W tym tygodniu odbyła się konferencja „Bezpieczeństwo gospodarcze UE”, której głównym tematem była ochrona unijnej gospodarki przed konkurencją z krajów spoza Unii Europejskiej. Niepocieszeni opuszczali spotkanie przedstawiciele związków zrzeszających producentów z branży budownictwa. Ich postulaty nie zostały uwzględnione w nowej ustawie o zamówieniach publicznych.
We wtorek 27 maja w loży platynowej stadionu PGE Narodowy odbyła się konferencja „Bezpieczeństwo gospodarcze UE” zorganizowana przez Związek Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa. Wydarzenie poświęcone było kwestii ochrony bezpieczeństwa gospodarczego Unii Europejskiej i działaniom, które zdecydują o jej przyszłości.
Konferencja podzielona została na cztery panele – w pierwszym wystąpienia mieli Peter Sandler z Komisji Europejskiej oraz Ignacy Niemczycki z Kancelarii Premiera. Mówili oni o dalszej implementacji założeń polityki dotyczącej zielonej transformacji, tyle że z potrzebą wdrożenia narzędzi, które będą chroniły przemysł europejski. Podkreślono nacisk na większą konkurencyjność i niezależność. Ma to być jednym z priorytetów polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
Następnie Szymon Firląg, gospodarz wydarzenia, poprowadził dyskusję na temat polityki celnej UE. Mówiono m.in. o imporcie wyrobów spoza Unii Europejskiej, a co za tym idzie o cłach. Swoje zdanie w tej dyskusji wyrażali Katarzyna Smyk, przedstawicielka Komisji Europejskiej w Polsce, Michał Jaros z Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Piotr Żak z Departamentu Ceł, Konrad Machula ze Stowarzyszenia Producentów Pap oraz Krzysztof Kieres ze Stowarzyszenia Producentów Cementu.
Ci ostatni narzekali na coraz słabszą konkurencyjność europejskich producentów materiałów budowlanych, którzy na rynkach europejskich muszą rywalizować z producentami m.in. z Chin, Indii, Turcji czy bliższych nam geograficznie Ukrainy i Bałkanów. Przewagą producentów z tzw. krajów trzecich, czyli pozaunijnych, są niższe koszty produkcji. Materiały budowlane wytwarzane poza Unią nierzadko nie spełniają norm europejskich, co nie przeszkadza, by były uwzględniane w przetargach na terenie całej UE. Ponadto dużą przewagą producentów spoza Unii są niższe koszty pracy oraz niższe energii.
Już dziś producenci określają koszt energii jako 30% swoich kosztów produkcyjnych, a na horyzoncie widać system ETS2, który ma wejść w życie w 2027 roku. Spodziewanym efektem są wyższe ceny energii i paliw, dojdą również koszty związane z liczeniem śladu węglowego. Ze strony urzędników padły deklaracje o potrzebie wzmocnienia procesów decyzyjnych i świadomości wykonawców oraz organizatorów przetargów, także większego nacisku na materiały ekologiczne. Podnoszony był również temat omijania embarga i barier celnych przez Federację Rosyjską, której gaz jest głównym paliwem używanym do wytwarzania wielu materiałów budowlanych sprzedawanych na unijnym rynku. Paneliści zdawali się mieć świadomość zastoju gospodarczego, jaki panuje w Europie, natomiast konkretne rozwiązania, jak zmienić taki stan rzeczy, nie padły. Polecono jedynie mocniej lobbować, upominać się, przesyłać prośby do Komisji, jej polskich oddziałów i do europarlamentarzystów. Prowadzący panel podsumował dyskusję hasłem „Kryzys konkurencyjności w Europie”.
Poniekąd odpowiedzią na problemy związane z konkurencyjnością miał być kolejny panel dyskusyjny. Na temat nowego prawa o zamówieniach publicznych wypowiadali się wiceprezes Urzędu Zamówień Publicznych Przemysław Grosfeld , radca GDDKiA Tomasz Kwieciński, Wojciech Hartung z kancelarii prawnej DZP, Andrzej Piwowarski ze Stowarzyszenia Przemysłu Wapienniczego oraz Benedykt Korduła reprezentujący branżę szklarską. Komunikowana była nowelizacja prawa o zamówieniach publicznych, która umożliwi wykluczanie w przetargach wykonawców z krajów trzecich. Podwyższony zostanie również minimalny próg finansowy, wymagający stosowania prawa o zamówieniach publicznych oraz ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi. Zwiększy się on ze 130 tys. do 170 tys. zł.
Głównym zarzutem kierowanym do ustawodawcy było pominięcie producentów, których w największym stopniu dotykają polityka Komisji Europejskiej i problem konkurencyjności. Nowe prawo ma umożliwić wykonawcom i inwestorom położenie większego nacisku na aspekty ekologiczne. Producenci znając realia rynkowe obawiają się jednak, że wykonawcy i inwestorzy wciąż będą kierować się ceną, tym bardziej, że już dziś obligatoryjne przy kontrolach jest uzasadnienie wybrania droższej oferty. Na pytanie, czy istnieje możliwość uwzględnienia w tej ustawie również producentów, Kinga Grafa z Konfederacji Lewiatan wyraziła obawę o nadmierny protekcjonizm gospodarki europejskiej i ochronę prawa do wolnego handlu, by nie utracić pozycji w globalnym łańcuchu wartości.
W ostatnim panelu pt. „Green Industrial Deal”, który prowadziła Aleksandra Stępniak z Velux Polska, uczestnicy debatowali nad przemysłowym zielonym ładem. Na ten temat wypowiadali się Kinga Grafa, Krzysztof Bolesta z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Magdalena Vallebona z Cerame-Unie oraz Agata Zalewska z BusinessEurope. Przemysłowy zielony ład ma przyspieszyć dekarbonizację przemysłu unijnego. Jej efektem ma być obniżenie cen energii, co Komisja Europejska zamierza osiągnąć poprzez możliwość obniżenia podatków od energii elektrycznej oraz nowe zasady dotyczące opłat za przesył energii w krajach Unii Europejskiej. Jednocześnie promowany będzie recykling, będący częścią gospodarki o obiegu zamkniętym. Ponadto elementem przemysłowego zielonego ładu mogłoby być wzmocnienie przepisów CBAM, czyli podatku granicznego od emisji dwutlenku węgla. Miałby on wyrównać szanse przemysłu europejskiego, nakładając opłatę na import produktów spoza UE, gdzie firmy nie podlegają regulacjom unijnej polityki klimatycznej.
Konieczność reakcji dostrzegł sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Krzysztof Bolesta, który stwierdził:
Nastąpiła zmiana paradygmatu – musimy się do tego dostosować, bo niebezpieczne jest udawanie, że nic się nie zmieniło. Skoro nasi konkurenci nie grają według tych samych zasad, musimy lepiej chronić nasze firmy przed nieuczciwą konkurencją i zapewnić im dostęp do jak najszerszego rynku.
Końcowe wnioski z konferencji nie były najbardziej optymistyczne. Europejskie gospodarski znalazły się w kryzysie, na co lekiem, zdaniem instytucji europejskich. miałyby być cła i kolejne regulacje. Jedno jest pewne, ekologia i zrównoważone środowisko nadal pozostaną jednym z głównych determinantów polityki Unii Europejskiej.
Zobacz również
Nowe „Vademecum: montaż stolarki” dostępne na naszym portalu
„Vademecum: montaż stolarki” to praktyczny przewodnik po aktualnych standardach i technologiach montażu okien, również wielkogabarytowych.
Już niedługo webinarium IT W STOLARCE – szybkie wdrożenia, realne korzyści
Już we wtorek, 24 czerwca, wspólnie z Miquido zorganizujemy dla Was webinarium "IT w stolarce - szybkie wdrożenia, realne korzyści". Opowiemy Wam jak szybko i bezpiecznie wymienić system IT, który wspiera zarządzanie i produkcję.
Relacja z jubileuszowej edycji targów R+T Asia 2025
W dniach 26–28 maja w Szanghaju odbyła się 20. edycja targów R+T Asia. Tegoroczna odsłona wydarzenia zbiegła się z 60-leciem globalnej marki R+T.