Transport stolarki okiennej. Jak zorganizować flotę samochodową?

W branży stolarki otworowej sprawna logistyka to klucz do sukcesu. Transport stolarki okiennej wymaga specjalistycznych pojazdów, odpowiedniego zabezpieczenia ładunku i efektywnego zarządzania flotą. Każdego roku miliony okien i drzwi muszą dotrzeć do klientów w kraju i za granicą, co stawia przed producentami ogromne wyzwania. Czy lepiej inwestować we własną flotę, leasing, a może wynajem długoterminowy? Jakie nowoczesne rozwiązania pomagają w optymalizacji transportu?

Tylko w II kwartale 2024 roku wyprodukowano w Polsce 3,17 mln sztuk okien. Wszystkie zaś muszą zostać przewiezione do klientów, nie tylko w kraju, ale też za granicą. Ta liczba jedynie sygnalizuje skalę wyzwań, jakie stoją przed producentami stolarki, jeśli chodzi o logistykę. Trzeba przy tym pamiętać, że przetransportowania wymagają też komponenty.

Jak producenci okien organizują transport?

Flota samochodowa w przypadku największych producentów stolarki jest imponująca. Przykładowo w lipcu 2024 r. Wiśniowski, małopolski wytwórca bram, drzwi, ogrodzeń i okien, kupił kolejne ciężarówki. Jak podaje: „Dziś firma posiada w swojej flocie ponad 250 środków transportu, które dystrybuują produkty do ponad 30 krajów świata. Rocznie wykonuje ponad 30 tysięcy zleceń transportowych na terenie kraju i za granicą”. We wrześniu 2024 r. z kolei Drutex, wytwórca stolarki z Bytowa, po kolejnych zakupach miał flotę liczącą ok. 700 pojazdów. Jak można przeczytać na stronie internetowej firmy: „W ostatnich miesiącach spółka zakupiła niemal 100 kolejnych pojazdów (…). Łączna wartość tych inwestycji to ponad 50 mln zł.”

Jakie pojazdy sprawdzają się w transporcie stolarki okiennej?

Transport stolarki okiennej i związana z nim flota samochodowa wymaga korzystania z szerokiego asortymentu aut o różnym przeznaczeniu, ładowności i oczywiście parametrach technicznych.

Busy są wykorzystywane do transportu stolarki okiennej w mniejszych partiach. Przestrzeń ładunkowa musi być na tyle duża, aby możliwe było ustawienie stolarki w pionie. Vany mają z reguły większą przestrzeń ładunkową. Samochody dostawcze są doskonałe do transportu dużej ilości okien. Większe są samochody dostawcze i ciężarowe (nazywane solówkami). Okna i drzwi nie mogą być przewożone luzem, lecz zapakowane na specjalistyczne stojaki. Te z kolei muszą być odpowiednio zabezpieczone przed przesuwaniem się i przewróceniem. Oznacza to m.in. przeciwpoślizgowe maty podłogowe i przymocowanie stojaków do uchwytów na stałe zamontowanych do auta. W przypadku busów czy vanów jest to wskazane, zaś w odniesieniu do pojazdów ciężarowych przeznaczonych do większych ładunków absolutnie niezbędne.

Warto też zauważyć, że niektóre firmy, np. systemodawcy profili, korzystają również z wywrotek. Chodzi w tym przypadku o działania związane m.in. z recyklingiem materiału.

Ciężarówki w branży stolarki – co jest najważniejsze?

Do transportu stolarki okiennej, gdzie przewożone są bardzo duże partie okien służą ciągniki siodłowe – z pojedynczą naczepą lub tandemowe. Stolarka budowlana wymaga specjalnego załadunku i rozładunku. Z tego względu naczepy nie mają sztywnej obudowy, ale tzw. firanki na obu burtach. Z tyłu zaś są drzwi dwuskrzydłowe. Załadunek i rozładunek są prowadzone z boku pojazdu, za pomocą wózków widłowych. Obecnie zestawy często są wyposażane w mobilny wózek widłowy. Może być on montowany z tyłu naczepy na „windzie”. W tym przypadku natomiast niejednokrotnie pojawia się problem, jakim jest przekroczona dopuszczalna długość zestawu. Dlatego też coraz częściej miejsce na wózek widłowy znajduje się wewnątrz naczepy z tyłu.

Od lat największe zainteresowanie producentów okien budzi kilka marek ciężarówek. Są to: Scania, Volvo, Man, Mercedes, przy czym wybieranych jest też tylko kilka modeli. Dzieje się tak dlatego, że wymagania odnośnie do ładowności, mocy silników i innych cech pojazdów są w gruncie rzeczy bardzo podobne.

Oprócz parametrów technicznych znaczenie ma obecnie również stopień wyposażenia auta, jeśli chodzi o rozwiązania cyfrowe. Są to w pierwszej kolejności np. systemy telematyczne czy GPS, chodzi przede wszystkim o usprawnienie logistyki firmowej.

Przyczepy przystosowane do przewozu okien

Do transportu stolarki okiennej używa się naczep i przyczep o odpowiednim wyposażeniu. Przede wszystkim niezbędne są specjalistyczne stojaki, które umożliwiają taki załadunek okien, aby nie uległy one uszkodzeniu nawet na długiej trasie. Muszą mieć one właściwą długość i wysokość, ale też możliwość przymocowania do konstrukcji przyczepy. Ładunek bowiem musi być stabilny i zabezpieczony przed przesuwaniem się. Producenci okien mogą korzystać ze stalowych stojaków transportowych. Jednak szczególnie w przypadku dużych firm są wybierane stojaki drewniane ze spodem paletowym. Umożliwia to załadunek i rozładunek za pomocą wózka widłowego.

Ponadto obecnie producenci okien oraz firmy przewozowe rezygnują z naczep i przyczep na stałe przystosowanych do transportu stolarki. Umożliwia to przewożenie również innego ładunku i tym samym ogranicza tzw. puste przebiegi powrotne.

Producenci przyczep oferują je w różnych wersjach i praktycznie jest możliwe indywidualne dopasowanie do potrzeb danego odbiorcy. Zabudowy są wykonywane na podwoziach różnych producentów i różnią się m.in. ładownością. Najczęściej też, po usunięciu stojaków do okien umożliwiają załadunek paletowy.

Najczęściej wybieraną zabudową jest tzw. firanka, czyli wodoodporna plandeka z możliwością otwierania od boku. Ponadto montowane są dwuskrzydłowe tylko drzwi – ze względu na możliwość dokowania wózka widłowego we wnętrzu naczepy. Jak zaznaczają producenci przyczep, są także nietypowe zamówienia. Do takich należą przyczepy z obrotnicą, wykorzystywane w sytuacji, gdy na placu manewrowym jest mało miejsca.

Specjalistyczny transport szkła

Szczególnym rodzajem pojazdów ciężarowych są tzw. inloadery, przeznaczone do przewozu szkła. Główna różnica polega na konstrukcji naczepy. Nie ma ona klasycznych osi umieszczonych pod podłogą tradycyjnej powierzchni załadunkowej, co umożliwia przewóz tafli szkła nawet w wymiarze jumbo oraz dłuższych – do 7 m. Załadunek polega na wsunięciu od tyły pełnych stojaków pomiędzy zewnętrzne ściany naczepy – tworzą one w tym momencie podłogę, która znajduje się poniżej linii osi. Wewnętrzna dodatkowa bawełniana plandeka umieszczona pod dachem chroni szkło przed skraplającą się wodą. Niektóre naczepy mają również zainstalowany system wentylacji wymuszonej do utrzymywania odpowiedniej wilgotności wewnątrz w czasie transportu.

Taka specjalistyczna naczepa jest wyposażona w 6 zawieszonych niezależnie półosi. Całkowita masa z ładunkiem może wynosić do 39 ton, niemniej w Polsce dopuszczalna masa zestawu, czyli ciągnika z naczepą i ładunkiem to 40 ton. W przedniej części naczepy (nad ciągnikiem siodłowym) może się znajdować dodatkowa przestrzeń. Umieszczane są tam np. mniejsze tafle szkła na stojakach lub stłuczka szklana.

Leasing i wynajem – elastyczne rozwiązania dla producentów okien

Niewątpliwie nie wszystkich producentów okien stać na stworzenie własnej floty samochodowej pochodzącej z zakupów. Mają oni wówczas kilka możliwości. Pojazdy można wziąć w leasing, zaś zbliżoną formą jest wynajem długoterminowy. Można też korzystać z oferty firm zewnętrznych, świadczących usługi przewozowe.

Rodzaje leasingu

Leasingiem zajmuje się wiele firm, w tym czołowe na naszym rynku banki. Ofertę można podzielić na dwa segmenty – pierwszy obejmuje pojazdy o masie całkowitej do 3,5 t, drugi – powyżej tej wartości. Dostępne są ciągniki siodłowe, samochody ciężarowe siodłowe, także te z nadwoziem typu furgon oraz ciężarowo-osobowe; nowe i używane. Przedsiębiorca decydujący się na taką formę transportu musi koniecznie porównać ofertę, ponieważ oprócz ogólnych założeń, różni się ona detalami i oczywiście kosztami.

Ogólnie maksymalny okres leasingu samochodów ciężarowych wynosi 60 miesięcy, ale można go przedłużyć. Dostępne są dwie formy tego rodzaju najmu. Leasing operacyjny – po zakończeniu umowy można wykupić pojazd, zaś leasingodawca na bieżąco dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Wynajmujący może też zwrócić go i podpisać umowę na nowsze auto. Leasing kapitałowy – w tym przypadku samochód automatycznie przechodzi na własność firmy. W trakcie obowiązywania umowy samochód zostaje wprowadzony do ewidencji środków trwałych firmy. Oznacza to obowiązek zapłacenia z góry podatku VAT oraz dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Jak wygląda wynajem floty do transportu stolarki okiennej?

Drugą formą umożliwiającą korzystanie z taboru niebędącego własnością firmy jest wynajem. Czas trwania wynajmu pojazdów ciężarowych i dostawczych jest podzielony na trzy kategorie. Krótkoterminowy – od 1 do 45 dni, średnioterminowy – od 2 do 12 miesięcy i długoterminowy – powyżej 12 miesięcy. Wybór oczywiście zależy od potrzeb danej firmy, niemniej w przypadku producenta nieprzerwanie realizującego zamówienia ten pierwszy rodzaj nie jest atrakcyjny.

Jak zaznaczają firmy leasingowe, wynajem długoterminowy aut ciężarowych może konkurować np. z tradycyjnym kredytem. Nie trzeba bowiem chociażby przedstawiać historii kredytowej, ponadto nie jest wymagany własny kapitał. Rata za wynajem zawiera opłaty, takie jak ubezpieczenie OC/AC/NW, Truck Assistance czy rejestracja pojazdu. Z reguły obejmuje też podatek drogowy, gwarancję i ochronę serwisową pojazdów w kraju i za granicą przez cały okres trwania umowy. Jednak wynajem nakłada na użytkownika pojazdu także liczne obowiązki. Są to: restrykcyjne przeglądy, zakaz wprowadzania modyfikacji czy przestrzeganie limitu kilometrów. Przekroczenie go oznacza dodatkowe opłaty. Poza tym wszelkie czynności związane z eksploatacją pojazdu bierze na siebie wynajmujący.

Leasing czy wynajem – co się bardziej opłaca?

Źródło: Mann Financial Servises

Usługi transportowe – kiedy warto skorzystać z outsourcingu?

Jeżeli producent okien nie realizuje dużych i częstych dostaw, to może również rozważyć możliwość korzystania z usług firmy zewnętrznej. Przewoźnicy dysponują pojazdami o różnej ładowności i wyposażeniu, w tym przeznaczonymi do przewozu stolarki. Oferują dostawy zarówno na terenie całego kraju, jak i Europy. Transportują oni zarówno ładunki całopojazdowe (takie, które wypełniają całą powierzchnię załadunku), jak i częściowe – wówczas podczas jednego kursu są wykonywane dostawy dla kilku odbiorców.

Takie rozwiązanie ma kilka zalet dla przedsiębiorstwa, poza oczywistą, jaką jest oszczędność finansowa. Koszty bowiem zakupu samochodu ciężarowego oraz naczepy są wysokie. Ponadto zwalnia to z konieczności prowadzenia rozbudowanego działu logistyki. Zapewnienie optymalnej trasy przejazdu, czasu dostawy do odbiorcy i ewentualnych doładowań dla innych klientów leży po stronie usługodawcy. Firmy nie obciąża również trudne logistycznie zadanie, jakim jest pozyskanie zleceń zewnętrznych na kurs powrotny, czyli wyeliminowanie tzw. pustych przebiegów.

Samochody służbowe w branży stolarki – jak wybrać flotę?

Potrzeby firm z branży stolarki są bardzo zróżnicowane, jeśli chodzi o rodzaje pojazdów. Opisaliśmy samochody ciężarowe, ponieważ znajdują największe zastosowanie w dużych firmach. Natomiast, jak łatwo przewidzieć, największa różnorodność dotyczy służbowych samochodów osobowych, przy tym coraz częściej są to pojazdy elektryczne. Jak wynika z „Barometru Flotowego”, przygotowanego przez Arval Mobility Observatory, 34 proc. polskich firm zamierza w ciągu trzech lat wprowadzić do flot elektryczne samochody osobowe, a 18 proc. już je ma. Ponadto niemal 30 proc. badanych firm planuje powiększenie floty w ciągu najbliższych trzech lat. Najpopularniejszą formą jest zakup – tak finansuje flotę 35 proc. przedsiębiorstw. Natomiast co trzecia firma rozważa skorzystanie z leasingu, a wynajem długoterminowy został wskazany przez niemal co czwartego respondenta. Zakup samochodu na kredyt traci na popularności – decyduje się na to tylko 6 proc. firm.

Dostępne są również ciężarowe samochody elektryczne, jednak w obu przypadkach na przeszkodzie, jeśli chodzi o ich użyteczność, staje dostępność stacji ładowania pojazdów.