Sektor budownictwa zmienia się, a powodem jest m.in. cyfryzacja, rozwój technologii, wzrastające standardy bezpieczeństwa i potrzeba uwzględnienia zasad zrównoważonego rozwoju. Ze względu na utrzymujące się zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pracowników bardzo ważne jest uspójnienie procesu kształcenia w szkołach i na uczelniach (edukacja formalna) z potrzebami firm reprezentujących sektor budownictwa oraz umożliwienie uzyskiwania jakościowych kwalifikacji poza systemem edukacji formalnej.
Sektorowa Rama Kwalifikacji dla Budownictwa
Narzędziem, które precyzuje wymagania dotyczące wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych niezbędnych do wykonywania pracy w budownictwie (na różnych stanowiskach), jest Sektorowa Rama Kwalifikacji dla Budownictwa (SRK BD). Rama jest przydatna dla różnych odbiorców, ale przede wszystkim dla firm z tego sektora. Pracodawcy mogą szerzej spojrzeć na kompetencje branżowe występujące w ich środowisku biznesowym, a dzięki temu efektywniej zarządzać zasobami ludzkimi i skuteczniej konkurować na rynku pracy. SRK BD stanowi wsparcie w procesach analizy luk kompetencyjnych branży czy firmy, planowaniu rozwoju zasobów ludzkich oraz siatki płacowej stanowisk, a także rekrutacji i doboru personelu. Inną korzyścią dla pracodawcy będzie zastosowanie SRK BD do przygotowania materiałów weryfikujących wiedzę pracowników w zakresie bezpieczeństwa. Dla osób z bliskich merytorycznie sektorów SRK BD będzie drogowskazem przy przekwalifikowaniu się i rozpoczęciu kariery zawodowej w budownictwie.
Z kolei szkoły i placówki oświatowe mogą dostosowywać realizowane programy nauczania do aktualnych i realnych potrzeb rynku pracy. Oznacza to, że tabela kompetencji wspiera te podmioty przy poszerzaniu i modyfikacji realizowanych programów nauczania oraz uzupełnianiu luk kompetencyjnych uczniów, np. dotyczących umiejętności praktycznych czy miękkich. Dodatkowo może być przydatna w doradztwie zawodowym dla uczniów czy monitorowaniu sukcesów absolwentów szkół.
Szkoły wyższe wraz z SRK BD otrzymują wsparcie w dopasowaniu programów kierunków studiów do bieżących trendów w rozwoju branży. Dzięki temu studenci mogą być lepiej przygotowani do wejścia na rynek pracy i osiągnięcia sukcesu zawodowego. Tabele kompetencji umożliwiają także monitorowanie postępów studentów oraz ocenę efektywności programów kierunków studiów.
SRK BD po aktualizacji zawiera ponad 1200 kompetencji, w tym ok. 190 tzw. zielonych kompetencji, niezbędnych do wdrażania technologii niskoemisyjnych, poprawy efektywności energetycznej, promowania gospodarki o obiegu zamkniętym oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji
Potrzeby rynku pracy mogą być spełniane nie tylko w ramach kształcenia formalnego. W Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji znajdujemy obecnie 63 kwalifikacje budowlane, w tym dziewięć wolnorynkowych zgłoszonych przez firmy sektora. Pierwsza kwalifikacja wolnorynkowa dotyczyła montowania stolarki budowlanej, która w prognozie popytu na pracę jest wskazywana na pierwszym miejscu, następne to dekarz, monter izolacji przemysłowych, cieśla i monter konstrukcji budowlanych (PROGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy, Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2025).
W procesie zapewnienia wykwalifikowanej kadry przedsiębiorstwa, fundamentalne znaczenie ma możliwość szybkiego potwierdzania przez pracowników efektów uczenia się zdobytych poza edukacją formalną. Warto włączyć się w rozwój Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji zgłaszając nowe, ważne dla sektora kwalifikacje wolnorynkowe i sektorowe lub podejmując się roli Instytucji Certyfikującej.
Więcej:
- O Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji i o rejestrze: https://kwalifikacje.gov.pl/
- Zaktualizowana Sektorowa Rama Kwalifikacji dla Budownictwa (SRK BD): https://ibe.edu.pl/pl/biblioteka-ibe/zsk-biblioteka/3548-zaktualizowana-sektorowa-rama-kwalifikacji-dla-budownictwa-srk-bd
- Kwartalnik ZSK 1/2025. https://kwalifikacje.edu.pl/kwartalnik/kwartalnik-zsk-1-2025/
Artykuł przygotowany w ramach projektu „Wspieranie dalszego rozwoju Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji w Polsce (ZSK6)” (FERS.01.08-IP.05-0001/23) z dofinansowaniem z Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego.
Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy | ibe.edu.pl
