Metoda na wandala. Jak zabezpieczyć dom przed graffiti?

Red.: |Data publikacji:

Budynek usytuowany bezpośrednio przy ulicy narażony jest na działania wandali. Skutkiem są stłuczone szyby, wgniecione rolety i ściany wysmarowane sprejem. Szkody te można ograniczyć.

Wandalizm według definicji to umyślne niszczenie cudzego mienia, bez wyraźnego powodu, dla samej chęci spowodowania szkody. Określenie pochodzi od germańskiego plemienia Wandalów wsławionego barbarzyńskim zniszczeniem Rzymu w roku 455 n.e. Jednak demolowanie może też być skutkiem żądzy odwetu lub zysku. Wandalowie wyrywali metalowe klamry spajające rzymskie budowle, by je później przetopić.

Obiekty zagrożone wandalizmem

Zagrożone wandalizmem są budynki przylegające do terenu publicznie dostępnego. Ryzyko wzrasta, gdy obiekt znajduje się w miejscu często odwiedzanym przez agresywne tłumy, na przykład obok stadionu, dworca lub przy ulicy, którą zwykle przechodzą demonstracje. Mocno narażone są budynki instytucji i urzędów, partii politycznych czy organizacji wzbudzających niechęć jakichś grup społecznych.
Wandalizm przynosi znaczne straty materialne, ale walka z tym zjawiskiem jest konieczna z jeszcze innego powodu. Zgodnie z teorią „rozbitej szyby”, uznawanej w kryminologii i socjologii za udowodnioną, brak reakcji na tłuczenie szyb w oknach, sprzyja wzrostowi przestępczości. Stwierdzono, że pozostawione na dłuższy czas graffiti zachęca innych do kolejnych aktów wandalizmu, śmiecenia bądź przywłaszczania mienia.

graffiti-zabezpieczenie
Zdjęcie: autor

Jak usunąć graffiti

Farba wgryza się w szkło, więc niezbędne jest szlifowanie i polerowanie całej jego powierzchni. Wykonać to mogą tylko specjalistyczne firmy, ale jest rozwiązaniem tańszym i mniej kłopotliwym od wymiany szyby lub całego okna. Usuwanie napisów z drzwi, bram i rolet za pomocą specjalnych zmywaczy może spowodować zniszczenie koloru i konieczność ponownego malowania po wyczyszczeniu. Zarysowania lakieru można korygować mazakami retuszującymi w tym samym kolorze. Nie gwarantuje to idealnego efektu, gdyż lakiery wystawione na promieniowanie UV z czasem płowieją i nie mają identycznego odcienia jak nowe. Ściany czyści się środkami chemicznymi lub myjką parową. Można też zamalować graffiti odpowiednią farbą kryjącą.

Jak chronić budynek przed wandalami

Wielu uszkodzeń uniknie się stosując odpowiednie zabezpieczenia. Na gładkich powierzchniach, jak szkło, metal czy tworzywo sztuczne nakleić można bezbarwne folie ochronne anty-graffiti. Składają się z kilkunastu warstw poliestru i kleju akrylowego. Stanowią niewidzialną warstwę zabezpieczającą przed graffiti, oblaniem farbą bądź kwasem. Ślady wandalizmu można bez problemu zmyć zwykłym płynem do mycia szyb nawet po kilkunastu godzinach. Po dłuższym czasie, gdy farba dobrze wyschła lub jest szczególnie trudna do usunięcia, można folię odkleić i zamienić na nową. Folia anty-graffiti chroni szybę również przed płytkimi zarysowaniami oraz zapobiega rozpryskiwaniu się szkła w razie stłuczenia witryny. Celowego lub przypadkowego, na przykład wskutek uderzenia gałęzią podczas wichury. Folie te skutecznie blokują promieniowanie UV. W podobny sposób zabezpieczyć można drzwi z płaskim skrzydłem. Folie stosuje się również dla ochrony przed zarysowaniami. Są one o połowę grubsze od folii anty-graffiti.
Jako zabezpieczenie okna przed wandalizmem służyć może zewnętrzna roleta z aluminium. Ochroni szybę przed rzuconym kamieniem czy uderzeniem twardym przedmiotem. Sama roleta niestety będzie wymagała naprawy. Przed takimi atakami nie można jej uchronić, ale możliwe jest zabezpieczenie przed grafficiarzami.

graffiti-naprawa szyby
Zdjęcie: clearview.pl

Preparaty anty-graffiti

Powierzchnie, których nie da się okleić folią, malujemy specjalnymi lakierami. Preparaty anty-graffiti tworzą błyszczącą lub matową powłokę, powodującą złą przyczepność farb graffiti, pisaków, gum do żucia i kleju do plakatów. Pokrywa się nimi porowate mury, kamień elewacyjny, pancerze rolet, drzwi czy bramy wykonane z tworzyw sztucznych, metali i drewna. Aplikację wykonuje się wałkiem, pędzlem i natryskowo. Uzyskane w ten sposób powłoki anty-graffiti dzielą się na stałe i tracone. Stałe, produkowane są na bazie żywic poliuretanowych i epoksydowych. Po usunięciu graffiti za pomocą acetonu lub innych chemicznych środków, nie wymagają odnowienia. Zabezpieczenia tracone wytwarzane są w formie wodnych emulsji, mikrowosków i parafiny. Podczas zmywania ciśnieniowego powłoka anty-graffiti również ulega zniszczeniu i wymaga odnowienia.

Do malowania zabezpieczonych elementów budynku zniechęca grafficiarzy fakt, że farba na takiej powierzchni słabo się trzyma i rozmywa się. Ich „dzieło” nie wygląda tak, jak chcieli. Od dalszego działania odstręcza również szybkie usuwanie tej „twórczości”. Statystyki potwierdzają, że po trzykrotnym szybkim usunięciu graffiti  napisy w tym miejscu przestają się pojawiać. Skuteczną metodą na wandali jest również zainstalowanie kamery. Monitoring wprawdzie bezpośrednio nie zabezpiecza przed szkodami, ale pozwala na skuteczne rozpoznanie wandali i dochodzenie roszczeń za spowodowane straty. Jednak kamery, zwłaszcza dobrze widoczne, też trzeba chronić. Powinny mieć obudowy wandaloodporne oraz czujki antysabotażowe, informujące o uszkodzeniu.

1