświetlenie terenu. 

Jednym z istotnych parametrów czujnika jest zasięg działania, to jest maksymalna odległość pomiędzy dwoma elementami, przy której czujnik zadziała. Wynosi od kilku do kilkunastu milimetrów. Przy czym odległość zamknięcia jest zwykle mniejsza niż odległość otwarcia. 

Fibaro - kontaktron
Kontaktron nawierzchniowy (fot.: Fibaro)

Kontaktrony wpuszczane i nawierzchniowe

Obudowy czujników mają różne kształty i wymiary, dzięki czemu można je montować niemal na każdej powierzchni i w trudno dostępnych miejscach. Pod względem sposobu montażu czujniki magnetyczne występują w dwóch rodzajach, jako wpuszczane lub nawierzchniowe.
Kontaktrony wpuszczane w obudowie cylindrycznej śrubowej wkręca się w przygotowany otwór. Inne wkładane są na wcisk. Po zamontowaniu staja się praktycznie niewidoczne, wyglądają jak zaślepka wkrętu. Ten rodzaj czujników powinien być montowany w fabryce, gdyż wymaga wywiercenia otworów o znacznej średnicy 8-10 mm i wyprowadzenia przewodów z ościeżnicy. Niektórzy producenci stolarki zastrzegają, że taka ingerencja w wyrób powoduje utratę gwarancji.

Zdecydowanie prostsze jest zamontowanie czujnika nawierzchniowego. Nie wymaga wiercenia otworów. Jest przykręcany wkrętami lub przyklejany do powierzchni. Większość z nich ma boczne powierzchnie robocze i stosunkowo duże rozmiary. Są przez to bardzo widoczne na oknie, mogą być narażone na uszkodzenia i przeszkadzać przy myciu ram. Do montażu w miejscach z mocno ograniczoną przestrzenią, np. między ościeżnicą a skrzydłem czy między oknem a żaluzją stosuje się zestaw miniaturowy o grubości zaledwie 5 mm.

Kontaktrony łączą się z centralą alarmową za pomocą dwóch przewodów. W wersji z pętlą przeciwsabotażową dołączane są dwa dodatkowe przewody skręcone ze sobą. Zapobiega to zneutralizowaniu czujnika przez silny magnes z zewnątrz. Prawdopodobieństwo takiego sabotażu jest znikome, gdyż zamontowany od wewnątrz czujnik jest zwykle na tyle oddalony od zewnętrznej strony, że nie zareaguje na zwykły magnes. Trudno też zakładać, że włamywacz wie, w którym miejscu czujnik zamontowano, skoro go z zewnątrz nie widzi.

Kontaktrony bezprzewodowe

Jako czujniki otwarcia okien i drzwi służą również kontaktrony bezprzewodowe. Urządzenia te składają się z miniaturowego nadajnika z czujnikiem kontaktronowym oraz magnesu w osobnej obudowie, instalowanego na skrzydle. Oddalenie magnesu podczas otwarcia skrzydła uruchamia transmisję radiową z centralą. Wykorzystują drogę radiową zmienno-kodową o częstotliwości: 433,92 MHz lub 868,42 MHz. Zasilane są bateriami o żywotności nawet do 2 lat. Zwykle posiadają sygnalizację sabotażu oraz niskiego stanu baterii. Mogą być wyposażone dodatkowo w czujnik wibracji, rozpoznający drgania wywołane próbą sforsowania drzwi czy okna.

Kontaktrony bezprzewodowe montuje się nawierzchniowo za pomocą wkrętów lub taśmy dwustronnie klejącej. Ponieważ są to urządzenia zdecydowanie większe od kontaktronów przewodowych, producenci starają się, aby obudowy nie szpeciły pomieszczenia lecz wyróżniały się niebanalnym designem. W drzwiach czujki magnetyczne instaluje się zwykle na górze skrzydła po stronie przeciwnej zawiasów. W oknach podobnie, chyba że mają być uchylane przy załączonym alarmie. Wtedy czujnik należy umieścić na dole, tak by uchylenie skrzydła nie uruchomiło sygnalizacji.

Kontaktrony stosowane są także na oknach dachowych i włazach, roletach zewnętrznych i bramach garażowych. Informują o próbie włamania jeszcze przed dostaniem się złodzieja do wnętrza domu. Dają czas na reakcję, mogą skutecznie odstraszyć intruza, zniechęcić do próby wejścia do domu. W budynkach inteligentnych wykorzystywane są do powiadamiania systemu o otwarciu okna czy drzwi i wyłączenia na ten czas grzejnika. Przypadkowe uruchomienie kontaktronu, na przykład przez zwierzę, praktycznie nie jest możliwe.