Bramy garażowe. Ich historia jest ściśle związana z rozwojem motoryzacji. Jednak zamykanie pomieszczeń z pojazdami ma znacznie dłuższą tradycję…
Początki bram
Powstanie bramy było odpowiedzią na jedną z najstarszych potrzeb człowieka – potrzebę bezpieczeństwa. Brama warowna, dawniej zwana broną lub bromą, chroniła zamek i gród przed intruzami. Miała formę kraty, zwykle dębowej okutej żelazem. Opuszczano ją i podnoszono za pomocą kołowrotu. Bezpośrednimi przodkami bramy garażowej były jednak zamknięcia do wozowni i pomieszczeń gospodarczych. Posiadały dwa rozwierane skrzydła, a nazywano je wierzejami, podwojami albo pierzejami. W odróżnieniu od wrót, które miały tylko jedno skrzydło. Skrzydła wierzei zawieszano na drewnianych słupach obracających się na podstawie z wklęsłego kamienia lub wydrążonego kawałka drewna. Później zakładano je na żelazne zawiasy umieszczone na murze i wyposażano w żelazne zasuwy, skoble i kłódki.
Bramy podnoszone
Pierwsze samochody, na przełomie XIX i XX wieku, zamykano w tych samych budynkach co powozy, często obok koni. Powstanie osobnego pomieszczenia było jednak nieuniknione. W USA już w drugim dziesięcioleciu XX wieku zaczęto budować garaże. Stały się popularne wkrótce po wprowadzeniu na rynek Forda T – auta dla masowego użytkownika. Początkowo garaże zamykano wykorzystując tradycyjne duże drzwi dwuskrzydłowe z drewna, takie jak w wozowniach lub stodołach. W latach dwudziestych skonstruowano i wprowadzono do produkcji bramy uchylne oraz zaczęto wykorzystywać silniki elektryczne do ich podnoszenia. Kolejnym krokiem była brama z dwoma poziomymi skrzydłami połączonymi zawiasami, wjeżdżająca pod sufit po szynach wygiętych w łuk. Był to prototyp współczesnej bramy segmentowej.
Polskie drzwi do garażu
W Polsce rynek samochodowy rozwijał się z dużym opóźnieniem w stosunku do światowej czołówki. Pojazdy, zwane automobilami lub samojazdami, do końca lat trzydziestych były dostępne tylko dla najbogatszych. Kiedy Niemcy produkowali tani samochód dla mas – Volkswagen, u nas najpopularniejszy Fiat 508 kosztował ponad 5 tysięcy złotych. Dobrze zarabiające rodziny inteligenckie musiałyby na to auto przeznaczyć swoje całoroczne dochody. Przy niskim zmotoryzowaniu trudno mówić o przemysłowej produkcji bram garażowych. Były to wyroby niszowe, rodzaj dużych drzwi wykonywanych na zamówienie u lokalnego rzemieślnika. Bramy te składały się najczęściej z dwóch skrzydeł z drewna dębowego, sosnowego czy świerkowego. Umieszczano je na zawiasach pasowych lub kątowych mocowanych do drewnianej ościeżnicy lub bezpośrednio do muru. Ponieważ drewniane skrzydła często wypaczały się, wykonywano również bramy stalowe ze skrzydłami z grubej blachy na konstrukcji z kątowników. Skrzydła takie były bardzo ciężkie, ale dawały lepsze zabezpieczenie antywłamaniowe.
Jak zrobić bramę uchylną
Po II wojnie w tym zakresie niewiele się zmieniło. Wprawdzie liczba samochodów i garaży systematycznie rosła, ale państwowa gospodarka nie planowała produkcji nowoczesnych bram garażowych. Dostępne były tylko tradycyjne rozwierane drzwi garażowe drewniane lub stalowe, wykonywane przez rzemieślników. Branża była opóźniona w stosunku do Zachodu o dobre pół wieku. Jeszcze w późnych latach osiemdziesiątych w handlu nie było bram podnoszonych do góry. Popularne czasopismo „Młody Technik” publikowało porady dla majsterkowiczów, jak samodzielnie wykonać bramę uchylną: konstrukcję znaną i produkowaną masowo w USA i Europie Zachodniej od dziesięcioleci.
Pierwsza polska brama segmentowa
W 1988 roku miesięcznik „Murator” przedstawił hit targów „Inbud” – pierwszą w Polsce bramę segmentową, wykonaną wyłącznie z polskich elementów. Jej konstruktor, inżynier Tadeusz Aninowski, wykorzystał gotowe części dostępne na rynku. Na przykład, za rolki prowadzące posłużyły mu elementy łożysk do ciągnika rolniczego. Prezentowany egzemplarz miał skrzydło ocieplone pianką krylaminową, obłożone lakierowaną sklejką na wzór kasetonu. Producent: Spółdzielnia Rzemieślnicza „Otwock”, proponował klientom również wersję z blachy stalowej ocieplonej pianką krylaminową. Konstrukcja została zastrzeżona w Urzędzie Patentowym pod numerem W-84865.
Bramy garażowe – boom lat dziewięćdziesiątych
Dopiero w latach dziewięćdziesiątych zaczęły powstawać kolejne zakłady produkujące bramy garażowe. Większość z nich odniosła ogromny sukces i do dziś ma mocną pozycję rynkową. W naszym kraju są obecnie wykonywane wszystkie rodzaje zamknięć do garaży: bramy segmentowe, uchylne, rolowane, a także rozwierane. Na rynku funkcjonuje około dwudziestu producentów o ogólnokrajowym zasięgu sprzedaży. Wielu z nich eksportuje swoje wyroby.