Stanowisko pracy biurowej powinno być tak zorganizowane, aby wpadające ostre światło nie oślepiało pracownika i nie odbijało się na ekranie komputera.
Słońce i naturalne światło mają korzystny wpływ na zdrowie i samopoczucie ludzi, o ile nie są dostarczane w nadmiarze. Ostre, oślepiające światło może być uciążliwe i szkodliwe dla wzroku, szczególnie dla pracujących przy komputerze. Promienie świecące prosto w oczy lub odbijające się od monitora prowadzą do zaburzenie procesu widzenia, zmniejszenia zdolności rozpoznawania szczegółów. Na dłuższą metę mogą uniemożliwiać pracę z komputerem oraz źle wpływać na wzrok.
Zabezpieczenie stanowiska pracy przed olśnieniem – co mówi prawo
Na temat bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe wypowiedziała się Rada Wspólnot Europejskich. Wydana przez nią w 1990 roku Dyrektywa 90/270/EWG stwierdza, że „ekran komputera musi być wolny od odblasków i odbić światła stanowiących niewygodę dla użytkownika”. Dyrektywa zaleca takie zaprojektowanie stanowisk pracy, aby źródła światła naturalnego, jak okna lub przeźroczyste ściany, nie powodowały bezpośredniego odblasku i rozpraszających odbić na ekranie. W celu osłabienia światła dziennego padającego na stanowisko pracy muszą być wyposażone w odpowiedni system regulowanych zasłon.
Bardziej szczegółowe wymagania co do oświetlenia wnętrza do pracy określa norma PN-EN 12464-1:2012 Światło i oświetlenie – Oświetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach. Zawiera ona zalecenia w zakresie parametrów otoczenia świetlnego, uwzględniającego światło naturalne i sztuczne. Wprowadza wymagania co do poziomu natężenia światła oraz równomierności oświetlenia miejsca pracy. Zwraca uwagę na potrzebę poszukiwania rozwiązań zwiększających udział światła naturalnego w oświetleniu pomieszczeń.
Jak zapobiegać olśnieniom?
Zapewnienie odpowiedniego natężenia oświetlenia i uzyskanie jego równomiernego rozkładu we wnętrzu, bez odbić promieni jest podstawową stworzenia dobrych warunków do pracy przy komputerze. Należy unikać uciążliwych odblasków i lśnienia na monitorach. Dlatego biurka i ekrany komputerów najlepiej ustawiać bokiem do źródła światła. Każde okno musi być wyposażone w wewnętrzne zasłony i ochrony przeciwolśnieniowe, które można indywidualnie regulować.
Sam kształt budynku oraz usytuowanie wobec stron świata ma znaczenie dla ochrony przed przegrzaniem. Również jego otoczenie: zieleń wysoka i niska, zbiorniki wodne oraz rodzaj podłoża. Dostęp promieni słonecznych latem ograniczy odpowiednie zastosowanie elementów fasadowych typu gzymsy czy łamacze światła. Łamacze w wersji ruchomej mogą bardzo skutecznie regulować stopień nasłonecznienia wnętrza i dostosowywać do potrzeb użytkowników, pory dnia lub roku.
Zewnętrzne zabezpieczenia przeciw olśnieniu
Ważnym elementem w walce o właściwe nasłonecznienie pomieszczeń biurowych są zewnętrzne osłony okienne: rolety aluminiowe, z PCW i tekstylne. Ponadto aluminiowe żaluzje poziome oraz markizy. Wszystkie te rozwiązania pomagają rozpraszać promienie słoneczne i regulować ilość światła wpadającego do budynku. Wyposażone w zdalnie sterowane siłowniki i czujniki pogodowe mogą działać automatycznie. Przyszłością wydają się szyby zmieniające przepuszczalność promieniowania słonecznego w zależności od temperatury wewnętrznej.
Osłony wewnętrzne zabezpieczające przed olśnieniem
Jeśli elewacja czy okna nie zostały wyposażone w żadne z tych rozwiązań, ostatnią deską ratunku pozostają osłony wewnętrzne. Częsta regulacja dopływu światła w biurze wymaga, aby wykazywały się znaczną odpornością na eksploatację. Powinny być to wyroby najlepszej jakości, proste i szybkie w obsłudze oraz łatwe do czyszczenia.
Do najpopularniejszych osłon wewnętrznych w biurach należą żaluzje pionowe czyli wertykale. Długie pasy lameli zamontowane do listwy pod sufitem, można obracać o 180 stopni i przesuwać na boki. Umożliwia to kontrolowanie ilości światła wpadającego do pomieszczenia. Przepuszczalność rozproszonego światła przy zamkniętej żaluzji zależy od gęstości zastosowanego materiału.
Często stosowane są też aluminiowe żaluzje poziome. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się te z szerokimi lamelami 25 lub 50 mm oraz perforowane, które przy całkowitym przesłonięciu okna, nie ograniczają zupełnie dopływu światła. Słabszą stroną tych osłon są odblaski powstające na połyskliwych lamelach, co może być uciążliwe w niektórych sytuacjach.
Kolejne rozwiązanie to rolety tekstylne. W ich przypadku efekt zależy w największym stopniu od gęstości wybranej tkaniny. Mogą to być tkaniny typu Screen, które skutecznie zatrzymują ciepło przedostające się przez okno i tłumią odbijanie światła, przy jednoczesnym zachowaniu widoczności na zewnątrz.
Nowości przeciw olśnieniom
Jednym z nowszych rozwiązań do osłony okien są rolety plisowane. Materiał sprasowany w harmonijkę i przesuwany po linkach prowadzących z dwóch stron: od dołu i od góry, pozwala zasłonić dowolny fragment okna. Zastosowanie w nich tkaniny rozpraszającej światło skutecznie chroni ekrany przed promieniami słonecznymi i eliminuje odblask na monitorze.
Zupełną nowością na polskim rynku jest przezroczysta roleta z folii metalizowanej. Nawet w pełni rozwinięta przepuszcza wystarczająco dużo światła słonecznego, by oświetlić pomieszczenie w sposób naturalny. Swoje właściwości zawdzięcza cienkiej warstwie metalicznej, która odbija promieniowanie słoneczne bez zamieniania go na energię cieplną. Rolety montowane są wewnątrz pomieszczenia na skrzydle okiennym lub bezpośrednio na szybie i obsługiwane za pomocą stalowego łańcuszka. Zamontowanie rolety z folii refleksyjnej zmniejsza ilość wpadającej przez okno energii cieplnej nawet o 80 procent.
Wiesław Klimczak