W obliczu rosnących globalnych wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi, zanieczyszczeniem środowiska oraz nieustającą urbanizacją, firmy Saint-Gobain i INNOWO opracowały szczegółowy raport o odzysku materiałów budowlanych oraz możliwościach i trudnościach, które się z nim wiążą. Dokument rzuca światło na aktualny model konsumpcji zasobów i wskazuje przyszłe kierunki transformacji sektora budowlanego.
Sektor budowlany stoi u progu wielkiego wyzwania, jakim jest zastąpienie w procesie produkcyjnym surowców nieodnawialnych surowcami pochodzącymi z odzysku. Raport „Odzysk materiałów budowlanych: możliwości i wyzwania” opracowany przez Saint-Gobain i INNOWO odnosi się szczegółowo do tego zagadnienia.
– Żyjemy obecnie w niesłychanie szybko zmieniającym się świecie. Szczęśliwie dla nas i naszego otoczenia coraz większy nacisk kładzie się na zmiany dotyczące ograniczania wpływu człowieka na środowisko – podkreśla Joanna Czynsz-Piechowiak, prezes Grupy Saint-Gobain w Polsce i Ukrainie we wstępie raportu. – Uświadomiliśmy już sobie, że odpady domowe można i należy segregować. Zapewne jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że ok. 30% odpadów w UE pochodzi z budowy i działalności rozbiórkowej – one również powinny zostać selektywnie zebrane, przetworzone i ponownie wykorzystane jako surowiec.
Upowszechnienie nadchodzących zmian w całej branży stanowi fundamentalny krok w kierunku zmniejszenia jej negatywnego wpływu na człowieka i klimat. Działania te skupiają się na kilku najważniejszych obszarach, które mają przyczynić się do zwiększenia operatywności w odzysku materiałów oraz ograniczenia zużycia nowych surowców.
– Paradygmat gospodarki cyrkularnej musi stać się nową rzeczywistością. Nadszedł czas, gdy niezbędne jest budowanie z myślą o demontażu i ponownym wykorzystaniu materiałów, traktowanie budynków jako banków surowców gotowych do łatwej dekonstrukcji oraz wykorzystywanie materiałów z odzysku – zaznacza we wstępie raportu Agnieszka Sznyk, prezes Instytutu Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju INNOWO. – Zmianę status quo sektora już wspierają nowe regulacje, takie jak np. dyrektywa CSRD i EPBD, nowelizacja CPR czy przepisy krajowe, które już niedługo nałożą obowiązek sortowania odpadów budowlanych. W transformacji cyrkularnej potrzebujemy zaangażowania nie tylko decydentów, lecz wszystkich interesariuszy, w tym przede wszystkim inwestorów, architektów, wykonawców i producentów.
Nadchodzące regulacje
Nowe przepisy będą wymagały segregowania odpadów budowlanych i rozbiórkowych na co najmniej sześć głównych frakcji: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips oraz odpady mineralne, w tym beton, cegły, materiały ceramiczne i kamienie. Ta szczegółowa segregacja ma ułatwić procesy recyklingu i ponownego wykorzystania, co jest priorytetem dla redukcji zapotrzebowania na nowe surowce naturalne oraz ograniczenia ilości odpadów trafiających na wysypiska.
Cały proces ma ułatwiać wdrożenie cyfrowych paszportów dla produktów budowlanych, które posłużą do łatwiejszej identyfikacji oraz zarządzania informacjami o produkcie, co znacząco usprawni ich odzysk i recykling. Upowszechnienie cyfrowych paszportów ma nie tylko zwiększyć efektywność tych procesów, ale także propagować klarowność w kwestiach składu i możliwości ponownego wykorzystania materiałów budowlanych.
Bariery do pokonania
Aby przyspieszyć proces recyklingu w budownictwie, konieczne jest zrozumienie podstawowych barier, które powstrzymują rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym. Regulacje prawne często nie nadążają za postępem technologicznym i zmieniającymi się realiami rynkowymi. Brak jasnych przepisów dotyczących klasyfikacji odpadów budowlanych, standardów ich ponownego użycia oraz ograniczenia w kontekście dopuszczalnych metod utylizacji mogą hamować innowacje i efektywne zarządzanie tymi odpadami. Wymagane jest więc opracowanie i wdrożenie zasad, które będą sprzyjać materiałom cyrkularnym, a także wspierać finansowanie potrzebnych badań.
Raport „Odzysk materiałów budowlanych: możliwości i wyzwania” jest pierwszym na rynku tego typu wydawnictwem, które ma pomóc architektom, wykonawcom czy dystrybutorom wdrażać zasady gospodarki cyrkularnej w procesie budowlanym. W publikacji wskazane zostały najlepsze praktyki z Polski i Unii Europejskiej w zakresie świadomego gospodarowania odpadami na budowie. Dokument jest ogólnodostępny i można pobrać go ze strony: https://www.saint-gobain.pl/raport-odzysk-materialow-budowlanych.
TOGETAIR 2024
Podczas tegorocznego szczytu klimatycznego TOGETAIR – wydarzenia zrzeszającego polskich, europejskich i międzynarodowych liderów ze świata nauki, biznesu i polityki – omawiane będą idee współpracy na rzecz ochrony środowiska, osiągnięcia neutralności klimatycznej oraz wspierania celów zrównoważonego rozwoju.
Drugiego dnia rozmów (23 kwietnia) po raz pierwszy odbędzie się dyskusja w nowatorskiej formie zaproponowanej przez Grupę Saint-Gobain: „Sustainable Construction Talks – O istocie zrównoważonego budownictwa”. Wstępem do panelu będzie KeyNote „Barometr zrównoważonego budownictwa – Polska a świat”, a zwieńczeniem dyskusji prezentacja pt.: „Jak producent może pomóc zmienić branżę budowlaną?”. Sustainable Construction Talks mają za zadanie zrzeszać specjalistów z całego sektora, jak i urzędników, ekspertów finansowych, naukowców czy studentów, aby zachęcić ich do wymiany pomysłów oraz dzielenia się praktykami prowadzącymi do wdrażania rozwiązań korzystnych dla zrównoważonego budownictwa.
Moderatorem panelu będzie Przemysław Białkowski, dziennikarz Polsat News, a wśród zaproszonych prelegentów znajdują się: Alicja Kuczera, dyrektor zarządzająca PLGBC Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego, Justyna Glusman, dyrektor zarządzająca stowarzyszenia Fala Renowacji, Agnieszka Kalinowska-Sołtys, prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich, członek zarządu i partner w APA Wojciechowski Architekci, Kamil Wiśniewski, prezes Akademii Zdrowego Budownictwa, członek zespołu Polskiego Instytutu Budownictwa Pasywnego, a także Hubert Bukowski, dyrektor ds. badań z Instytutu Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju INNOWO – współautor raportu o odpadach budowlanych, który w trakcie dyskusji z pewnością nawiąże do tego tematu.
