Krajowy etap 19. edycji Saint-Gobain Architecture Student Contest, międzynarodowego konkursu dla studentów architektury, został rozstrzygnięty! Podczas finału w Helsinkach Polskę reprezentować będzie duet studentek z Politechniki Wrocławskiej.
W dniach 18 i 19 kwietnia miał miejsce ogólnopolski finał konkursu Architecture Student Contest 2024, organizowanego przez Grupę Saint-Gobain. Podczas dwudniowego wydarzenia autorzy wszystkich najlepszych zdaniem Jury projektów przedstawili swoje prace podczas 5-minutowych prezentacji. Po burzliwych obradach eksperci ze świata architektury przyznali nagrody za I, II i III miejsce, a także wyróżnienia w kategoriach „Zrównoważony rozwój”, „Design” i „Innowacje”.
Zwyciężczyniami krajowego finału konkursu zostały Aleksandra Tądel i Magdalena Strauchmann, reprezentantki Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej pod opieką dr inż. arch. Elżbiety Komarzyńskiej-Świeściak i dr. inż. arch. Marka Lambera, które stworzyły projekt „RURBAN HABITAT”. Nagrodę wręczyła członkini Jury, arch. Ewa P. Porębska, współtwótczyni i wieloletnia redaktor naczelna miesięcznika „Architektura-Murator”, uznana krytyczka, kuratorka oraz międzynarodowa ekspertka w dziedzinie architektury. Pomysł otrzymał również wyróżnienie w kategorii „Design”. Zwyciężczynie awansowały do globalnego finału, który rozegra się między 10 a 12 czerwca w stolicy Finlandii.
– Praca łączy w sobie utopijną ideę idyllicznej wsi z wizją miasta rozumianego jako stworzenie wieloaspektowych możliwości harmonijnego rozwoju człowieka. Autorki wykorzystują archetypiczny wzorzec sauny jako miejsca rytuału pielęgnacji zdrowia i społecznych więzi, podobnie jak przywołują integracyjny przykład słynnej biblioteki w Helsinkach. Projekt zagospodarowania terenu szczegółowo uwzględnia potrzeby różnych grup społecznych – są tu zarówno miejsca dla dzieci, jak i strefy fitness, sportu i rekreacji. Co najważniejsze, wszystkim stwarza świetne warunki do mieszkania, odpoczynku i pracy twórczo-badawczej. Na podkreślenie zasługuje również szacunek dla miejsca i jego bioróżnorodności – uzasadnia arch. Ewa P. Porębska.
– Ta kompleksowa prezentacja ujęła serca członków Jury. Smak, elegancja, estetyka, równowaga treści w stosunku do formy, jasność i spójność przekazu. Praca przyciągająca uwagę, wokół której nie da się przejść obojętnie. Wbija się w pamięć – dodaje Michał Ciesielski, dyrektor marki, komunikacji i cyfryzacji Saint-Gobain w Polsce i Ukrainie, który wręczył wyróżnienie zespołowi w kategorii „Design”.
Druga nagroda powędrowała do Klaudii Bibrowskiej, Agaty Czugały i Kacpra Klausa z Politechniki Wrocławskiej za pracę „VIK”. Studenci przygotowywali ją pod czujnym okiem dr hab. inż. arch. Anny Bać, prof. uczelni i dr inż. arch. Lei Kazaneckiej-Olejnik.
– Autorzy z dużą precyzją definiują problemy i proponują przemyślane rozwiązania – harmonijnie łączą potrzeby społeczne, ekonomiczne i środowiskowe. Kluczowym elementem, szczególnie przyciągającym uwagę, jest czytelna idea, jaką pomysłodawcy kierowali się podczas projektowania swoich rozwiązań. Wizja opierająca się na zasadach zrównoważonego rozwoju jest nie tylko wyraźnie zaznaczona w prezentacji, ale również konsekwentnie realizowana na każdym etapie projektu. Dzięki temu czytelnik ma jasność co do kierunku działań i ich ostatecznego celu, a to jest niezwykle ważne w pracach o charakterze urbanistycznym i architektonicznym. Drugim, równie istotnym aspektem, który przemawia za przyznaniem nagrody tej pracy, jest komplementarność zaprezentowanych rozwiązań. Wszystkie elementy projektu wzajemnie się uzupełniają, tworząc spójny i funkcjonalny system, który może być z powodzeniem implementowany w rzeczywistych warunkach. Praca stanowi wybitny przykład, jak naukowe podejście połączone z kreatywnym myśleniem może przyczynić się do rozwoju przyszłości, która będzie bezpieczna, efektywna i przyjazna dla mieszkańców oraz środowiska – wyjaśnia arch. Jan Chwedczuk (APA Wojciechowski Architekci), który na finałach etapu krajowego zastępował arch. Agnieszkę Kalinowską-Sołtys i wręczył nagrodę za drugie miejsce.
Trzecie miejsce przyznano Marii Królak, Zofii Zielinskiej i Danielowi Miklisowi z Politechniki Wrocławskiej za projekt „ResiNEST”, który otrzymał również wyróżnienie w kategorii „Innowacje”. Praca została przygotowana pod opieką dr hab. inż. arch. Anny Bać, prof. uczelni i dr inż. arch. Lei Kazaneckiej-Olejnik.
– Obserwowane tempo zmian w relacji między ludzkością, technologią a planetą Ziemią budzi zaniepokojenie. Wzrost demograficzny, nadmierna konsumpcja oraz kurczące się zasoby naturalne przyczyniają się do nasilenia migracji ludności w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Ten dynamiczny przepływ ludzi pogłębia kryzys mieszkaniowy na całym świecie, dlatego konieczne jest długofalowe myślenie o przyszłości miast oraz patrzenie na budynki w szerokim horyzoncie czasowym. Nagrodzona praca wykracza poza zakres opracowania konkursu i skłania do refleksji na temat przyszłości naszej planety. Autorzy mierzą się również z niezwykle aktualnym zagadnieniem, czyli wtórnym wykorzystaniem materiałów budowlanych – tłumaczy Marcin Szczelina, krytyk i kurator architektury, który wręczył nagrodę za trzecie miejsce.
– Kategoria „Innowacje” ma na celu wyróżnienie projektu, który w swojej idei wykracza poza pierwotne założenia i jest przykładem przyszłościowego podejścia do wspierania społeczności dotkniętych migracją, pokazując w ten sposób siłę architektury do napędzania pozytywnych zmian i tworzenia zrównoważonych środowisk dla wszystkich. Zwycięzcy zrobili to doskonale – dodaje Monika Rezulak, dyrektor sprzedaży projektowej w Saint-Gobain Solutions, która za projekt „ResiNEST” wręczyła nagrodę zespołowi z Politechniki Wrocławskiej w kategorii „Innowacje”.
Wyróżnienie w kategorii „Zrównoważony rozwój” otrzymali Martyna Chudalewska, Agata Szubert i Lucjan Jaszczak z Politechniki Wrocławskiej za „Sunrise Avenue”. Nad projektem czuwały dr hab. inż. arch. Anna Bać, prof. uczelni i dr inż. arch. Lea Kazanecka-Olejnik.
– Poza oczywistymi punktami zrównoważonego rozwoju, jak dbałość o efektywność energetyczną, niską emisyjność (zarówno tę wbudowaną, jak i eksploatacyjną), zasoby naturalne, minimalizację odpadów czy cyrkularność, jest jeszcze miejsce na wiele innych ważnych aspektów – zależnych od rodzaju budynku, lokalizacji czy potrzeb przyszłych użytkowników. Z tego powodu podejście indywidualne do każdego projektu jest bardzo ważne. Zwycięzcy w tej kategorii wyszli poza ramy oczywistych tematów zrównoważonego rozwoju, ponieważ przed realizacją projektu przeprowadzili ankietę i sprawdzili oczekiwania przyszłych, potencjalnych użytkowników. Ich projekt dedykowany jest jednej z najważniejszych potrzeb mieszkańców Finlandii, czyli słońcu – podsumowuje Piotr Wereski, kierownik rozwoju systemów PreFab i inicjatyw wspólnych Saint-Gobain, który wręczył wyróżnienie w kategorii „Zrównoważony rozwój”.
Zadanie konkursowe ASC 2024
W tegorocznej edycji konkursu Saint-Gobain Architecture Student Contest 2024 uczestnicy stanęli przed zadaniem zaprojektowania osiedla mieszkaniowego w Helsinkach. Lokalizacja projektu została wybrana w strategicznym punkcie miasta – w pobliżu Viikki Research Farm i Veterinary Teaching Hospital, będących częścią Uniwersytetu Helsińskiego. Projekty miały uwzględniać istniejące elementy krajobrazu oraz plan rozwoju Uniwersytetu na najbliższe lata, co dodatkowo komplikowało zadanie. Przyszli architekci pod czujnym okiem opiekunów musieli zintegrować nowe budynki z sąsiadującymi strukturami, okoliczną zielenią oraz z infrastrukturą edukacyjną i badawczą, co miało na celu stworzenie spójnej i funkcjonalnej przestrzeni miejskiej.
Dodatkowym wyzwaniem okazało się uwzględnienie w projektach oczekiwań i potrzeb różnych użytkowników terenów uniwersyteckich, takich jak studenci, wykładowcy i odwiedzający. Kluczowe było zapewnienie wysokiego komfortu życia i pracy, co wiązało się z przemyślanym rozmieszczeniem obiektów mieszkalnych, rekreacyjnych oraz edukacyjnych. Projekty miały również nawiązywać do zrównoważonego rozwoju i obejmować redukcję śladu węglowego, zastosowanie cyrkularnych materiałów budowlanych, a także integrację z otoczeniem naturalnym i społecznym. Całość miała stanowić innowacyjną odpowiedź na nowoczesne wyzwania urbanistyczne i architektoniczne, zgodnie z nowymi kryteriami oceny określonymi w tym roku przez organizatorów konkursu.
Sposób oceniania został zmodyfikowany w taki sposób, aby jeszcze bardziej podkreślić znaczenie zgodności projektów z najnowszymi standardami społecznymi i w zakresie zrównoważonego rozwoju. Jury oceniało projekty przydzielając 60% punktów za nowy budynek, z czego 30% stanowi ocena samej architektury, biorąc pod uwagę aspekty, takie jak układ przestrzenny, doskonałość koncepcji oraz integrację z otoczeniem. Drugie 30% punktów to ocena zrównoważonego budownictwa i jego kluczowych składników – m.in. redukcji śladu węglowego i kwestii cyrkularności zastosowanych materiałów.
W przypadku renowacji istniejących budowli kryteria oceny były nieco inne – z równym podziałem punktów za architekturę i zrównoważone budownictwo, gdzie każdy wątek był oceniany na poziomie 20% ogólnej oceny. Poszczególne wymagania podkreślają istotę nie tylko estetyki i funkcjonalności projektów, ale także jego odpowiedniego zintegrowania z zasadami zrównoważonego rozwoju – organizatorom konkursu w sposób szczególny zależało na promowaniu nowoczesnych technik budowlanych, które minimalizują negatywne oddziaływanie na środowisko, a przy tym oferują wysoki standard użytkowania.
W tym roku prace konkursowe oceniało jury w składzie: arch. Ewa P. Porębska, współtwórczyni i redaktor naczelna miesięcznika „Architektura-Murator” w latach 1994–2024, krytyk i kurator architektury Marcin Szczelina oraz arch. Agnieszka Kalinowska-Sołtys, partnerka i członkini zarządu APA Wojciechowski Architekci, a także Michał Ciesielski, dyrektor marki, komunikacji i cyfryzacji Saint-Gobain w Polsce i Ukrainie, Monika Rezulak, dyrektor sprzedaży projektowej w Saint-Gobain Solutions oraz Piotr Wereski, kierownik rozwoju systemów PreFab i inicjatyw wspólnych Saint-Gobain. Podczas dwudniowych finałów w Warszawie do kapituły konkursu dołączył arch. Jan Chwedczuk z pracowni APA Wojciechowski Architekci jako przedstawiciel arch. Agnieszki Kalinowskiej-Sołtys. Jurorka, która oceniała prace w fazie eliminacji do finału krajowego, typując wraz z pozostałymi członkami jury 10 finałowych projektów, z uwagi na inne obowiązki na rozpoczęciu wydarzenia w Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego spotkała się ze studentami w formie on-line.