Zasady dotyczące odpowiedzialności za produkt obowiązujące w Stanach Zjednoczonych nie różnią się znacznie od tych, które znamy z większości praw obowiązujących w krajach europejskich. Jest jednak kilka rzeczy, które musisz mieć na uwadze myśląc o wejściu na ten rynek. Przed ich poznaniem warto odświeżyć sobie podstawową wiedzę na temat prawa w USA, o której piszemy TUTAJ.
Prawo dotyczące odpowiedzialności za produkty w USA jest wypadkową przepisów federalnych i stanowych, a co za tym idzie, nie jest ujednolicone. Istnieją jednak podstawowe zasady, o których nie możesz zapomnieć niezależnie od tego, który ze stanów wybierasz jako swoją siedzibę.
W Stanach Zjednoczonych spory sądowe dotyczące odpowiedzialności za produkt są znacznie częstsze niż gdziekolwiek indziej na świecie, a zasądzone odszkodowania bywają sensacyjnie wysokie. Tego typu sprawy bardzo często zyskują duży rozgłos medialny. Oznacza to, że narażony jest nie tylko budżet twojej firmy, ale i jej reputacja.
Kompensaty zasądzane przez amerykańskie sądy mogą wydawać się nieracjonalnie wysokie, a drobna wada produktu lub stosunkowo niewielka szkoda poniesiona przez użytkownika może skutkować wielomilionowym odszkodowaniem. Dzieje się tak dlatego, że Amerykanie wierzą w „wychowawczą” moc tego typu procesów. Ma ono nie tylko pokryć koszty niesłusznie poniesione przez klienta lub wynagrodzić jego cierpienie, ale i ukarać za błąd tak, by dać jasny sygnał całej branży.
Pozwy mogą dotyczyć każdego ogniwa łańcucha sprzedaży. Z uwagi na trudny charakter rynku amerykańskiego, ubezpieczenie jest absolutnie konieczne. Warto mieć także przygotowany z góry plan działania w razie wpłynięcia pozwu.
Istnieją dwa główne rodzaje odpowiedzialności za produkt, na podstawie których możemy spodziewać się pozwów. Są to: odpowiedzialność za czyn niedozwolony (delikt) i naruszenie warunków gwarancji.
Delikt
Prawo amerykańskie rozróżnia trzy główne rodzaje roszczeń z tytułu odpowiedzialności za delikt:
- Wady produkcyjne to te, które pojawiają się w procesie produkcyjnym i zwykle dotyczą złej jakości materiałów lub wykonania. Wadliwy produkt różni się od innych na tej samej linii montażowej i nie jest zgodny z zamierzonym projektem producenta.
- Wady projektu występują, gdy projekt produktu jest z natury niebezpieczny lub bezużyteczny (a zatem wadliwy), bez względu na to, jak starannie został wyprodukowany. Innymi słowy, jest zgodny z zamierzeniem producenta, jednak został źle zaprojektowany.
- Brak ostrzeżenia (znany również jako wady marketingowe). Konieczne jest ostrzeżenie klienta o cechach produktu, które niosą ze sobą nieodłączne zagrożenia, które można złagodzić poprzez odpowiednie ostrzeżenia dla użytkownika i które są obecne niezależnie od tego, jak dobrze produkt jest wytwarzany i zaprojektowany. Jako wada marketingowa widziane jest także niedostarczenie odpowiednich instrukcji dotyczących produktu.
To właśnie pozwy na tej podstawie zyskują najwięcej międzynarodowego rozgłosu. Chroniące przed pozwem ostrzeżenia dołączane do dystrybuowanych na terenie USA artykułów wielu osobom wydają się wręcz śmieszne. Klasycznym przykładem jest ostrzeżenie o gorącej zawartości drukowane na papierowych kubkach na kawę.
Większość producentów przygotowuje odrębne instrukcje i ostrzeżenia na rynek USA, by bronić się przed wyśrubowanymi, amerykańskimi normami. Muszą być one umieszczone na opakowaniu tak, by klient nie miał podstaw twierdzić, że ich nie widział. Powinny one także znaleźć się na twojej stronie internetowej.
Ponadto twój towar musi być zaopatrzony w odpowiednią etykietę z informacją na temat kraju pochodzenia. (Nie wystarczy „wyprodukowano w UE”, musimy podać to konkretny kraj.)
W wypadku niedbalstwa, gdy produkt okazuje się niebezpieczny dla konsumenta do odpowiedzialnoći może być pociągniety zarówno wytwórca, jak i dystrybutor czy sprzedawca.
Gwarancje
Możemy być również pociągnięci do odpowiedzialności z powodu niedotrzymania warunków gwarancji.
Odpowiednia sformułowany dokument musi precyzyjnie wskazywać okoliczności unieważniające gwarancje, ograniczenie co do czasu jej trwania i sposób ewentualnego usunięcia wady.
Uważaj, co obiecujesz. Obietnice, które składasz klientowi muszą być zgodne z prawdą i możliwe do spełnienia. Jako wiążąca gwarancja mogą zostać potraktowane także informacje, które przekazałeś werbalnie podczas sprzedaży, a także zdjęcia produktowe (dołączając zdjęcie do reklamy lub opakowania sugerujesz, że finalny produkt będzie wyglądał identycznie).
Ważne, by chronić firmę przed sytuacją, w której klient zrozumie opacznie słowa sprzedawcy i będzie na ich postawie chciał dociekać roszczeń przed sądem. Między innymi właśnie dlatego gwarancję trzeba zawsze zawierać na piśmie i zastrzec w widoczny i jasny sposób, że gwarancja udzielona wprost na papierze jest jedyną obowiązującą.
- Wyłącz na piśmie tak zwane gwarancje domniemane. Wszystko, co spisujesz na papierze jest gwarancją udzieloną wprost. Jest też drugi rodzaj gwarancji – gwarancje domyślne. Jak nazwa wskazuje, sprzedając produkt implikujesz, że ich udzielasz. Są to:
- Gwarancja przydatności handlowej. Ma zastosowanie tylko przy sprzedaży towaru profesjonalnemu sprzedawcy, który w jej świetle ma prawo zakładać, że towar nie ma wad, jest akceptowalnej jakości i nadaje się do celów, do których są wykorzystywane wyroby tego typu.
- Gwarancja przydatności do określonego celu. Zakłada, że sprzedawca wie, w jakim celu nabywany jest i jak będzie użytkowany produkt, a kupujący polegając na jego wiedzy ufa, że nabyte towary będą się do tego celu nadawały.
- Gwarancja własności. Stanowi, że sprzedający jest pełnoprawnym właścicielem towarów i nie będą one przedmiotem roszczeń.
- Gwarancja przeciwko naruszeniom. Zakłada, że towar nie narusza praw własności intelektualnej osób trzecich.
- Gwarancja wynikająca ze sposobu wykonania umowy
- Gwarancja wynikająca ze sposobu kontraktowania
Na terenie większości stanów istnieje możliwość wyłączenia przynajmniej części powyższych gwarancji. Takie wyłączenie musi być jasno wyrażone na piśmie i rzucać się w oczy.
Wyłączenie gwarancji nie chroni przed odpowiedzialnością za delikt. Na przykład, jeśli wadliwy produkt powoduje obrażenia ciała, próby wyłączenia odpowiedzialności w takim przypadku zostaną uznane za nieuzasadnione.