W budynku może zaistnieć konieczność wykonania przegród odpornych na ogień. To zależy od wielu czynników, ale konstrukcji jest zaledwie kilka.
Strefy pożarowe wydziela się przegrodami, które mogą być wykonane ze szkła bądź innych materiałów. Ścianki, którymi dzieli się pomieszczenia nie stanowią ścian nośnych. Przegrody, od których jest oczekiwana odporność na pożar, to również ściany oddzielające klatki schodowe czy np. strefy wejściowe w budynkach. Wśród często spotykanych rozwiązań są systemy bazujące na metalowych profilach. Najczęściej są to systemowe kształtowniki z aluminium lub stali. Wśród nich dostępne są też takie, ktore spełniają wymagania ochrony przeciwpożarowej.
Odporne aluminium
Szczególnie dużo jest na rynku rozwiązań aluminiowych. Są to oddzielne propozycje, opracowane z myślą o zastosowaniu w miejscach, gdzie jest prawdopodobieństwo zaistnienia pożaru. Obejmują kształtowniki umożliwiające zarówno budowę ram przeszkleń stałych, jak też ościeżnic i skrzydeł przeciwpożarowych drzwi wewnętrznych. Wiele z nich jest kompatybilne ze zwykłymi systemami, rożna jest jednak budowa wchodzących w ich skład profili. Przeciwpożarowe ściany działowe czy witryny mogą być wykonywane jako ciągłe lub segmentowe – w tym zawierające drzwi. Te zaś mogą być jedno- i dwuskrzydłowe, rozwierane zarówno na zewnątrz, jak i do wewnątrz. W drzwiach stosowane są uszczelki pęczniejące pod wpływem wzrostu temperatury – na obwodzie szyby oraz wzdłuż dolnych krawędzi skrzydeł. Jeśli wymagana jest również dymoszczelność, wówczas dolna krawędź skrzydła jest wyposażona w uszczelkę samoopadającą. Taśmy pęczniejące stosowane są również w oknach i przeszkleniach stałych.
Profile z wkładem
Ramy przegród ppoż. są wykonywane z kształtowników trzykomorowych o rożnej głębokości. Dotyczy to również tych profili, które służą do budowy drzwi oraz okien. Oprócz prostych elementów korzysta się również z możliwości ich gięcia i wykorzystuje w realizacjach np. łuki.
Maksymalne wymiary możliwych do wykonania konstrukcji są ściśle określone przez systemodawców. Są też najczęściej odmienne, jeśli chodzi o konkretne rozwiązania, Dotyczy to – przykładowo – drzwi jednoskrzydłowych, dwuskrzydłowych, ale też z naświetlem górnym oraz ścianek działowych. Na szczęście są to raczej duże wielkości, a maksymalna wysokość przegrody stałej znacznie przekracza standardową wysokość kondygnacji w budynku. – Oprócz cech ogniochronnych profile do produkcji ścian ppoż. powinny mieć odpowiednią wytrzymałość, ponieważ cała konstrukcja ściany oddzielenia pożarowego spoczywa na tych elementach. Pamiętajmy o tym, że ściany przeszklone są ciężkie, ze względu na zastosowane szkło ogniochronne. Waga takich szyb to często 40 – 60 kg/m2, a dla klasy EI 120 może przekroczyć nawet 120 kg/m2! Profile aluminiowe oraz szyby muszą spełniać także wymagania użytkowe, co sprawdzane jest przez m. in. poddanie działaniu siły poziomej – tzw. symulacja naporu tłumu, ponieważ tego typu konstrukcje często pełnią funkcję zabezpieczenia użytkowników przed upadkiem z wyższej kondygnacji – podkreśla Krzysztof Górski z firmy Alufire.
W profilach, których zadaniem jest ochrona przed skutkami pożaru, umieszcza się materiał niepalny w środkowej komorze, ale też często w postaci przekładek między elementami. Stosuje się masy cementowe, a także płyty gipsowe NRO (nierozprzestrzeniające ognia), gipsowo-kartonowe, silikatowo-cementowe lub zawierające glin (wodorotlenek glinu, glinokrzemiany). To właśnie jest podstawową różnicą pomiędzy systemami zwykłymi, a tymi o podwyższonej odporności ogniowej.
Ciepłe i kolorowe
Profile ppoż. mogą charakteryzować się również korzystną izolacyjnością termiczną. Wówczas wypełnia się je materiałem ciepłochronnym, zaś ogniochronne są tylko przekładki. Jako ocieplenie stosuje się najczęściej poliamid wzmocniony włóknami szklanymi. Jeśli chodzi o wykończenie i wzornictwo, to nie odbiega ono od standardowej oferty. Profile są więc pokryte poliestrowymi lakierami proszkowymi lub anodowane, gładkie albo z fakturą. Pierwsze oferują bardzo dużą liczbę kolorów i ich odcieni z palety RAL, NCS lub innej. Barwy drugich są skromniejsze i charakterystyczne dla obecnie dostępnych anod.
W tych przegrodach, od których nie wymaga się oprócz ogniochronności także izolacyjności akustycznej montuje się wypełnienia przezierne w postaci szkła monolitycznego warstwowego bądź nieprzeziernych paneli. Mogą to być chociażby płyty, np. składające się z następujących warstw: po zewnętrznych stronach znajdują się blachy stalowe o grubości 1 mm, wewnątrz zaś dwie warstwy płyt silikatowo-cementowych, niewrażliwych na wilgoć, mających grubość 12 mm. Można także użyć płyt gipsowo-kartonowych w wersjach nierozprzestrzeniających ognia. Taki materiał stosuje się przede wszystkim w ściankach działowych.
Sztywne jak stal
Przegrody przeciwpożarowe są wykonywane nie tylko na bazie profili aluminiowych, ale także stalowych. Jest to materiał bardzo wytrzymały mechanicznie. Elementy charakteryzują się dużą sztywnością, dzięki czemu mogą być smukłe.
Ścianki o konstrukcji stalowej mogą być wypełniane przeszkleniami oraz płytami nieprzeziernymi. Dostępne są zarówno systemy ramowe, jak też tzw. bezszprosowe, pozbawione słupków rozdzielających. W przypadku takich rozwiązań przegrody mogą mieć klasy do EI 120, a wśród sposobów zestawienia szyb znajduje się m.in. łączenie strukturalne, nie tylko pod kątem prostym.
Maksymalna wysokość ścianek może sięgać do ponad czterech metrów, czyli znacznie przekraczać standardową kondygnację. To sprawia, że z systemów stalowych robi się nie tylko tradycyjne ścianki, ale też oddzielenia ppoż. np. w holach biurowców. Oprócz ścianek z profili stalowych wykonuje się również drzwi jedno- i dwuskrzydłowe. Mogą mieć one skrzydła zlicowane i uzupełnienie w postaci bocznych doświetli. Zawiasy mają takie samo wykończenie jak profile. Mocowane są do ram na kilka sposobów: poprzez spawanie, przykręcanie do powierzchni skrzydła i ościeżnicy oraz umieszczanie we wrębie.
Odpowiednie do zabytków
Profile stalowe spełniają kryteria dla oddzielenia przeciwpożarowego w klasie EI a także REI. Przy tym ich estetyka nie odbiega od innych materiałów używanych do wykonywania konstrukcji o podwyższonej odporności na pożar. Dostępne są elementy ze stali czarnej lub ocynkowanej, przeznaczone do powlekania lakierem proszkowym w piecach albo natryskowo. Wykończenia nie wymaga natomiast stal szlachetna, która może mieć powierzchnię gładką bądź szlifowaną.
Wymienione cechy sprawiają, że konstrukcje przeciwpożarowe wykonywane na bazie konstrukcji stalowych mają coraz szersze zastosowanie. I to nie tylko we współczesnym budownictwie. – W ciągu ostatnich lat notujemy wzrost zainteresowania przeciwpożarowymi systemami stalowymi. Ten wzrost jest ściśle związany z dynamiką inwestycji biurowych w Polsce, szczególnie w dużych miastach. Bardzo nas cieszy, że dużym rynkiem dla rozwiązań stalowych stają się obiekty muzealne lub objęte opieką konserwatora zabytków, np. Muzeum Warszawy czy Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku – podkreśla Sebastian Komar z firmy König Stahl.
Zofia Habro