Rolą architektury jest projektować budynki i przestrzenie, w których ludzie będą czuć się komfortowo i bezpiecznie. Aby to osiągnąć, projektanci stosują różnorodne rozwiązania oraz materiały. Współcześnie jednym z najczęściej stosowanych surowców jest szkło. Sprawdza się ono w budynkach, ale także w obiektach małej architektury.
Czym jest mała architektura
Miasta i wsie to nie tylko budynki, ulice i parki, ale również mniejsze, często niezauważalne obiekty. Mała architektura jest nieodłącznym elementem miejskiego krajobrazu i niejednokrotnie decyduje o jego charakterze. Polskie prawo budowlane wyróżnia wiele rodzajów niewielkich obiektów takich jak kapliczki, posągi, fontanny, piaskownice czy huśtawki[1], ale do tej kategorii zaliczyć można również inne elementy: wiaty przystankowe, stojaki na rowery, ławki, znaki czy tablice.
Mała architektura musi być przede wszystkim funkcjonalna, ale projektanci zwracają również uwagę na jej estetyczny wymiar. Tworząc obiekty małej architektury, kierują się specyfiką przestrzeni, niejednokrotnie nadając jej nowy wymiar. Najlepszym przykładem połączenia funkcjonalności i piękna w niewielkich obiektach są znaki metra. Z jednej strony spełniają one czysto praktyczną funkcję, informując o lokalizacji stacji, ale z drugiej stały się arcydziełami wzornictwa – za przykład mogą posłużyć tablice londyńskiego czy paryskiego metra.
Dobrze zaprojektowane obiekty małej architektury muszą być funkcjonalne, estetyczne i wpisujące się w specyfikę okolicy. Grają one również niemałą rolę w kształtowaniu przestrzeni i mogą stać się ważnymi punktami na mapach miast. Powinny być również wytrzymałe, gdyż codziennie będą z nich korzystać setki, jeśli nie tysiące ludzi. Żeby spełnić wszystkie wymogi, należy zastosować odpowiednie materiały.
Szklane gabloty i przystanki
Szkło sprawdza się z wielu powodów. Cechuje się wysoką odpornością na uszkodzenia mechaniczne oraz praktycznie całkowitą niewrażliwością na działanie warunków atmosferycznych. Jest również łatwe w utrzymaniu w czystości. Co najważniejsze, jest transparentne, co sprawia, że jest idealnym materiałem do stosowania w tablicach, gablotach czy przystankach. Można je również pokrywać foliami, obrazami i napisami.
Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci technologia produkcji szkła poszła znacząco do przodu, co oznacza, że można mu nadawać praktycznie dowolne właściwości. Standardem stają się okna dachowe wykonane ze szkła samoczyszczącego np. Pilkington Activ™, które może być również stosowane z powodzeniem na przystankach, szklanych tablicach czy balustradach zewnętrznych.
Szkło do architektury małej i dużej
Różne rodzaje szkła można stosować do różnych rodzajów projektów. Można z niego wykonywać np. fontanny, rzeźby czy inne elementy miejskiej sztuki. Świetnie sprawdzi się ono do podkreślenia historycznego charakteru miejsca. Przykładem może być zainstalowany w Sandomierzu Szklany Spacer. Składa się on z sześciu szklanych tablic, na których znajdują się historyczne wizerunki sandomierskich zabytków. Tafle są przezierne, więc dawny wygląd można porównać z obecnym. Wciąż nowym, ale zyskującym na popularności w Polsce są korty do gry w padla, gdzie przeszklenia są istotnym elementem boiska.
Szkło jest powszechnie stosowanym materiałem we współczesnych budynkach. Nie tylko nadaje im ono unikalnego wyglądu, ale również zapewnia odpowiednią izolację termiczną, akustyczną czy wpływa na ilość światła słonecznego wpadającego do wnętrza. Przykładem szklanej tafli, która zapewnia przepuszczalność światła na poziomie 90%, jednocześnie zatrzymując 99% promieniowania UV jest Pilkington Optilam™ OW szkło laminowane zbudowane z superbezbarwnego szkła Pilkington Optiwhite™. Jest ono często stosowane w witrynach i gablotach, ale można go użyć również na przystankach czy dworcach.
Współczesne szkło odznacza się wysoką modyfikowalnością, co sprawia, że jest materiałem często wybieranym przez architektów i projektantów. Dobrze dobrana szklana tafla może odmienić oblicze obiektów małej architektury oraz poprawić funkcjonowanie i komfort użytkowania budynków.
[1] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210002351/T/D20212351L.pdf