Biura, szkoły, ale też urzędy czy szpitale – to miejsca, w których ludzie spędzają wiele godzin, choć w nich nie mieszkają. Jak wiadomo, obiekty te są w taki sposób budowane, by mogło w nich bez zakłóceń przebywać w jednym czasie wiele osób.
Tysiące cykli
W budynkach użyteczności publicznej bywa, że drzwi są zamykane i otwierane nawet kilka tysięcy razy w ciągu miesiąca. Dlatego muszą być wykonane bardziej solidnie niż stolarka do mieszkań. W rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie jest napisane, że przez budynki użyteczności publicznej rozumie się obiekt przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym oraz inne budynki, przeznaczone do wykonywania podobnych funkcji. Za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny. Przepisy także określają, jaka stolarka ma być tam instalowana. W rozporządzeniu jest napisane, że drzwi wewnętrzne, z wyjątkiem tych do pomieszczeń technicznych i gospodarczych, powinny mieć szerokość co najmniej 0,9 m i wysokość 2 m w świetle ościeżnicy. Dalej określono jeszcze jeden wymóg: między pomieszczeniami nie powinno być progów.
Trwałość klasyfikowana
Drzwi nie są specjalnie projektowane i zamawiane pod kątem tego, w jakim rodzaju obiektu będą zainstalowane. Pod uwagę brane są inne kryteria – częstotliwość użytkowania oraz możliwość uszkodzeń mechanicznych. Dlatego architekt w każdym z budynków – czy to jest szkoła, poczta czy przychodnia – wpisuje do projektu wymagania m.in. dotyczące klas wytrzymałości mechanicznej. Zakres badań i klasyfikacja zawarte są w normie PN-EN 1192:2001 (Drzwi. Klasyfikacja wymagań wytrzymałościowych).
Drzwi wielokrotnie zamyka się i otwiera, a zależnie od tego, ile cykli wykonano, w takiej klasie trwałości mieści się produkt. Klas jest dziewięć, przy czym pierwsza to 0, a najwyższa 8, co oznacza, że stolarka została przebadana na milion cykli. Po takim teście drzwi nie mogą się odkształcić, a zawiasy przesunąć lub wygiąć; także skrzydło powinno być w niezmienionym stanie, a uszczelki przylegać do właściwej powierzchni skrzydła. Badań dotyczących jakości drzwi jest więcej; są to na przykład testy na wytrzymałość na skręcanie statyczne czy uderzenie przedmiotem twardym. Producenci czasami podają te dane, wskazując na ich wysokie wyniki.
Normy w praktyce
Jak to wygląda w praktyce? Drzwi powinny być trwałe, a ich powierzchnia na tyle wytrzymała, by trudno ją było uszkodzić mechanicznie, zarysować czy zedrzeć. Takie wymagania najczęściej spełnia odpowiedni laminat, którym wykańcza się skrzydła. Jednym z problemów, jakie mogą się pojawić w przypadku częstego otwierania i zamykania, jest poluzowanie się skrzydła i zawiasu – mówi się wtedy, że drzwi opadają. Żeby do tego nie dopuścić, montowane są dodatkowe zawiasy – zwykle oprócz dwóch, instalowany jest trzeci. Samo skrzydło jest nieco cięższe od standardowego, bo wyposażone w stalowe wzmocnienia. Wstawiane są one w najbardziej narażone na uszkodzenia miejsca, czyli na krawędziach skrzydeł i w okolicach klamki. W obiektach użyteczności publicznej montowane są też stalowe ościeżnice. Producenci stolarki przyznają, że wymagania co do trwałości i wytrzymałości drzwi mają sami inwestorzy, którym zależy na uniknięciu w przyszłości prac konserwatorskich. Dodatkowo architekci projektują elementy, które nie wpływają na trwałość stolarki, ale poprawiają komfort w budynku – to naświetla nad drzwiami. W ten sposób można doprowadzić światło na przykład do korytarza, w którym nie ma okien.
Producenci drzwi mają w ofercie wyroby do obiektów użyteczności publicznej. W przypadku Pol-Skone jest to model o nazwie Deco Invest. Spełnia on wymagania III klasy wytrzymałości. Wykonany jest na bazie ramiaka z drewna iglastego, wypełnienie stanowi otworowa płyta wiórowa. Krawędź skrzydła jest wzmocniona profilem ze stali nierdzewnej, a ościeżnica jest metalowa. W standardowym wyposażeniu znajdują się trzy zawiasy wzmocnione, trójelementowe, typu T, poza tym jest wzmocnienie pod samozamykacz i zabezpieczenie krawędzi, również ze stali nierdzewnej, od strony zamka i zawiasów.
Przykładowe produkty
Najchętniej wybieranym produktem marki Invado są drzwi Norma Decor. Natomiast w przypadku firmy Hörmann rekomendowanym wyrobem są drzwi stalowe D65. Grubość skrzydła wynosi 65 mm, a wypełnienie płyty drzwiowej jest klejone na całej powierzchni. Produkt oferowany jest w wersji z grubą i cienką przylgą, a także opcjonalnie z zawiasami 3D. Drzwi 2-skrzydłowe mają szerokość do 3 metrów.
Firma Dan-Pol, która oferuje w naszym kraju austriackie drzwi marki Dana, ma w ofercie produkt ze skrzydłami Euroba E3 RS SK/ Dan-Pol. Spełnia on wymogi IV klasy wytrzymałości. Skrzydło ma grubość 43 mm, a jego powierzchnia wykończona jest laminatem HPL o grubości 1 mm, ramiak zrobiony jest z drewna dębowego, dodatkowo wzmocniony. Ościeżnica stalowa, regulowana, jest wykonana z blachy o grubości 1,5 mm.
W przypadku Porty natomiast dużym powodzeniem cieszą się skrzydła CPL. Spełniają one wymogi III klasy wytrzymałościowej. Drzwi w wersji inwestycyjnej wyposażone są w zawiasy trójelementowe i zamek w najwyższej klasie.
Wszystkie wymienione produkty to nie jedyne, jakie oferuje rynek. Oczywiście, jest ich znacznie więcej. Producenci dbają o to, by mieć drzwi obiektowe w stałej ofercie i podkreślają ich trwałość. Najlepiej, jeśli jest potwierdzona w badaniach laboratoryjnych.
Magda Rocka