Niektóre firmy otrzymały już pomoc finansową, inne nadal na nią czekają. Coraz częściej jednak pojawiają się pytania, czy uzyskane środki finansowe są dla danej firmy przychodem? Czy podlegają one opodatkowaniu? Jeżeli tak, to kiedy należy rozliczyć otrzymane wsparcie?
Pytania te są jak najbardziej słuszne, tym bardziej, że o nich rząd nie mówi i nie każdy wie, z jakimi obowiązkami wiąże się otrzymanie wsparcia w ramach tarczy antykryzysowej. Podobnie jak w przypadku składek ZUS gdzieś w mediach „umknęła” informacja, iż nieopłacone składki to wyższy podatek (składki na ubezpieczenia społeczne stanowią koszt uzyskania przychodu, więc zmniejszają podstawę opodatkowania, a w rezultacie – sam podatek).
Spójrzmy zatem, jakie haczyki tkwią w poszczególnych formach pomocy. Co jest opodatkowane, co nie, co umarzane z automatu, a co na wniosek. Bo w tych kwestiach jednoznacznej odpowiedzi nie ma wszystko zależy od tego, o jaką konkretnie pomoc chodzi.
1. Mikropożyczka w wysokości 5 tysięcy złoty to wypłacana przez Powiatowe Urzędy Pracy pomoc finansowa dla mikroprzedsiębiorców oraz osób prowadzących działalność gospodarczą, które nie zatrudniają żadnych pracowników. Jest to pomoc bezzwrotna, umarzana obecnie z automatu (zmianę wprowadziła tarcza antykryzysowa 4.0) po 3 miesiącach prowadzenia działalności gospodarczej. Pożyczka ta w chwili otrzymania nie stanowi przychodu dla przedsiębiorcy, w związku z czym nie ma konieczności odprowadzania z jej tytuły żadnego podatku. Podobnie z kwotą umorzenia – czyli równowartością pożyczki. W przypadku kontynuowania działalności, podlega ona bowiem umorzeniu w całości.
2. Subwencja wypłacana przez Polski Fundusz Rozwoju, będąca pomocą finansową dla firm zatrudniających pracowników, jest pożyczką, która po spełnieniu poszczególnych warunków może być umorzona w 75 procentach (pod warunkiem kontynuacji prowadzenia działalności przez kolejne 12 miesięcy, licząc od daty otrzymania subwencji oraz utrzymania poziomu zatrudnienia). Czyli 25 procent otrzymanej kwoty podlega zwrotowi w terminach i na zasadach określonych w umowie. Czy stanowi ona przychód podatnika? W chwili otrzymania, subwencja wypłacana przez PFR nie stanowi dla firmy przychodu, a zatem od otrzymanej kwoty nie należy odprowadzać podatku dochodowego. Tak twierdzi Ministerstwo Finansów w opublikowanym na stronie rządowej wpisie. Co istotne, zwracana na rzecz PFR kwota pożyczki nie będzie mogła zostać zaliczona do kosztów podatkowych. To jednak nie koniec. Pożyczka bowiem ma zostać umorzona w znacznej części. I ta właśnie część, podobnie jak w przypadku każdej innej pożyczki, stanowi dla przedsiębiorcy przychód, który jest jednocześnie podstawą do opodatkowania.
W internecie pojawiają się informacje dotyczące planowanych zwolnień z podatku umorzonych środków otrzymanych w ramach tarczy finansowej. Być może będzie jakieś rozporządzenie lub kolejna tarcza, ale to dopiero w roku 2021. Zobaczymy. Póki co należy się liczyć z koniecznością zapłaty podatku, odpowiednio w wysokości 18, 32 lub 19 procent.
Warto dodać, że zarówno środki pochodzące z mikropożyczki, jak i z subwencji wypłacanej przez PFR powinny być przeznaczone na wydatki związane z prowadzoną działalności. A co się z tym wiąże, będą one stanowiły koszt uzyskania przychodu, zmniejszając podstawę opodatkowania.
3. Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników, realizowane przez Urzędy Pracy lub Powiatowe Urzędy Pracy to wsparcie przeznaczone tylko i wyłącznie na wynagrodzenia zatrudnionych osób oraz należne od tych wynagrodzeń składki na ubezpieczenia społeczne (w przypadku wsparcia z PUP, mogą to być także składki pracodawcy). Kwoty wsparcia nie podlegają zwrotowi. Jeżeli sfinansowana z otrzymanych środków część wynagrodzeń stanowi dla firmy koszt uzyskania przychodu, wówczas otrzymane kwoty nie stanowią dla przedsiębiorcy przychodu. Jeżeli jednak zdecyduje się on na zaliczanie do kosztów prowadzonej działalności całej kwoty wynagrodzeń (czyli tak, jak jest to rozliczane zazwyczaj), wówczas otrzymaną z urzędu kwotę należy zaliczyć do przychodów. Tak czy inaczej, podatkowo kwoty te są neutralne, a wybór rozliczenia leży po stronie przedsiębiorcy.
4. Dofinansowanie do działalności gospodarczej z Powiatowych Urzędów Pracy to rodzaj pomocy finansowej dla firm, uzależniony od poziomu odnotowanego spadku obrotów. Jest to wsparcie udzielane na 3 miesiące i wypłacane w cyklach miesięcznych. Jeżeli chodzi o podatek, to w tym przypadku sytuacja jest analogiczna, jak w przypadku dofinansowania części wynagrodzeń. Jeżeli wydatki, sfinansowane środkami pochodzącymi z tego źródła, zostaną zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, wówczas otrzymane kwoty powinny być wykazane jako przychód i opodatkowane. W przeciwnym wypadku otrzymane dofinansowanie nie będzie stanowiło podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
5. Zwolnienie ze składek ZUS i świadczenie postojowe to chyba najbardziej popularne – poza mikropożyczką – formy wsparcia, realizowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. O ile w przypadku postojowego mamy do czynienia z fizyczną wpłatą środków na rachunek bankowy, to zwolnienie ze składek odbywa się bez obiegu pieniądza: nie płacimy składek, i nie otrzymujemy żadnych środków. Niezapłacone składki nie stanowią dla przedsiębiorcy kosztu uzyskania przychodu, w związku z czym ich wartość, pokryta przez ZUS, nie będzie równie rodziła obowiązku podatkowego z chwilą otrzymania. A raczej rozliczenia składek, bo przedsiębiorca w zasadzie tych pieniędzy nie otrzyma. A więc tu nie ma ani kosztów, ani podatku. Podobnie jak w przypadku świadczenia postojowego, które również nie stanowi dla przedsiębiorcy przychodu, w związku z czym tu także nie ma obowiązku odprowadzania od otrzymanej kwoty podatku dochodowego.