W pierwszej dziesiątce europejskich miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem jest aż sześć polskich. Dla wielu ludzi czyste powietrze bywa luksusem niedostępnym na co dzień. Smog nie dotyczy tylko centrów wielkich miast.

Mieszkańcy polskich miast oddychają najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Unii Europejskiej. Zimą stacje monitorujące pokazują przekroczenie poziomu pyłu zawieszonego często o ponad 100 procent. W wielu miejscach bywają dni, gdy zanieczyszczenie przekracza 1500 procent! Zanieczyszczenie smogiem nie dotyczy tylko centrów wielkich miast. Nie lepiej jest na przedmieściach i w mniejszych miastach, gdzie domy ogrzewane są starymi piecami, w których spala się paliwa najgorszej jakości. W zimnych porach roku powietrze na osiedlach o przewadze zabudowy jednorodzinnej jest dużo gorsze niż w dzielnicach z blokami mieszkalnymi ogrzewanymi z sieci miejskiej. Szczególnie trudna sytuacja panuje na osiedlach położonych w naturalnych nieckach albo otoczonych wysoką zabudową. Stamtąd nawet silne wiatry długo nie mogą wywiać szkodliwych pyłów.

Jak poprawić jakość powietrza w domu?

Kiedy stężenie pyłów w powietrzu drastycznie przekracza normy władze lokalne apelują do mieszkańców, by unikali długich spacerów i w miarę możliwości nie wychodzili z domów. Smog wiszący za oknem wdziera się do domu przez wentylację, nieszczelności i nie ma przed nim ucieczki. Czy skazani jesteśmy na czekanie na wiatr, który rozpędzi pyły i na wiosnę, gdy wygaszone zostaną piece? Póki co jakość powietrza w domu można poprawić innymi środkami.

Siatki przeciwpyłowe i przeciwsmogowe

Skuteczną barierą dla smogu jest przeciwpyłowa siatka z nanowłókna. Nie przedostają się przez nią szkodliwe substancje zawarte w spalinach i smogu, pyłki roślin, zarodniki pleśni i bakterie. Zatrzymuje także kurz, wodę deszczową, ale jest przepuszczalna dla powietrza, gazów i pary wodnej. Siatkę, nazywaną membraną antysmogową, montuje się w aluminiowej ramce i mocuje na oknie niemal tak jak zwykłą moskitierę. Dodatkowo trzeba tylko zastosować specjalną uszczelkę. Jej instalacja nie wymaga żadnej ingerencji w ramy okienne ani mur. Producent gwarantuje skuteczność przez trzy lata. Gotowa siatka w aluminiowej ramce kosztuje prawie 400 złotych za metr kwadratowy. Mimo dość wysokiej ceny, warto ją zamontować choćby na jednym oknie najczęściej otwieranym. Siatka antysmogowa dostępna jest także w postaci zwijanej, jak przeciwsłoneczna roleta tekstylna. Można wyposażyć ją w silnik elektryczny i działanie zautomatyzować, dzięki czujnikom jakości powietrza.

Nawiewniki z filtrem antysmogowym

Do poprawienia powietrza przy zamkniętych oknach używa się specjalnych nawiewników. Wyposażone w filtry antysmogowe, jak podaje producent okien, zatrzymują do 98% niebezpiecznych dla zdrowia cząsteczek, dostarczając jednocześnie czyste powietrze do wnętrza. Nawiewniki antysmogowe dostępne są w dwóch wariantach. Pierwszy, instalowany jest w fabryce okien, na górnej ościeżnicy. Bez ingerencji w profil, dzięki czemu nie wpływa na parametry termiczne okna. Po zamontowaniu okna nawiewnik znajduje się w przestrzeni pomiędzy ramą okna, a nadprożem. Ten typ jest przeznaczony dla tych, którzy wymieniają okna na nowe. Drugi produkt mogą zamawiać klienci chcący poprawić jakość powietrza „tu i teraz”, a posiadają standardowy nawiewnik. Mogą wymienić zewnętrzny element tzw. czerpnię na antysmogową. To uniwersalne urządzenie pasuje do większości typów nawiewników niezależnie od producenta. Nawiewniki działają automatycznie, reagując na zmiany ciśnienia, doprowadzają tyle powietrza ile potrzeba. Nie wymagają obsługi, jedynie wymiany filtra po sezonie.

Wentylacja mechaniczna – najskuteczniejsza

W walce o czyste powietrze w domach przydatna jest też instalacja wentylacji mechanicznej. Także w energooszczędnej wersji z odzyskiem ciepła czyli rekuperacją. Powietrze pobrane przez czerpnię z zewnątrz, przechodzi przez wymiennik, w którym ogrzewa się i zostaje oczyszczone poprzez system filtrów. Dopiero potem jest doprowadzone do pomieszczeń, w ilości dostosowanej do potrzeb. Zamiast standardowych filtrów można zastosować zestawy blokujące przedostanie się do domu smogowych dymów i pyłów. Wentylacja mechaniczna jest najskuteczniejszym sposobem na poprawę jakości powietrza w pomieszczeniach. Nie tylko pobiera i filtruje odpowiednią ilość powietrza z zewnątrz, ale efektywnie usuwa zużyte. Poza tym eliminuje konieczność otwierania okien, a tym samym pobierania brudnego powietrza z zewnątrz. Proces wymiany jest sterowany automatycznie z użyciem czujników, m.in. wilgotności powietrza, ciśnienia, poziomu dwutlenku węgla, dymu czy czadu.

Domowe oczyszczacze i rośliny

Do uzdatniania powietrza we wnętrzach służą domowe oczyszczacze
Na rynku dostępnych jest wiele takich urządzeń działających na różnych zasadach. Niektóre posiadają zestawy filtrów przechwytujących zanieczyszczenia ze smogu niemal w 100%. Poprawić mikroklimat pomagają popularne rośliny doniczkowe, m.in. paprocie, zamiokulkas i skrzydłokwiat. Posadzone w specjalnej doniczce oczyszczającej robią to jeszcze skuteczniej.
Przebywanie w czystym powietrzu jest niezbędnym warunkiem poczucia komfortu. Dlatego budynki wyposażone w systemy filtrujące powietrze, ze zdrowym mikroklimatem we wnętrzu, zyskiwać będą na wartości. Przynajmniej dopóki polityka energetyczna i ekologiczna nie upora się z problemem smogu.