Tak jak przewidywaliśmy w artykule Program Czyste Powietrze: początek końca? Flagowy program rządu w dziedzinie ochrony środowiska straci unijne dofinansowanie.
1 lipca portal wyborcza.pl poinformował:
Nie ma zgody Komisji Europejskiej na kontynuowanie unijnej pomocy przy programie „Czyste powietrze”
Zdaniem portalu komisja nie będzie już spotykać się z polskim rządem, by pracować nad zmianą tego programu. Zrezygnowała z udziału w Komitecie Sterującym powołanym wspólnie z polskim rządem do podejmowania decyzji dotyczących programu. Odwołała także kolejne spotkanie zaplanowane na 4 lipca. Informacja o tym trafiła już do przedstawicieli polskiego rządu, Banku Światowego, samorządowców, niezależnych ekspertów oraz urzędników Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska.
Unia: „nie” dla węgla i przewlekłych procedur
Taka decyzja nie jest zaskoczeniem, gdyż już od pół roku strona polska nie podejmowała reformy programu zgodnie z wytycznymi unijnymi. W czerwcu Marc Lemaitre, dyrektor generalny KE ds. polityki regionalnej i miejskiej, wystosował do polskiego rządu ultimatum w sprawie realizacji Czystego Powietrza. Zagroził w nim wstrzymaniem wsparcia, ponieważ, jego zdaniem, obecna forma programu nie kwalifikuje się do uzyskania funduszy strukturalnych, a ponadto „stanowi ryzyko utraty reputacji dla Komisji, Banku Światowego i polskiego rządu”.
Chodzi głównie o to, że w ramach programu Czyste Powietrze można otrzymać dofinansowanie na piece węglowe, także na te montowane w nowo budowanych domach. Tymczasem Unia nie dopuszcza do wspierania inwestycji korzystających z paliw kopalnych. Główny zarzut dotyczy jednak sposobu dystrybucji pieniędzy, który nie daje szans na realizację założeń programu. Obecnie zarządza nimi tylko NFOŚ podległy ministrowi środowiska, co powoduje wielomiesięczne rozpatrywanie wniosków. KE postawiła ultimatum: program zostanie zreformowany i pieniędzmi dysponować będą także samorządy oraz banki komercyjne, albo unijne dofinansowanie zostanie wstrzymane.
Termin na reakcję polskiego rządu minął 21 czerwca. W tym czasie minister Kowalczyk poinformował tylko, że jest skłonny przyznać prawo do rozpatrywania wniosków samorządom. Bez podania bliższych szczegółów, co KE mogła uznać za kolejny unik i grę na czas.
Co dalej z programem Czyste Powietrze?
Decyzja Komisji oznacza, że program, którego najważniejszym celem jest likwidacja 4 milionów starych pieców, może być wstrzymany, bądź ograniczony. Z zapowiadanych przez premiera 103 miliardów złotych na ten cel do roku 2029, wydano na razie mniej niż pół miliarda. Poza tym NFOŚ dysponuje jedynie miliardem złotych na dofinansowanie kolejnych wniosków w tym roku oraz 2,5 miliarda w przyszłym.
Programu, którego łączny koszt szacowany jest na 35 mld euro, nie da się zrealizować bez środków unijnych. Na walkę ze smogiem w Polsce miały być przeznaczone pieniądze z najnowszego budżetu UE na lata 2021-2027. Poza tym niewykorzystane fundusze z obecnego budżetu. Ponieważ program Czyste Powietrze nie kwalifikuje się do uzyskania funduszy z Unii, można liczyć na wykonanie tylko części zakładanych celów. Być może na milion modernizacji systemów grzewczych oraz termomodernizacji budynków, w tym wymian okien, drzwi i bram garażowych.
Ministerstwo Ochrony Środowiska wydało uspokajający komunikat, a pełnomocnik premiera do spraw programu Czyste Powietrze, Piotr Woźny udzielił wywiadu radiu TOK FM. Rząd przekonuje, że rozmowy w sprawie poprawy jakości powietrza w Polsce nie są zerwane. A w zasadzie nie ma o czym rozmawiać, bo „negocjacje w sprawie nowej perspektywy finansowej UE jeszcze się nie rozpoczęły”…
Taką interpretację wydarzeń podtrzymał minister Henryk Kowalczyk podczas konferencji prasowej z 2 lipca:
Żadne środki europejskie na program antysmogowy „Czyste powietrze” nie zostały i nie zostaną utracone.
– zapewniał i przypomniał, że na razie program realizuje NFOŚiGW ze środków własnych. Zabrakło jednak informacji jak rząd chce go finansować, jeśli Unia nie przyzna pieniędzy od 2022 roku. Minister nie podał też jakie samorządy i jak będą realizować program. Poinformował natomiast, że trwają prace nad włączeniem banków komercyjnych, ale to trudna sprawa wymagająca podstaw prawnych…
Zobacz również
Forum 100 – XXXII edycja pod znakiem analiz rynkowych i raportowania ESG
Forum 100, jak zwykle było miejscem spotkań menedżerów największych firm z branży stolarki otworowej. Spotkanie było okazją do analizy obecnej sytuacji branży, a także poznania prognoz na najbliższe miesiące.
Veyna już pracuje w nowej lakierni
Veyna na początku kwietnia otworzyła nową lakiernię proszkową. Dzięki tej inwestycji zwiększy się znacząco wydajność lakierowania.
XXXII edycja Forum 100 dobiegła końca
Właśnie kończy się kolejna edycja konferencji Forum 100. Dzisiaj na PGE Narodowym spotkali się menedżerowie z branży stolarki.