Niemal wszystkimi osłonami można dziś sterować automatycznie, co ułatwia codzienne użytkowanie. Takie osłony można zintegrować z systemem smart home, zyskując zdalne i efektywne zarządzanie światłem. Dzięki temu można bardziej efektywnie, ale też zdalnie korzystać z tych produktów.
Spośród osłon okiennych niektóre rodzaje są szczególnie chętnie wybierane w wersjach zautomatyzowanych. Należą do nich rolety, zarówno wewnętrzne, zewnętrzne, jak i te do okien dachowych. Ponadto żaluzje, które oprócz wymienionych zastosowań mogą też osłaniać fasady.
Automatyczne osłony – z napędem wygodniej
W napędy elektryczne można wyposażyć wszystkie rodzaje osłon zewnętrznych. Do wyboru są rolety i żaluzje zewnętrzne, markizy, screeny, a także zadaszenia pergoli czy moskitiery.
Napędy są szczególnie przydatne do korzystania z dużych osłon oraz tych, które z powodu materiałów użytych do ich wykonania są ciężkie. Wówczas otwieranie za pomocą korby nie jest wygodne. Obecnie natomiast użytkownicy coraz bardziej doceniają jeszcze inne możliwości – całkowicie zdalną obsługę oraz wykorzystanie zautomatyzowanych urządzeń w systemach smart home. Standardowo natomiast osłonami zewnętrznymi wyposażonymi w napędy steruje się za pomocą przycisków na panelu zamontowanym w pomieszczeniu bądź pilota.
Dla użytkowników ważne są oczywiście cechy związane z estetyką, ale też takie, jak m.in. poziom hałasu wytwarzanego przez silnik oraz prędkość pracy napędu.
Możliwości automatycznych osłon zewnętrznych
Napędy osłon zewnętrznych oferują wiele możliwości. Oprócz oczywistej obecnie bezdotykowej obsługi rolet przy użyciu włącznika naściennego czy pilota programuje się wiele funkcji. Należy do nich np. czas otwierania i zamykania osłon. W wersjach zautomatyzowanych napęd jest wyposażony w mechaniczne wyłączniki krańcowe. Urządzenie dzięki licznikowi obrotów otwiera i zamyka osłonę do odpowiedniej pozycji. Nie jest jednak wyposażone w zabezpieczenie przed przygnieceniem przeszkody. Takiej niedogodności są pozbawione silniki z elektronicznymi wyłącznikami.
Napędy osłon zewnętrznych przeznaczone do „inteligentnego” domu są wyposażane w systemy sterowania, wyłączniki czasowe oraz czujniki pogodowe: temperatury, wiatru, deszczu czy światła. Mogą więc samodzielnie zmieniać pozycję, reagując na pogodę. Pozwala to optymalnie wykorzystać naturalne światło i ciepło lub zmniejszyć skutki odziaływania zimna. W przypadku napędów do rolet zewnętrznych przydatna, szczególnie zimą, jest funkcja detekcji – silnik zatrzymuje się po wystąpieniu zwiększonego oporu. Osłona uniesie się dopiero, gdy będzie to w pełni bezpieczne dla pancerza i mechanizmu napędu. Silniki do rolet zewnętrznych mają też inne przydatne funkcje. Należą do nich: ochrona przed przymarznięciem, zablokowaniem pancerza czy zabezpieczenie przed jego podniesieniem.
Sterowanie osłonami w systemie smart home
Napędy pozwalają sterować nie tylko pojedynczą osłoną, ale ich grupą w ramach instalacji smart home. Sterowanie elektryczne odbywa się za pomocą silników różniących się m.in. mocą, która zależy od wymiarów i ciężaru osłony, sposobem sterowania i ustawiania położeń krańcowych osłony. Napędy mają też różną wielkość, przy tym te do okiennic mogą być niemal niewidoczne, montowane zamiast jednego zawiasu. Osłony zewnętrzne z wyjątkiem tych do okien dachowych są zasilane prądem zmiennym o napięciu 230 V bezpośrednio z sieci.
Napęd składa się z umieszczonego w rurze silnika tubowego. Silniki mogą być też dwa, jeśli osłona jest duża i ciężka. Takie rozwiązanie stosuje się m.in. w okiennicach, gdyż pozwala ono na uruchomienie jednej z nich lub kilku równocześnie. W przypadku okiennic i rolet zewnętrznych w momencie domykania osłony następuje zwolnienie ruchu, co zabezpiecza ją przed uszkodzeniem mechanicznym. Po zamknięciu nie jest możliwe ręczne otwarcie od zewnątrz.
Po stronie osłony elementem umożliwiającym sterowanie jest nadajnik jedno- bądź wielokanałowy, a liczba kanałów wyznacza liczbę obsługiwanych osłon lub ich grup. Konieczna jest dwustronna komunikacja z centralą smart home, ponieważ to ona nadzoruje i koordynuje działanie urządzeń.
Pierwszym krokiem jest ustawienie przez użytkownika tzw. scenariuszy. Obejmują one sposób działania osłon z wykorzystaniem dostępnych funkcji. Najpopularniejsze zestawy czynności obejmują otwarcie osłon rano i opuszczenie ich wieczorem. W ten sposób zimą można zaoszczędzić na kosztach ogrzewania. Latem zaś – dzięki czujnikowi nasłonecznienia – obniżyć temperaturę w pomieszczeniach. Równie popularnym scenariuszem jest symulacja obecności. Odpowiednio zaprogramowany zegar otwiera i zamyka osłony, tak jakby w domu znajdowali się lokatorzy. Ustawienia mogą być zróżnicowane, gdyż systemy sterowania można planować z uwzględnieniem każdego dnia tygodnia i godziny, a także np. w skali miesiąca.
Jeśli osłony, ale też stolarka, mają jak najskuteczniej współdziałać z instalacją smart home, wyposaża się je nie tylko w czujniki pogodowe. Przykładowo wiatrowy zwinie markizę, a nasłonecznienia przesunie osłonę zgodnie z ruchem Słońca. Ponadto czujnik dymu podniesie osłony i otworzy okna, kiedy pojawi się zagrożenie. Na podobnej zasadzie działa czujnik jakości powietrza. Z kolei po aktywacji alarmu system zamknie rolety zewnętrzne.
Obecnie smart home, czyli również osłony, można obsługiwać całkowicie zdalnie – za pośrednictwem laptopa, smartfona lub tabletu. Dzięki komunikacji internetowej użytkownik nie tylko zmieni zaprogramowane ustawienia, ale też sprawdzi, czy osłony, okna, drzwi bądź brama garażowa są domknięte, albo podejmie decyzję o ich otwarciu.
Automatyczne sterowanie osłonami wewnętrznymi
Większość osłon wewnętrznych można zautomatyzować, podobnie jak zewnętrzne. Jednak napędy różnią się kilkoma cechami. Przede wszystkim inna jest moc silników, co wynika ze znacznie mniejszej wagi osłon.
Głównym ograniczeniem jest wielkość silników – najmniejsze są przeznaczone do rolet o średnicy rury 22 mm. Dostępne są dwa rodzaje napędów – z zasilaniem przewodowym i bezprzewodowym. Pierwszy wymaga położenia instalacji elektrycznej między włącznikiem osłony a silnikiem i między silnikiem a centralą sterującą. Takie rozwiązanie najlepiej zaplanować zawczasu, a co najmniej przed wykończeniem ścian. Drugi z systemów jest sterowany radiowo za pomocą nadajnika przy osłonie i odbiornika w centrali sterującej.
Osłony wewnętrzne mogą być zasilane prądem stałym o napięciu 12 V z baterii lub sieci – wówczas potrzebny jest zasilacz. Do rolet o średnicy rury 28-45 mm instaluje się napędy zasilane prądem stałym 12 V, 24 V z baterii czy zasilacza lub zmiennym 230 V bezpośrednio z sieci. Napędy do największych osłon z rurą o średnicy 40-50 mm zasilane są tylko z sieci. Są też jednak wyjątki. Przykładowo najmniejszych roletek, tzw. mini, nie da się zautomatyzować z powodu zbyt małej średnicy rury.
Komfort obsługi i inteligentne funkcje osłon
Napędy do osłon wewnętrznych mają kilka podstawowych funkcji, które zależą przede wszystkim od rodzaju produktu. W przypadku np. rolety są to podnoszenie i opuszczanie. Z kolei w żaluzjach oraz wertikalach i osłonach panelowych prostsze napędy mogą tylko obracać lamelami. Wówczas podnosi się je i opuszcza ręcznie. W tych osłonach, które są rozsuwane na boki, oprócz tego ruchu z reguły jest możliwość przesunięcia ich na jedną bądź dwie strony. Funkcją dodatkową może być np. rozpoznawanie przeszkód, dzięki czemu osłona zatrzyma się po napotkaniu stojącej na parapecie doniczki.
Osłonami steruje się na kilka sposobów. Obsługa bezpośrednia odbywa się za pomocą przycisku umieszczonego najczęściej na ścianie w pobliżu osłony, ponadto obecnie standardem są już piloty. Natomiast do obsługi jest zwykle kilka, a nawet kilkanaście osłon – wówczas warto wybrać rozwiązanie, które pozwoli poruszać każdą oddzielnie lub ich grupami. Idąc dalej, najwygodniejsze w takiej sytuacji będzie korzystanie nie z pilota, ale z aplikacji na tablecie lub w smartfonie.
W tym miejscu przechodzimy do systemu smart home, ponieważ największą wygodę zapewni możliwość automatycznego lub całkowicie zdalnego sterowania większą liczbą elementów. Najczęściej użytkownicy korzystają również z obsługi bramy garażowej, możliwe jest zautomatyzowanie bramy wjazdowej i furtki, a także drzwi wejściowych.