Czyste Powietrze to program, który ma za zadanie wspomóc termomodernizację budynków w Polsce. W jego ramach właściciele domów jednorodzinnych mogą otrzymać do 136 200 zł dofinansowania m.in. do wymiany okien i drzwi, źródła ogrzewania czy ocieplenia ścian.
Założenia programu
Czyste Powietrze jest programem priorytetowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jego nadrzędnym celem jest ochrona środowiska naturalnego i troska o jakość powietrza poprzez ograniczenie zanieczyszczeń pochodzących z emisji spalin. Smog od lat zanieczyszcza polskie miasta. W dużej mierze składa się on z trujących związków powstających w procesie spalania w piecach węglowych starego typu. W pierwszych latach program skupiał się głównie na wymianie pieców, które nazywane są „kopciuchami”, ponieważ użytkownicy pal wszystkim, również chociażby śmieciami. Od zmiany przepisów programu w 2023 roku na znaczeniu zyskały ocieplenie budynku i wymiana stolarki, czyli okien i drzwi. Termomodernizacja domu to także oszczędności w zużyciu, które szczególnie widoczne są w sezonie grzewczym.
Czyste Powietrze – dla kogo dofinansowanie?
Program Czyste Powietrze skierowany jest do właścicieli i współwłaścicieli jednorodzinnych domów mieszkalnych lub mieszkań posiadających wyodrębnioną księgę wieczystą w budynkach dwulokalowych. Mogą oni przeprowadzić termomodernizację, której zakres mogą ustalić samodzielnie (pod warunkiem, że posiadają efektywne źródło ciepłą) lub kompleksową termomodernizację, na podstawie audytu energetycznego. Audyt ma za zadanie wykazać jakie prace są konieczne do poprawy efektywności energetycznej danego budynku do 80 kWh/mkw rocznie lub o 40% względem stanu sprzed termomodernizacji. Kompleksowa termomodernizacja dotowana jest wyższymi kwotami.
Jakie dotacje w Czystym Powietrzu?
Podstawowy poziom dofinansowania
Przysługuje osobom, których roczny dochód ze wszystkich źródeł nie przekracza łącznie 135 000 zł. Na podstawowym poziomie dofinansowanie pokrywa maksymalnie do 55 proc. kosztów kwalifikowanych. Beneficjent może otrzymać maksymalnie 41 tysięcy zł oraz 67 200 zł w przypadku kompleksowej termomodernizacji.
Podwyższony poziom dofinansowania
Na podwyższonym poziomie dofinansowania NFOŚiGW dotuje do 80 proc. kosztów kwalifikowanych w inwestycji. Ubiegający się o dofinansowanie mogą liczyć na maksymalnie 59 tysięcy zł dotacji lub 100 200 zł w przypadku kompleksowej termomodernizacji.
O podwyższony poziom dofinansowania mogą się ubiegać osoby, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka w gospodarstwie domowym nie przekracza:
- W gospodarstwie jednoosobowym – 2651 zł ,
- W gospodarstwie wieloosobowym – 1894 zł .
Najwyższy poziom dofinansowania
Na najwyższym poziomie dofinansowane może pokryć 100 proc. kosztów kwalifikowanych netto. Maksymalne kwoty o jakie mogą ubiegać się beneficjenci w programie „Czyste Powietrze” wynoszą 79 000 zł oraz 136 200 zł przy kompleksowej termomodernizacji.
Ten poziom dofinansowania przysługuje osobom, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka w gospodarstwie domowym nie przekracza:
- 1526 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
- 1090 zł w gospodarstwie wieloosobowym,
W przypadku kompleksowej termomodernizacji zawsze dofinansowywany jest również audyt energetyczny w kwocie 1200 zł.
Dla podwyższonego i najwyższego stopnia dofinansowania obowiązuje również dotacja z prefinansowaniem. Oznacza to, że NFOŚiGW wypłaca część dotacji (w formie zaliczki) przed rozpoczęciem przedsięwzięcia lub w jego trakcie. Pozostała część dotacji wypłacana jest po zakończeniu termomodernizacji.
Przedsiębiorcy w Czystym Powietrzu
Jeśli chodzi o przedsiębiorców, na poziomie podwyższonym roczny przychód z działalności gospodarczej za rok kalendarzowy nie może przekroczyć 40-krotności kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego na koniec roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dotacje w Czystym Powietrzu. Analogicznie – dla najwyższego poziomu miesięczny dochód nie może przekroczyć 20-krotności minimalnego wynagrodzenia.
Czyste Powietrze – na co dofinansowanie?
Program Czyste Powietrze dofinansowuje termomodernizację domu, ale istotnym warunkiem jest wymiana nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe, jeżeli takie jest używane w budynku. Fundusz wypłaca dofinansowania do źródeł ciepła takich jak:
- pompy ciepła,
- kotły gazowe kondensacyjne/kotłownie gazowe,
- kotły olejowe,
- kotły na pellet/drewno,
- ogrzewanie elektryczne,
- węzły cieplne wraz z modernizacją instalacji wewnętrznych c.o. i c.w.u. i montażem kolektorów słonecznych.
Dofinansowane są również prace, które służą termomodernizacji budynku, takie jak:
- ocieplenie przegród budowlanych,
- wymianę stolarki (okna/ drzwi/ bramy garażowe),
- wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła (rekuperacja),
- wykonanie dokumentacji projektowej i ekspertyz,
- instalację CO (centralne ogrzewanie) i CWU (ciepła woda użytkowa),
- mikroinstalację fotowoltaiczną, instalację PV (paneli słonecznych),
- audyt energetyczny
Jak złożyć wniosek o dofinansowanie w Czystym Powietrzu?
Aby uzyskać dotacje do termomodernizacji domu, należy złożyć wniosek do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wniosek wypełnia się w Generatorze Wniosków o Dofinansowanie, natomiast można go złożyć na dwa sposoby. Przez internet za pomocą profilu zaufanego albo w wersji papierowej na adres właściwego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Nowe zasady programu
W kwietniu NFOŚiGW wprowadził zmiany w regulaminie programu. Zmiany dotyczą źródeł ciepła (obowiązek doboru źródła ciepła, które widnieje na liście ZUM), a także możliwości uzyskania najwyższego poziomu dofinansowania tylko na jeden budynek mieszkalny jednorodzinny albo jeden lokal mieszkalny w takim budynku. Każdy kolejny budynek, którego właściciel skorzystał już z dofinansowania na najwyższym poziomie, może otrzymać dotacje jedynie na podstawowym poziomie dofinansowania.