Po 50 latach firma Stolbud Włoszczowa zrezygnowała z produkcji stolarki. Redakcja serwisu ForumBranzowe.com dotarła do dokumentów z których jasno wynika, że firma od dłuższego czasu borykała się z wieloma problemami. Oto nasza analiza sytuacji.
O zakończeniu produkcji stolarki przez firmę Stolbud Włoszczowa pisaliśmy TUTAJ. Dzięki lekturze sprawozdania z działalności spółki w 2018 r. poznaliśmy główne przyczyny rynkowych problemów przedsiębiorstwa.
Wyniki sprzedaży
Przychody Stolbudu Włoszczowa w 2018 r. ze sprzedaży produktów, materiałów i usług osiągnęły w 2018 r. wartość blisko 60,2 mln zł. W porównaniu z 2017 r. oznaczało to blisko 20-procentowy spadek względem roku 2017, w którym wartość ta wyniosła blisko 74,3 mln zł. Wynik z 2018 r. był zatem porównywalny do tego, który spółka osiągnęła w 2016 r., co przy doskonałej koniunkturze i wzrostach sprzedaży polskich firm w tym sektorze można uznać za spore zaskoczenie.
Struktura sprzedaży ze względu na asortyment kształtowała się w następujących proporcjach: 72 proc. sprzedaż okien, 28 proc. sprzedaż drzwi. Zauważalny jest bardzo duży spadek wartości sprzedaży drugiej z wymienionych kategorii produktowych. Przychody ze sprzedaży drzwi wyniosły w 2018 r. 10,6 mln zł (16,2 mln zł w 2017 r.). W przypadku sprzedaży okien również odnotowano spadki, ale nie tak znaczne. W 2018 r. przychód z ich sprzedaży wyniósł 27,4 mln zł (ponad 30,6 mln zł w 2017 r.).
Jak wynika z wielu analiz, siła polskiej stolarki budowlanej opiera się w znacznym stopniu na eksporcie. Stolbud opierał jednak swoją sprzedaż przede wszystkim na rynku krajowym, realizowaną poprzez punkty dealerskie, salony firmowe oraz sprzedaż inwestycyjną. Wartość sprzedaży krajowej wyniosła ponad 38,5 mln zł. Eksport oznaczał dla Stolbudu Włoszczowa 14-procentowy spadek, do poziomu 15,5 mln zł. Kluczowymi rynkami dla firmy była Wielka Brytania, Niemcy oraz Włochy.
Ogromny spadek spółka zaliczyła w sprzedaży stolarki z montażem. Wyniósł on aż 54 proc.! Był to kolejny rok ze spadkiem w tym kanale sprzedaży. W 2016 r. firma uzyskała tu blisko 12,7 mln zł wartości sprzedaży, a rok później prawie 11,4 mln zł.
Niedotrzymywanie terminów
2018 r. oznaczał dla Stolbudu Włoszczowa problemy z dotrzymywaniem terminów realizacji zamówień. Jak możemy przeczytać w raporcie, w związku z tym problemem podupadł wizerunek organizacji, który ma w tym przypadku ogromne znaczenie. W trzech pierwszych kwartałach spółka miała kilkutygodniowe opóźnienia w terminach realizacji.
To jednak nie koniec problemów wizerunkowych firmy w ubiegłym roku. Przypomnijmy, że firma zdecydowała o zamknięciu wydziału drzwiowego w tym czasie, o czym pisaliśmy TUTAJ (Stolbud sprzedał maszyny ze zlikwidowanego wydziału o wartości 1,35 mln zł). Ponadto spółka podwyższyła ceny. To wszystko spowodowało, że część partnerów handlowych wycofała się ze współpracy.
Rosnące koszty
Rok 2018 oznaczał dla Stolbudu Włoszczowa dużą restrukturyzację. Podobnie jak w latach wcześniejszych firma skupiła się zatem na obniżaniu kosztów, dostosowywaniu zakupów do bieżących potrzeb i likwidacji stanów magazynowych. Firmie nie udało się jednak utrzymać dotychczasowych cen. – Niestety nie do końca nam się to udało, zmniejszone zapotrzebowanie zmieniło warunki cenowe, logistyczne – czytamy w sprawozdaniu rocznym firmy Stolbud Włoszczowa. Podwyżki dla firmy wahały się w zakresie od 4 do 12 proc. dla takich materiałów jak: szkło zespolone, aluminium, okucia, opakowania, chemia.
Spadek zatrudnienia
Stolbud Włoszczowa w 2018 r. radykalnie zmniejszył poziom zatrudnienia. Dane dotyczące średniorocznego zatrudnienia w latach 2012-2018 nie prezentują jeszcze alarmujących wartości. Liczba pracowników w 2018 r. wynosi bowiem 428 zatrudnionych, względem 513 zatrudnionych w roku 2017.
Niestety poziom zatrudnienia na koniec 2018 r. pokazuje skalę zwolnień w spółce. Z przedsiębiorstwem pożegnało się bowiem w tym okresie niemal 200 pracowników. Stan zatrudnienia na dzień 31 grudnia 2017 r. wynosił 512 osób, gdy na dzień 31 grudnia 2018 r. wynosił on już tylko 317 osób!
Analiza poziomu zatrudnienia w długofalowej perspektywie nie pokazuje co prawda bezpośrednio innego problemu, ale można z dużą dozą prawdopodobieństwa go wskazać. Falowe zatrudnianie i zwalnianie pracowników musiało mieć znaczący wpływ na obniżanie morale kadry. W 2000 r. firma zatrudniała 1500 osób, by dekadę później zredukować poziom zatrudnienia do 700 osób. W 2011 r. zatrudnionych było już tylko 396 osób, by w 2017 zwiększyć zatrudnienie do 500 pracowników. To może wyjaśniać, dlaczego w serwisie gowork.pl (serwis opinii o pracodawcach) Stolbud Włoszczowa oceniany jest na jedną gwiazdkę na pięć możliwych.
Mniej inwestycji
W 2018 r. Stolbud Włoszczowa przeznaczył niewielkie nakłady na odbudowę środków trwałych. Wyniosły one ok. 735,5 tys. zł. W 2017 r. były one na poziomie ok. 1,2 mln zł, a w 2016 r. wyniosły one ponad 5,5 mln zł. Największa inwestycja w 2018 r. to zakup rotora do linii klejenia skrzydeł panelowych o wartości przekraczającej 288 tys. zł. Firma zakupiła też m.in. odciągi wiór i trocin o wartości 111,5 tys. zł.
Coraz gorsza sytuacja finansowa
Suma bilansowa w 2018 roku zmniejszyła się o ponad 20 mln zł. W 2017 r. jej wartość wyniosła prawie 90,7 mln zł. Był to kolejny rok dla spółki, który zamknął się kilkunastomilionową stratą finansową netto. W 2018 r. wyniosła ona 15,6 mln zł, a rok wcześniej 17 mln zł.
Na koniec 2018 r. zadłużenie z tytułu kredytów bankowych wynosiło 35,8 mln zł. Na dzień 30 kwietnia 2019 udało się zmniejszyć to zadłużenie do ok. 32,5 mln zł. Termin zapadalności wszystkich zobowiązań kredytowych kończy się w 2019 r. jednak w sprawozdaniu napisano, że umowy kredytowe zostaną przedłużone na okres minimum 1 roku ze względu na poprawę wyników finansowych ZPUE S.A., poręczyciela kredytów.
W okresie ostatniej dekady firma jedynie dwukrotnie wykazała zysk netto! Jej bilans w ostatnich 10 latach prezentował się następująco:
- 2009 r. – prawie 10 mln zł straty ❌
- 2010 r. – ponad 10 mln zł straty ❌
- 2011 r. – prawie 9 mln zł straty ❌
- 2012 r. – ok. 6,9 mln zł zysku ✅
- 2013 r. – prawie 6 mln zł zysku ✅
- 2014 r. – ponad 6,3 mln zł straty ❌
- 2015 r. – ponad 4,5 mln zł straty ❌
- 2016 r. – prawie 11,6 mln zł straty ❌
- 2017 r. – ponad 17 mln zł straty ❌
- 2018 r. – ponad 15,6 mln straty ❌
Podsumowanie
Na porażkę firmy Stolbud Włoszczowa wpływ miało wiele czynników. Wyniki spółki z ostatnich lat wyraźnie pokazują, że przedsiębiorstwo zmagało się z licznymi problemami i wymagało szybkiej i zdecydowanej restrukturyzacji. Niestety dokonywane przez spółkę ruchy nie poprawiały wyników finansowych.
Spółka zbyt wolno reagowała też na zmiany rynkowe, które dokonały się w ostatnich latach. Gdy jeszcze w latach 90-tych niemal wszystkie sprzedawane w Polsce okna były drewniane, tak w 2018 r. raptem 15 proc. okien elewacyjnych było wykonanych z tego materiału. Ta sytuacja wymusza na producentach okien drewnianych zmianę funkcjonowania niemal na każdym polu działalności – poczynając od wprowadzania nowej oferty produktowej, na komunikacji marketingowej kończąc.
Spółka nie tylko „przespała” korzystny okres eksportowy dla naszych firm z branży stolarki budowlanej, ale na krajowym rynku również ponosiła porażki. Choć sytuacja na polskim rynku była dla producentów okien z drewna w ubiegłym roku stabilna (producenci drewnianych okien elewacyjnych zanotowali symboliczny, jednoprocentowy wzrost), Stolbud odnotował po raz kolejny bardzo duże straty. Zawirowania z dotrzymywaniem terminów i rezygnacja z produkcji drzwi, czego pośrednią konsekwencją był wzrost cen materiałów dla tego producenta, oznaczały wycofanie się części dystrybutorów ze współpracy z przedsiębiorstwem. To z kolei przyniosło niebezpieczne napięcie na linii producent-dystrybutorzy. W jego konsekwencji o 10 proc. spadła sprzedaż krajowa produktów.
Bardzo źle wyglądały również dane z ostatnich lat, dotyczące obrotów firmy w kontekście wielkości zatrudnienia. Poziom przychodów na jednego zatrudnionego pracownika był kilkukrotnie mniejszy niż w przypadku wielu konkurencyjnych firm.
Pewnie problemów mogło być znacznie więcej, jednak tych nie da się wywnioskować z raportów finansowych oraz sprawozdań spółki. Wymienione w artykule zjawiska są już wystarczającymi wyzwaniami, na których mogłoby polec niejedno przedsiębiorstwo. Nawet takie z półwieczną tradycją…