Współczesne okna to nie tylko nowoczesny design i niski współczynnik przenikania ciepła, ale również zaawansowane technologie montażowe. Kluczem do ich funkcjonalności i trwałości jest odpowiednio dobrana chemia budowlana – od taśm i pianek, przez membrany uszczelniające, aż po płynne folie. Sprawdzamy, jakie materiały zapewnią szczelny montaż okien zgodny z przepisami.
Dlaczego chemia montażowa ma znaczenie?
Obecnie dostępna stolarka wyróżnia się bardzo dobrymi parametrami, zwłaszcza jeśli chodzi o współczynnik przenikania ciepła, który osiąga bardzo niskie wartości (zgodnie z przepisami Uw okien fasadowych nie może przekraczać 0,9 W/m2K). Aby utrzymać te wartości, montaż stolarki wymaga zastosowania odpowiednich materiałów i profesjonalnej instalacji.
Prawidłowy, szczelny montaż okien odpowiada za skuteczne zapobieganie ucieczce ciepła z budynku w miejscu styku stolarki z murem. Błędy wykonawcze lub nieodpowiednia technika montażu mogą skutkować brakiem efektywnej ochrony przed przenikaniem zimna, hałasu i wilgoci. Mostki termiczne mogą prowadzić nawet do 20-procentowych strat energii cieplnej. Dlatego okno powinno być zamontowane w sposób szczelny, zgodnie z zasadą „szczelniej wewnątrz niż na zewnątrz”. Stosowanie wyłącznie łączników mechanicznych i piany montażowej nie spełnia takiego założenia. Prawidłową metodą jest montaż warstwowy z dodatkowymi warstwami izolacyjnymi. Rozwiązanie to zapewnia nie tylko szczelne połączenie okna z murem, ale także minimalizuje potencjalne mostki termiczne.
Prawidłowy montaż okien – przepisy i wymagania techniczne
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie należy do obligatoryjnych przepisów obowiązujących zarówno projektantów, inwestorów, jak i wykonawców robót budowlanych, w tym monterów stolarki. Zawarte w nim wymagania odnoszą się do takich zagadnień, jak wodoszczelność oraz szczelność na przenikanie powietrza połączeń okien z ościeżami, a także kondensacji pary wodnej na ich wewnętrznej powierzchni.
Jednak należy zaznaczyć, że treść tych wymagań jest bardzo ogólna – ma być zachowana wodoszczelność czy całkowita szczelność na przenikanie powietrza, jednak nie zostały podane wartości, jakie powinny być osiągnięte, żeby te wymagania spełnić. Wskazanie konkretnych wartości leży po stronie projektantów, inwestorów lub wykonawców robót – to oni powinni zdefiniować, przy jakich wartościach jakość prac będzie spełniać założenia. Przekłada się to na dużą dowolność, zarówno jeżeli chodzi o projektowanie połączeń okno-mur, jak i wykonawstwo.
Niemniej należy zwrócić szczególną uwagę na elementy, które powinny znaleźć się w projekcie:
- miejsce osadzenia stolarki względem muru;
- rodzaj i rozmieszczenie elementów mocowania mechanicznego;
- rodzaj i parametry materiałów do montażu;
- sposób wykonania szczelin dylatacyjnych (zwłaszcza przy oknach wielkoformatowych);
- poziom izolacyjności cieplnej połączeń okien z ościeżami (z uwzględnieniem wartości liniowych mostków termicznych), przepuszczalności powietrza, wodoszczelności, ochrony przed wilgocią, izolacyjności akustycznej oraz innych wymagań specjalnych, jak np. odporności na włamanie.
Prawidłowy montaż okien – niezbędne produkty
Prawidłowy montaż obejmuje zarówno ustabilizowanie okna w ościeżu, jak i zastosowanie odpowiednich materiałów izolacyjnych. System montażu warstwowego stolarki składa się z trzech komponentów, z których każdy pełni różną funkcję.
Warstwowy montaż stolarki okiennej opiera się na trzech warstwach uszczelniających:
- Warstwa wewnętrzna – paroszczelna – zapewnia ochronę przed przenikaniem wilgoci z wnętrza pomieszczenia do warstwy izolacji. Materiały używane do jej wykonania to różnego rodzaju taśmy paroszczelne (np. z folii aluminiowych wzmocnionych włókniną lub pokrytych butylem), uszczelniacze plastyczne i płynne membrany.
- Warstwa środkowa – izolacja termiczno-akustyczna – najczęściej wykonywana jest z niskoprężnej pianki poliuretanowej ze względu na jej bardzo dobre właściwości izolacyjne oraz łatwość aplikacji; można stosować również taśmy rozprężne lub wełnę mineralną. W zależności od wymagań projektowych można zastosować wyroby o wysokiej izolacyjności akustycznej (piany o Rw ok. 60 dB) bądź podwyższonej odporności na ogień.
- Warstwa zewnętrzna – paroprzepuszczalna – musi być odporna na przenikanie wody opadowej, promieniowanie UV, stanowić barierę dla wody i wiatru, a jednocześnie umożliwiać wysychanie materiału izolacyjnego. Uszczelnienie zewnętrzne może być wykonane z taśm paroprzepuszczalnych, zaimpregnowanych taśm rozprężnych, płynnych membran paroprzepuszczalnych, czasami stosuje się także kity trwale plastyczne. EPDM jest świetnym produktem do hydroizolacji podwalin i dolnej krawędzi okna.
Na rynku dostępnych jest wiele systemów obejmujących produkty do wykonywania wszystkich warstw, co nie tylko znacznie ułatwia montaż, ale daje też gwarancję odpowiedniego dopasowania poszczególnych komponentów. Kompletne systemy montażu proponuje wielu producentów, m.in. Soudal, Tremco Illbruck czy ISO-Chemie.
Wielofunkcyjne taśmy i folie – szybki montaż i skuteczna izolacja
Na rynku dostępne są rozwiązania, które łączą ww. funkcje, dzięki czemu umożliwiają szybsze i wygodniejsze wykonanie montażu stolarki. Mowa tu o skompresowanych uszczelniających taśmach rozprężnych, które charakteryzują się paroprzepuszczalnością oraz odpornością na deszcz, wiatr, promieniowanie UV, a warstwa środkowa stanowi izolację cieplną i akustyczną (59-64 dB). Produkty tego typu dzięki dużej sile rozprężenia niwelują nierówności oraz ruchy elementów budowlanych. Taśmy nakleja się na ościeżnicę przed wstawieniem w otwór okienny. Parametry produktu dobiera się do szerokości okna oraz wielkości przestrzeni pomiędzy oknem a ścianą.
Kolejnym rozwiązaniem są taśmy, które w zależności od temperatury i wilgotności względnej otoczenia zmieniają się swoje właściwości dyfuzyjne (Sd) – im wilgotność jest mniejsza, tym większa jest paroszczelność i odwrotnie. Dzięki temu można je stosować zarówno od strony zewnętrznej, jak i wewnętrznej. Produkowane są z kopolimeru etylenowego z włókniną. Mają pas samoprzylepny do mocowania na ościeżnicy okna oraz pas butylowy lub siatkę podtynkową do mocowania na murze.
W ofercie wytwórców znajdują się również produkty hybrydowe łączące właściwości wielofunkcyjnych taśm rozprężnych i folii okiennych. Ich warstwowa struktura i połączenie trzech materiałów pozwoliły uzyskać wysoką szczelność powietrzną. Osiągają również bardzo dobrą izolacyjność akustyczną (60 dB). Umożliwiają również nawet 4-krotne przyspieszenie montażu. Znajdziemy je m.in. w ofercie ISO-Chemie.
Płynne folie i membrany w szczelnym montażu okien
Do szczelnego montażu okien oprócz typowych taśm czy membran można wykorzystywać również płynne folie i membrany uszczelniające. Nadają się do każdego typu stolarki – drewnianej, z PCW, kompozytowej, aluminiowej. Produkty tego typu znajdziemy w ofercie takich firm, jak Tytan, Tremco Illbruck, Soudal czy ThermoShield Poland. Rozwiązania te znacznie przyspieszają prace, eliminując chociażby pracochłonne przygotowanie podłoża, sprawdzą się więc nie tylko podczas montażu w nowych budynkach, lecz również podczas wymiany stolarki okiennej w termomodernizowanych lub zabytkowych obiektach.
W systemie tym zamiast taśm wykorzystuje się płynne folie. Mają one gęstszą konsystencję niż produkty np. do hydroizolacji pomieszczeń mokrych, dzięki czemu nie spływają z powierzchni pionowych, a można je nanosić zwykłym pędzlem bądź natryskowo. Ponadto nadają się do zmywania (przed całkowitym wyschnięciem) bez ryzyka, że pozostawią nieestetyczne ślady. Podobnie jak w montażu z wykorzystaniem taśm zwykle wykorzystuje się dwa rodzaje folii – jedna do zastosowania wewnętrznego, druga do uszczelniania na zewnątrz. Choć są dostępne powłoki uszczelniające o zmiennej otwartości dyfuzyjnej (dostosowują się one do warunków otoczenia w taki sposób, że blokują lub przepuszczają powietrze – w zależności od gradientu ciśnienia pary), co umożliwia ich stosowanie zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków.