W naszym klimacie osłony zewnętrzne powinny chronić nie tylko przed słońcem. Inwestorzy oczekują również zmniejszenia strat ciepła w zimie. Czy rolety zewnętrzne mogą spełnić te wymagania?

Od kilku lat przepisy budowlane wymagają zmniejszenia zapotrzebowania budynków na ciepło. A jednocześnie zwiększonego wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Do roku 2021 większość budynków powinna być samowystarczalna pod względem energetycznym. Żeby spełnić ten warunek, nowe budynki wymagają termoizolacyjnych projektów i materiałów, a istniejące przemyślanej modernizacji. Częścią tego programu są okna, które w chłodnych porach roku powinny jak najmniej energii tracić i jak najwięcej pozyskiwać. Do osiągnięcia pełni funkcjonalności potrzebują dodatkowych osłon zewnętrznych. W grę wchodzą przede wszystkim rolety, jako osłony najbardziej uniwersalne. Przysłonią okna latem przy dużym nasłonecznieniu, by oszczędzić na kosztach klimatyzacji i w zimowy wieczór, by zmniejszyć straty ciepła. Z drugiej strony po odsłonięciu pozwolą w zimowy słoneczny dzień na pobieranie ciepła słonecznego przez szyby. Właśnie w tym celu domy pasywne i energooszczędne wyposaża się w duże przeszklenia od strony wschodniej i południowej.

Konstrukcja rolety

Roleta zewnętrzna składa się z trzech głównych elementów: pancerza, prowadnic i skrzynki nawojowej. Prowadnice mocowane do muru lub na ościeżnicy okna nie mają wielkiego znaczenia dla izolacyjności. Inaczej jest z pancerzem i skrzynką. Najczęściej stosowane rolety aluminiowe mają pancerz z zamkniętych profili zwanych lamelami, wypełnionych pianką poliuretanową. Przegrody o grubości od 8 do 14 mm, wykonane z metalu dobrze przewodzącego ciepło, same nie mogą być skuteczną izolacją. Dopiero w parze z oknem tworzą strefę buforową, jak często się mówi „poduszkę powietrzną”, która ogranicza możliwość wymiany ciepła między wnętrzem a otoczeniem domu. Pogrubienie profili mogłoby poprawić nieco izolacyjność pancerza rolety, ale to rozwiązanie nie do przyjęcia. Spowodowałoby bowiem znaczne powiększenie skrzynki nawojowej, elementu który stwarza mnóstwo problemów z zaizolowaniem. Można tylko próbować wykonać je z bardziej termicznych materiałów, o ile nie pogorszą one innych parametrów rolety. Przykładem tego są profile z PCW, które, choć mają lepsze parametry cieplne, wykorzystuje się dość rzadko.

Roleta natynkowa

W systemach montowanych na zewnątrz skrzynki roletowe nie posiadają ocieplenia w środku. Rolety montowane na elewacji w systemie adaptacyjnym określanym także jako natynkowy nie mają żadnego kontaktu z wnętrzem budynku. Jeśli zamontowane zostaną na ocieplonej elewacji, nie wpływają negatywnie na termoizolacyjność budynku. To rozwiązanie najlepsze dla ochrony przez stratami ciepła. Jednak nie każdego projektanta czy inwestora ucieszy widoczna na elewacji skrzynka rolety.

System podtynkowy

Z punktu widzenia termoizolacji to kompromis z estetyką. Skrzynka rolety chowa się pod ociepleniem (min. 2 cm), ale zabiera znaczną część izolacji budynku. Powstaje problem z odizolowaniem od betonowego nadproża metalowej skrzynki, czasem mającej głębokość nawet 20 cm. Włożenie w tym miejscu kilku centymetrów styropianu czy wełny mineralnej spowoduje, że skrzynka wysunie się przed elewację. Lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie materiału cieńszego, ale o lepszych właściwościach termoizolacyjnych. Na przykład styroduru lub maty termoizolacyjnej. Można również wykonać otwory wyższe o wysokość skrzynki i nałożyć od góry na ościeżnicę okna systemowe profile poszerzające. Do nich zamocować skrzynkę rolety, już bez potrzeby izolowania.

Rolety nadprożowe i nadstawne

Jeszcze więcej uwagi trzeba poświęcić montażowi rolet w systemie nadprożowym i naokiennym (nadstawnym). Mają one skrzynki z PCW z klapą rewizyjną od strony pomieszczenia. Zimne powietrze dostające się do skrzynki z zewnątrz oziębia jej ścianki, a nawet może przedostawać się do pomieszczenia. Rozwiązaniem jest dodatkowe ocieplenie wewnątrz skrzynki. Dobre efekty daje zastosowanie materiału o nazwie EPS (Neopor). Do uszczelnienia połączeń pomiędzy ramą okna a profilem adaptacyjnym używa się taśmy rozprężnej.

Jak ocieplić skrzynkę?

Poszukiwanie najlepszego sposobu ocieplenia skrzynki rolety nadstawnej w ostatnich latach skupia uwagę branży roletowej. Jednak poprawić izolacyjność zestawu okno-roleta można także odpowiednim montażem. Istotna jest  odległość pancerza rolety od szyby. Przy rolecie zamontowanej na ramie okiennej jest ona uzależniona głównie od konstrukcji okna i wynosi 2-3 cm. Przy montażu na elewacji decyduje głębokość zamontowania okna i „poduszka powietrzna” może wtedy mieć nawet kilkanaście cm grubości. Realny wpływ na to mamy montując roletę w ościeżu. Albo na etapie projektowania budynku czy osłon okiennych. Badania przeprowadzone na Politechnice Lubelskiej wykazały, że rolety odsunięte od okna o 15 cm dają nieznacznie lepszą izolacyjność niż oddalone o 5 cm. Jednak inne źródła na razie tego nie potwierdzają, potrzebne są kolejne badania.

Samo posiadanie rolet nie powoduje jeszcze oszczędności. Do tego niezbędne jest ich racjonalne używanie. Przy kilku czy kilkunastu oknach w domu nie jest łatwe zamykanie i otwieranie osłon o właściwej porze. Lepiej to zajęcie przekazać automatyce. Inteligentne rolety nie zapomną kiedy i co mają zrobić. Zadziałają odpowiednio do pory dnia i zmiennych warunków pogodowych. Optymalnie chronią dom przed wyziębieniem oraz wykorzystują naturalne światło i ciepło.