Na co dzień szkło jest dla nas przezroczyste, ale jego zastosowanie wykracza daleko poza okna. Współcześni architekci udowadniają, że z tego materiału zrobić można praktycznie wszystko – poczynając od plenerowych wystaw, a kończąc na całkowicie szklanych domach.
Wielość zastosowań
Szkło na przestrzeni wieków znalazło wiele zastosowań. Jest ono niezbędnym elementem każdego okna, wykonuje się z niego kuchenne naczynia czy wyrabia ozdoby. Produkuje się z niego lustra, zwierciadła i kolorowe witraże. Bez niego przemysł spożywczy wyglądałby zupełnie inaczej, musiałby bowiem wymyślić alternatywę dla butelek czy słoików. Szkło przyczyniło się do rozwoju nauki – to z niego produkuje się kolby i próbówki niezbędne w laboratoriach oraz zwierciadła do mikroskopów i teleskopów.
Rozwój technologiczny i dopracowanie procesu produkcyjnego pozwoliło nadać szkłu nieznane jeszcze sto, dwieście lat temu właściwości. Jego współcześni producenci są w stanie nadać mu niemal każdą właściwość. Niczym dziwnym nie są szyby o zmiennej przezierności czy ograniczające dopływ energii słonecznej do wnętrz. W licznych budynkach spotkać można szyby samoczyszczące lub chroniące ptaki przed kolizją ze szklaną taflą. Unikatowe właściwości tego materiału dostrzegli inżynierowie, projektanci i architekci. W wielu miastach na świecie znaleźć można wykonane ze szkła rzeźby, ale na tym nie kończą się jego możliwości.
Szkło w małej architekturze
Szklany Spacer, wspólna inicjatywa NSG Group oraz Muzeum Okręgowego i Urzędu Miejskiego w Sandomierzu, to rozłożona na terenie całego miasta wystawa składająca się z sześciu, wykonanych ze szkła antymikrobowego Pilkington SaniTise™, przeziernych tablic. Znajdują się na nich ryciny przedstawiające historyczny wygląd sandomierskich zabytków. Dzięki nim możliwe jest porównanie stanu obecnego budynków z przeszłym.
Szkło to interesujący materiał dla artystów, a przy obecnej technologii produkcji jedynym ograniczeniem jest wyobraźnia projektanta. Pokazują oni, że można łączyć w sobie sztukę i praktyczne zastosowanie. Dla przykładu, na Rynku Starego Miasta w Sandomierzu zainstalowano szesnaście szklanych ławek. Powstały one z okazji piętnastolecia sandomierskiego Festiwalu Filmów – Spotkań Niezwykłych, a każda z nich honoruje jedną, zasłużoną dla polskiej kinematografii, postać – Natalia Kubowicz Kierownik ds. komunikacji korporacyjnej w Pilkington Polska.
Współcześnie szkło jest stałym elementem wielu przystanków komunikacji publicznej, a ciekawy przykład takiego zastosowania płynie z Seulu. Z powodu pandemii koronawirusa, włodarze miasta wybudowali dziesięć szklanych przystanków. Chronią one od wiatru i deszczu, a także wyposażone są w kamery termowizyjne – mierzą one temperatury, nie wpuszczając do środka osób z gorączką.
Odporne na wodę
W położonym na norweskim wybrzeżu Heligoland Ureddplassen, szkło zostało wykorzystane jako materiał do budowy publicznej toalety. Miejsce leży na często uczęszczanym, ze względu na malownicze widoki, szlaku, a dodatkowo roztacza się z niego widok na niezwykłe ukształtowanie fiordów Lofotveggen.
Ze względu na swoją odporność na działanie wody, szkło wykorzystuje się w fontannach. W Londynie przy ulicy Aldermanbury znajduje się fontanna ze szklaną rzeźbą wykonaną przez Allena Davida. Całość składa się z kilku różnej wielkości kolumn, a na szczycie najwyższej mieści się półksiężyc. Z kolei w ośrodku Atlantis Resort na Bahamach mieści się szklana fontanna kształtem przypominająca ogromną szczotkę minerałów.
Stojąc nad przepaścią
W ostatnich dziesięcioleciach, wraz z rozwojem techniki produkcji szkła hartowanego i laminowanego, niezwykle popularne zrobiły się szklane tarasy widokowe, często położone na skraju kilkusetmetrowej przepaści. Na wysokości niemal 4000 metrów n.p.m., na szczycie Aiugille du Midi, znajduje się wysunięta na dwa metry od krawędzi całkowicie przeszklona platforma widokowa, z której roztacza się widok na majestatyczną panoramę Alp.
Podobną konstrukcję znaleźć można w Chicago – znajdujący się na 103 piętrze Willis Tower Skydeck pozwala niemal dosłownie stanąć w powietrzu i spojrzeć na panoramę Wietrznego Miasta. Ciekawym przykładem wykorzystania szkła jest również wykonany w całości z tego materiału taras, znajdujący się na dachu budynku przy Via Arco 1 w Mediolanie. Zastosowanie superbezbarwnego szkła Pilkington Optiwhite™ w połączeniu ze światłami daje niezwykły efekt.
Szkło stosuje się również do budowy mostów. W 2007 roku otwarto Grand Canyon Skywalk, mierzący dwadzieścia jeden metrów most w kształcie litery U, umieszczony nad Wielkim Kanionem Kolorado. Nieco dalej poszli Chińczycy, którzy w 2016 roku udostępnili dla zwiedzających szklany most nad kanionem Zhangjiajie. Imponuje on swoimi rozmiarami – ma 430 metrów długości, 6 metrów szerokości i może jednocześnie pomieścić prawie 800 osób.
Gdzie są twoje szklane domy
Projektanci wymyślili również wiele sposobów wykorzystania szkła we wnętrzach. W Amsterdamie fasadę jednego ze sklepów wykonano ze szklanych cegieł, przeplatanych zwykłymi, dzięki czemu budynek wyróżnia się intrygującym połączeniem kolorów i faktur. Z kolei w chińskim Shenzen, wnętrze sklepu marki Geijoeng wykonane zostało w całości z przeplatających się szkieł i luster.
Włoski architekt Carlo Santambrogio wykorzystał szkło jako główny materiał w projekcie domu. W jego realizacji wszystkie elementy budynku – ściany, podłogi, schody, a także znakomita większość mebli – są szklane. Dom tego typu kosztuje 600 000 dolarów i produkowany jest na zamówienie.
